BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2020/1523 Esas 2022/1552 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1523 Esas
KARAR NO: 2022/1552
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/12/2019
NUMARASI: 2018/246 E, 2019/514 Karar
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 30/09/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili; müvekkili ticari fâaliyeti kapsamında sektörde “...” olarak bilinen ürünün satışını müşterilerine yaptığını, ..., ... vs. ile ticari ilişki içerisinde olan müvekkilinin, iş bu şirketlere davalı tarafından gönderilen ihtarname ile TPE tarafından tescil edilen ... Başvuru- Tescil numaralı faydalı model belgesinden haberdar olduğunu, davalının müvekkilinin ticari ilişki içinde olduğu şirketlere gönderdiği ihtarnamelerde, dava konusu faydalı modelin kendisine ait olduğunu ve satışının durdurulmasını talep ettiğini, bu ihtarnamelerin müvekkilinin ticari ilişkilerini olumsuz etkilediğini, maddi/manevi zarara uğrattığını, dolayısıyla müvekkilinin işbu davayı açmakta hukuki yararı olduğunu, davalının 14/06/2013 tarihinde “...” buluşu başvurusu ile TPE’ye başvurması sonrası, TPE tarafından inceleme yapılmaksızın, davalının başvuru özeti, tarifnamesi, istemlerdeki beyanlarına itibar edilerek davalının faydalı model başvurusunun kabul edilip, ... numarası ile faydalı model olarak tescillendiğini, davalının halihazırda piyasada böyle bir valiz koruyucu kılıfının olmadığına ilişkin beyanlarının gerçeği yansıtmadığını aynı amaç ve gayeyi taşıyan ve aynı yöntemlerle kullanılan piyasada birçok valiz koruyucu kılıfının mevcut olduğunu, bu ürünlerin davalı tescili öncesinde kamuya sunulduğunu, Amerika Birleşik Devletleri'nde dava konusu ürünün 31/01/2006 ve 06/09/2007 tarihlerinde tescil edildiğini ve buna ilişkin tercüme edilmiş tescil belgelerini delil olarak sunduklarını, aynı şekilde internet arama motorları üzerinde yapılan incelemelerde de dava konusu ürünün davalı tescili öncesinde satışının yapıldığını, bu nedenlerle faydalı model belgesinin yenilik unsuru ihtiva etmediğini, buluş basamağı içermediğini, yasanın aradığı tescil şartlarının mevcut olmadığını belirterek faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden telkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili; müvekkili şirketin akıllı valiz kılıfı olarak bilinen ürününü, Türkiye Patent Enstitüsü nezdinde ... numarası ile faydalı model olarak tescil ettirip, söz konusu buluş için faydalı model belgesini aldığını, Faydalı Model tescili ile birlikte söz konusu buluş üzerinde 10 yıl süreyle mutlak hak sahibi olan müvekkil şirketin haklarının iş bu haksız davayı ikame eden ... San. Ve Tie. A.Ş. tarafından birçok kez ihlal ve tecavüz edildiğini, bu durumun dilekçe ekinde sunmuş oldukları davacı yana çekilen ihtarnameler ile de sabit olduğunu, davacı şirketin bu davayı ikame etmesinin sebebinin taraflarınca daha önce de sabit kılınan tecavüz ve ihlallerinin hukuki sonuçlarından kurtulma gayreti olduğunu, davacı şirketin işbu davayı ikame etmesinin haksız olup söz konusu faydalı modele ilişkin hükümsüzlük talebinde bulunmaya bir hakkı bulunmadığını, müvekkil şirketin buluşunun daha önce dava dışı 3. Kişiler tarafından kamuya sunulmuş olduğu iddiasının tamamen gerçek dışı olduğunu, müvekkil şirkete ait faydalı modelin kanun ile aranan tüm şartlara haiz olduğunu, davacı yanın ikame etmiş olduğu davanın kötü niyetli olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; "....Tüm dosya kapsamı sunulan teknik bilirkişi raporları ile bir arada değerlendirildiğinde; davalıya ait ... nolu "..." başlıklı nolu faydalın modelin tescil tarihi itibarı ile yenilik unsurunu içermediği, zira, faydalı model belgesinde yer alan istemler ile davacı tarafından dosyaya sunulan yurt dışı patent belgeleri karşılaştırıldığında davalıya ait istemlerle aynı/benzer istemleri içerdiği hatta davalının istemlerini kapsayacak şekilde daha kapsamlı ve detaylı olarak istemlerin yer aldığı sonuç olarak izahı yapılan mevzuat kapsamında hükümsüzlük şartlarının oluştuğu anlaşılmakla davacının subüt bulan davasının kabulüne...." karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemenin hükme esas aldığı raporun eksik ve hatalı olduğunu, Raporda sadece davacının sunduğu delillere dayanıldığını, müvekkilinin ürettiği dava konusu akıllı valizin üretimi sırasında yararlanılan farklı teknik hususların incelenmediğini, bilirkişinin söz konusu ürünler ile dava konusu akıllı valiz arasında teknik farkları tespit etmekle görevliyken yüzeysel bir değerlendirme ile faydalı model belgesindeki istemler kısmını değerlendirmeye aldığını, Amerika'daki içtihat birliğine rağmen 2006 ve 2009 yıllarındaki iki ayrı valiz kılıfına nasıl faydalı model belgesi verilerek koruma sağlandığının da açıklanması gerektiğini, bu durumun izahatının üretimler sırasındaki yararlanılan teknik hususların faklılığından kaynaklandığını, Yerleşik Yargıtay kararlarına göre faydalı model basit bir çözümü içeren küçük/faydalı buluş niteliğinde olduğundan yenilik unsurunun bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğini, faydalı model belgesinin verildiği buluşun patente göre daha küçük ve basit niteliğe sahip olması gerektiğinin raporda dikkate alınmadığını, Faydalı modelin tescil edildiği dönemde yürürlükte olan KHK gerekçesinde faydalı modelin yararlarının; Kobilerin mütevazı buluşlarını korunarak, ekonomik varlıklarını sürdürmelerine hizmet etmesi, zaman ve masraf açısından kolaylık getirmesi, tecavüze karşı patent korumasına oranla daha çabuk hareket kabiliyeti sağlaması, en üst teknolojik buluşların yanında üretimi artıran, basitleştiren, kaliteyi yükselten üretim usul ve uygulamasını değiştirerek çevre kirliliğini azaltan küçük buluşların teknik gelişimine önemli katkılarının olması şeklinde belirtildiğini, bu hususların dikkate alınması gerekirken patente ilişkin unsurlar ile bir değerlendirme yapılmasının hatalı olduğunu, mahkemenin itirazlara göre ek rapor alması gerektiğini, müvekkilinin mağdur olacağını belirterek kararın kaldırılmasını ve davanın reddini talep etmiştir.
İNCELEME *TPMK kayıtları incelendiğinde ... tescil numaralı "..." isimli Faydalı modelin 14/06/2013 tarihinde başvurusu yapıldığı, 21/04/2014 tarihinde davalı adına tescil olunduğu, halen tescil korumasının devam ettiği anlaşılmıştır. *Bilirkişiler marka patent vekili ..., Endüstri mühendisi-marka patent vekili ... ve Tektsil YÜksek Mühendisi ... 09/07/2019 tarihli raporunda özetle; "....Davacının sunduğu belgeler incelendiğinde; ABD Marka ve Patent Ofisine ait ..., Patent No: ... Pasent Teriki:31 Ocak 2006 Verilme Tarihi:02 Temmuz 2003, V Yayını: Vg : ... Al Yayın Tarihi:06 Eylül 2007, Verilme Tariki: 19 Ekim 2006, ... patent başvuru yayın; Yayın no; ... Yayın tarihi; 28 Ekim 2010, Verilme tarihi 9 Haziran 2009sTarihli başvuruların yer aklığı, bu başvurularda tekniğin önceki durumu ile ilgili yapılan açıklamalarda valiz koruyucu kılıfıyla igili 1993 tarihine kadar giden Başvuruların yer aldığı, sunulan belgelerdeki ödemelerin, davalıya ait ödemelerle aynı/benzer istemleri içerdiği ve hatta davalının istemlerini kapsayacak şekilde, daha kapsamlı ve detaylı istemlerin yer aldığı, Davacının belirtmiş olduğu ve çevirilerini sunduğu delillerin yer aldığı internet siteleri kontrol edildiğinde valizle ilgili görsellerin yayınlandığı tarih olarak 02/09/2010 ve 27/04/2012 tarihlerinin gözüktüğü, Davalıya ait, 14/06/2013 tarihinde başvurusu yapılan, ... tescil numarası ile 21/04/2014 tarihinde tescil edilen faydalı modelin hiçbir istemimin, başvuru tarihi itibariyle yenilik içermediği, zira faydalı model belgesinin koruma alanını gösteren istemler ile davacının dayandığı yenilik bozucu Amerikan Patent belgeleri karşılaştırıldığında daha önceki anılan tarihli belgelerde faydalı modellerin istemleri aynen yer aldığından faydalı model konusunun yenilik vasfını taşımadığının açık olduğunu, internet sitelerinde yer alan valizlerin kamuya sunum tarihlerinin de başvuru tarihinden önceki tarihleri içerdiği, kaldı ki 1 nolu ana istemden yenilik vasfının olmaması buna bağımlı olan diğer bim istemlerinde aynı akıbete uğrayacağı...." şeklinde görüş bildirmiştir.
GEREKÇE Davacı, dava dışı şirketler ile aralarında valiz kılıfı satışına ilişkin ticari ilişki olduğunu, ilgili şirketlere davalı şirket tarafından faydalı modele tecavüz iddiası ile ihtarname gönderildiğini, ancak davacının faydalı modelinin yenilik unsurunu taşımadığını iddia ederek hükümsüzlük talebinde bulunmuş ve delil olarak internet sitelerinin görselleri ile Amerikan menşeili patent belgelerinin tercümeli örneklerini sunmuştur. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Faydalı model başvurusuna konu buluş, başvuru tarihinden önce Türkiye’de veya dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuşsa yeni değildir. Bilirkişi heyetinin raporunda faydalı model belgesinin koruma alanını gösteren istemler ile davacının dayandığı yenilik bozucu Amerikan patent belgeleri karşılaştırmasında alınan belgelerde, faydalı modelin istemlerinin aynen yer aldığı hatta daha kapsamlı istemleri de kapsadığından yenilik unsurunu taşımadığı, patent belgelerinin 2006, 2007 ve 2010 tarihli oldukları 1 nolu istemin yenilik vasfının olmaması nedeni ile buna bağımlı diğer tüm istemlerin de aynı akıbete uğrayacağı, davacının delil olarak dayandığı internet siteleri incelendiğinde valiz kılıfları ile ilgili görsellerin 2010 ve 2012 yıllarına ait olduğu tespit edilmiş olmakla rapordaki inceleme Dairemizce yeterli ve denetime elverişli bulunmuş ve davalının başvuru tarihinden önce kamuya sunulmuş olması nedeni ile yenilik unsuru sağlamayan dava konusu faydalı modelin hükümsüzlüğüne karar verilmesinde usul ve esas yönünden hukuka aykırılık görülmeyerek davalı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere; 1-6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin yatırılan 54,40 TL'nin mahsubu ile bakiye 26,30TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına, 3-İstinaf yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti tayinine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 30/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.