Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2012/16803 Esas 2012/19643 Karar Sayılı İlamı

9. Hukuk Dairesi
Esas No: 2012/16803
Karar No: 2012/19643

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2012/16803 Esas 2012/19643 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı, işveren tarafından imzalatılan boş senedin geri verilmediğini ve bono nedeniyle borçlu olmadığının tespit edilmesini talep etmiştir. Yerel mahkeme, boş senedin bono vasfını taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Davacı, bu kararı temyiz etmiştir. Temyiz incelemesi sonucunda, davacının boş senet üzerinden menfi tespit davası açabilme hakkının bulunduğu ve hukuki yararının olduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle, yerel mahkemenin davanın reddine dair kararı usul ve yasaya aykırı bulunmuştur ve karar bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu, Madde 72: Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.
- Davacının menfi tespit davası açabilme hakkı bulunduğu ve hukuki yararının olduğu kabul edilmiştir.

9. Hukuk Dairesi 2012/16803 E. , 2012/19643 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Yerel mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerine girerken, işveren tarafından bono imzalatıldığını, davacının Cumhuriyet Başsavcılığına şikayeti üzerine davalı şirket ortağının bononun teminat maksadı ile alındığını kabul ettiğini, iş akdinin sona ermesine rağmen senedin iade edilmediğini beyanla müvekkilinin dava konusu bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, teminat senedi olarak bedel kısmı boş alan bir senet alındığı konusunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, ancak bu boş senedin doldurularak herhangi bir icra takibine konulmadığı, bedel kısmı boş olduğundan bir bono da olması gereken tüm unsurları taşımadığından bono vasfını da taşımadığı, bono vasfını taşımayan bir senet nedeniyle menfi tespite kararı verilemeyeceği, davacının bu aşamada hukuki yararının bulunmadığı, dava konusu belgenin bedel kısmı doldurulduğunda veya icraya konulduğunda davacının her zaman menfi tespit davası açabileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Davalı şirket ortaklarından ... Cumhuriyet Başsavcılığı 2010/6104 E sayılı soruşturma dosyasında işe girerken çalışanlardan teminat için boş senet alındığını beyan etmiştir.
2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu 72. Maddesine göre “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.” Kanunun açık hükmünden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasının açılması icra takibi şartına bağlı tutulmamıştır.
Davacının menfi tespit davası için kendisine karşı icra takibinin yapılmasını veya dava açılmasını beklemeden maddi hukuk anlamında, borcun bir an önce ve kesin olarak ortadan kaldırılmasını istemek hakkına sahip olup, böyle bir durumda dava açılmasında hukuki yararı bulunmadığını kabul etmek mümkün değildir. Davacı Kanunla düzenlenen bir haktan yazılı gerekçeyle yoksun bırakılamaz.
Dava konusu olayda işe girerken davacıdan boş senet alındığı anlaşılmakla, davacının menfi tespit davasını açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü ile, senet aslı dosya arasına getirilip işin esasının incelenmesi gerekirken, aksine düşüncelerle hukuki yarar yokluğundan bahisle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.06.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.