Danıştay 6. Daire 2018/5415 Esas 2021/12640 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/5415
Karar No : 2021/12640

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Turizm Gıda İnşaat ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Iğdır İli, Merkez İlçesi, ...Mahallesi ...pafta, ...ada ve ...sayılı parselin yanında bulunan alanın yol alanından çıkarılmasına ilişkin imar planı değişikliği ve yoldan ihdas edilen bu alanın ...ada ...sayılı parselle tevhit edilmesine ilişkin ...tarihli, ...sayılı Iğdır Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davanın konusu yoldan ihdas ve ...ada, ...sayılı parselle tevhit edilmesi işlemi olarak alınarak davalı idare tarafından, imar parsellerinin mevzuata uygun düzgün ve düzenli olması amacıyla söz konusu yol boşluğunun idareleri adına yoldan ihdas edilerek ... ada ... sayılı parselle tevhit edildiği ileri sürülmüş ise de, dosyada davacıya ait taşınmazı da kapsayan alanda daha önce parselasyon yapıldığına dair herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı görüldüğünden imar mevzuatında yer alan esaslar doğrultusunda alanın bütününü kapsayan parselasyon işlemi yapılmak suretiyle yürürlükteki imar planına uygun olarak düzgün imar parsellerinin oluşturulması ve mülkiyet sahiplerine yapılaşabilecekleri imar parsellerinin tahsis edilmesi gerekirken, kapanan kadastral yolun yoldan ihdas edilerek sonrasında ifraz ve tevhit yapılarak imar parseli oluşturulmasında hukuka uyarlık görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme kararının usul ve hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Iğdır İli, Merkez İlçesi, ...Mahallesi ...pafta, ...ada ve ...sayılı parselin yanında bulunan alanın, ...tarihli, ...sayılı Iğdır Belediye Encümeni kararı ile davalı idare adına yoldan ihdas edilerek ...ada ...sayılı parselle tevhit edilmesi üzerine anılan kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun 15.maddesinin işlem tarihindeki halinde, "İmar planlarına göre yol, meydan, yeşil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlayan gayrimenkullerin bu kısımlarının ifrazına veya tevhidine izin verilmez. İmar parselasyon planı tamamlanmış olan yerlerde yapılacak ifraz veya tevhidin bu planlara uygun olması şarttır. İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yapılacak ifrazların, asgari cephe genişlikleri ve büyüklükleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir. İmar planı dışında kalan alanlarda yönetmeliklerinde tayin edilecek miktarlardan küçük ifrazlara izin verilmez." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte bulunan "Arazi ve arsa düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasında, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri maliklerinin veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan mülga İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "İfraz ve Tevhit işlemleri" başlıklı 15. maddesinde ise, "Arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış imar adalarındaki bir veya birkaç parselde, meskun alanlardaki kadastro parsellerinde, maliklerin müracaatı üzerine imar planı ve mevzuatına uygun olmak şartıyla ifraz ve tevhit işlemleri yapılabilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacının dava dilekçesinin davanın konusuna ilişkin kısmında imar planının iptalini talep ettiği, diğer taraftan dava dilekçesinin içeriğinden davacının talebinin yalnızca imar planına ilişkin değil, taşınmazının önünden geçen kaldırıldıktan sonra komşu olduğu parselle tevhit edilmek suretiyle yeni bir imar parseli oluşturulmasına ilişkin olduğu, davacının dava konusu taşınmazın maliki olmadığı ve komşu parsel maliki olarak belediye başkanlığından aldığı bilgiler üzerine dava açtığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu olayda davacının maliki olduğu parselin önünden geçen yolun kaldırıldığı, ancak dava dosyasından taşınmazların önünden geçen yolun nasıl kaldırıldığının belirlenemediği, imar planı değişikliği yapılıp yapılmadığının açıklığa kavuşturulmadığı görüldüğünden öncelikle imar planı değişikliği yapılıp yapılmadığı, imar planı değişikliği yapıldıysa bu değişikliğin dava konusu alınarak yolun kaldırılmasının ancak imar planı değişikliği ile yapılabileceği ve imar planı yapma ve değiştirme yetkisinin belediye meclisine ait olduğu hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle anılan planın imar mevzuatına uygun yapılıp yapılmadığının ve plan bütünlüğü gözönünde bulundurularak planlanan yörenin tümünün çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkilerinin kapsamlı bir biçimde incelenerek şehircilik ilkelerine, kamu yararına uygun olup olmadığının irdelenmesi gerekmektedir.
İfraz ve tevhit işlemleri yönünden,
Yukarıda detaylarına yer verilen yasal düzenlemeler uyarınca, imar planı bulunan alanlarda ifraz ve tevhit yapılabilmesi için öncelikle 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun olarak parselasyon yapılmış olması gerektiğinden bu doğrultuda planlı alanlarda parselasyon yapılmadan tevhit yapılamayacağından, bu hususun araştırılmasından sonra yeni taşınmazın yapı adasındaki diğer parsellerin inşaat durumunu olumsuz etkileyip etkilemediği, tevhit sonucu oluşan taşınmazın formunun, imar mevzuatına ve şehircilik ilkelerine uygun şekilde yapı yapmaya elverişli nitelikte olup olmadığı hususunda inceleme yapılması gerekmektedir.
Bu durumda, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda İdare Mahkemesince gerekli bilgi ve belgeler davalı idareden getirtildikten ve eksiklikler tamamlandıktan sonra, gerekli görülürse konusunda uzman bir bilirkişi heyeti aracılığıyla mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle elde edilecek sonuca göre yeniden bir karar verilmelidir.
Öte yandan, dava konusu taşınmazın malikinin dava sonucunda verilen nihai karardan etkilenme durumu göz önünde bulundurularak davanın bu kişiye ihbar edilmesi gereği açıktır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/11/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.