Danıştay 6. Daire 2018/57 Esas 2021/12660 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/57
Karar No : 2021/12660

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Bakanlığı/...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Belediye Başkanlığı/...

İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Bartın İli, Amasra İlçesi, ..., ...ve ...köylerinin Amasra Belediyesi mücavir alanına dahil edilmesi teklifinin uygun görülmediğine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün ...tarihli, ...sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; Danıştay Altıncı Dairesince verilen 15/05/2014 tarihli, E:2013/1039, K:2014/3781 sayılı bozma kararına uyularak yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, ...Köyüne ilişkin kısım yönünden, 680 km²’lik Ereğli Havzası 13.300 km²’lik Filyos Havzası ve 1342 km²’lik Bartın Havzasını kapsayan Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında; ...Köyünün bir kısmının “turizm/konaklama koridoru (STR. 9)”, bir kısmı “orman alanı”, bir kısmının da “tarım arazisi” olarak düzenlendiği, bu planda doğal kaynakların etkin, verimli, entegre ve sürdürülebilir kullanımına yönelik stratejik proje ve planların tanımlandığı, her bir projenin, diğer projelerle sosyal, ekonomik ve çevresel bağlamda birbiriyle ilişkili olarak, alt ölçekli planlama ve projelendirme çalışmalarına yön verecek karar ve ilkeleri barındırdığı, bu kapsamda belirlenen “turizm/konaklama koridoru (STR. 9)”; “kültür turizmi” ve “doğa turizmi” ağırlıklı alanlar olarak tanımlandığı ve bu koridorlarda, alt ölçekli planlar ile düşük yoğunluklu, doğal çevre ile uyumlu turizm planlamaları yapılacağının hüküm altına alındığı, Bartın kentinin alt ölçekli imar planlarını ve uygulamaları yönlendirici biçimde, kullanımların yer seçimi, büyüklük ve dağılımı ile ilgili mekansal karar ve stratejiler ile makro ölçekte nüfus dağılımı ve yoğunluk kararlarını düzenleyen 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ...tarihli, ...sayılı kararıyla onaylanan Bartın ve Bartın Kıyı Kesimi Planlama Alt Bölgesi 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Ahatlar Köyünün bir kısmının “kültür ve doğa turizmi alanı”, bir kısmının “kırsal yerleşme alanı”, bir kısmı “orman alanı”, bir kısmının da “tarım arazisi” olarak düzenlendiği, Bartın ve Bartın Kıyı Kesimi Planlama Alt Bölgesi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında; 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında belirlenen turizm/konaklama koridoru içerisinde yer alan Ahatlar ve İnpiri kırsal yerleşim alanları içerisinde butik otel ve aile pansiyonculuğu kullanımlarının yer alabileceği kararının getirildiği, bu koridor içerisinde yerleşim alanı dışında kalan turizm alanlarında sadece kamping ve bungalov kullanımlarının yer alabileceği kültür ve doğa turizmi alanlarının önerildiği ve kamping ve bungalov kullanımlarının yer alabileceği kültür ve doğa turizmi alanlarında; çevre karakteristikleri, doğal, tarihi ve kültürel kimliği, doğal bitki örtüsünü koruyan, topografyaya uygun çözümler getirilmesi ve yoğunlukların belirlenmesinin öngörüldüğü, 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planının ana kurgusu incelendiğinde; Amasra İlçesinin kent makroformunun gelişiminde en önemli unsurun ilçenin sahip olduğu turizm potansiyeli olduğunun görüldüğü, bu kapsamda Amasra İlçesinde Akkonak, Çakraz, Tarlaağzı yerleşmeleri ile belediye sınırları içerisinde turizm tesis alanlarının düzenlendiği, bölge turizmi için üst ölçekli planda Amasra güneyinden başlayıp ...Köyü ve ...Köyüne kadar uzanan alanda önerilen turizm/konaklama koridorunun mevcut olduğu, bu durumda, davacı idare tarafından mücavir alanına dahil edilmesi istenen ...Köyünün Amasra Belediyesi ile uyumlu bir gelişmeye ihtiyaç bulunduğu, 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı ana kurgusu içinde kentsel gelişme alanında kaldığı, bu alanlarda yapılanmanın denetim altına alınması, belediye sınırları kapsamındaki ve çevresindeki planlama bütünlüğünün sağlanmasının amaçlandığı, Amasra Belediyesinin imar uygulamaları ve yapılaşmaların kontrol ve denetiminin sağlanması amacıyla teknik imkanlarının hizmet sunma kapasitesine sahip olduğu, imar düzeninin tek bir yönetim disiplini ve kontrolü altına sokulması açısından gerekli olduğu sonucuna varılmakla ...Köyünün Amasra Belediyesi Mücavir Alan Sınırları içerisine alınması isteminin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği, ...ve ...Köylerine ilişkin kısım yönünden, ...ve ...Köylerinin bir kısmının “kentsel gelişme alanı”, bir kısmının “orman alanı”, bir kısmının “tarım alanı” kullanımında kaldığı, kentsel gelişme alanı olarak öngörülen yerlerin mevcut köy yerleşkesinin bulunduğu alanlar olduğu, mücavir alan olarak teklif edilen alanın, 17.05.2000 tarihli, 24052 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak ilan edilen Zonguldak Taşkömürü Havzası 1 numaralı saha sınırları içerisinde kaldığı, bu alanın 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında, “taşkömürü üretimi ve maden işletme projeleri” (STR.2) olarak fonksiyonlandırılmış alan içerisinde kaldığı, 1/25000 ölçekli çevre düzeni planında ise; ...Köyünün bir kısmının “kültür ve doğa turizmi alanı”, bir kısmının “kırsal yerleşme alanı”, bir kısmının “orman alanı”, bir kısmının da “tarım arazisi” olarak düzenlendiği ve Gömü Köyünün bir kısmının “kırsal yerleşme alanı”, bir kısmının “orman alanı”, bir kısmının da “tarım arazisi” olarak düzenlendiği, ...ve ...Köylerinde de kentsel gelişme öngörülse de söz konusu gelişmenin kısıtlı olması ve mevcut köy yerleşimi odaklı olması nedeniyle Amasra kenti makroformu ile bütünlük oluşturmadığı, üst ölçekli planlarda kırsal yerleşme alanı olarak planlanan bu köylerin mücavir alana dahil edilmesi halinde yaklaşık 916 hektar olan mevcut Amasra Belediyesi alanına yaklaşık 1436 hektar alanın daha ilave olacağı, Amasra Belediyesinin teknik imkanlarının mücavir alan olarak teklif edilen alanın tamamına hizmet sunma kapasitesine sahip olmadığı anlaşılmakla dava konusu işlemin ...ve ...Köylerine yönelik dava konusu işlemde hukuka ve anılan mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin ...Köyüne ilişkin kısmın iptaline, davanın ...ve ...Köylerine ilişkin kısmının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Mahkeme kararının ...Köyü yönünden usul ve hukuka aykırı olduğu, bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının temyiz edilen kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, tekemmülyürütmenin durdurulması dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Amasra Belediye Meclisinin ...tarihli, ...sayılı kararı ile Bartın İli, Amasra İlçesi, ..., ...ve ...köylerinin 3194 sayılı İmar Kanununun 45. maddesi uyarınca Amasra Belediyesi mücavir alanına katılmasına karar verildiği, Bartın Valiliğinin (Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü) ...tarihli, ...sayılı yazısı ile söz konusu mücavir alan teklifinin davalı Bakanlığa iletmesi üzerine Bakanlıkça ...tarihli, ...sayılı cevabi yazı ile teklifte, il idare kurulu kararının yanı sıra bazı eksikliklerin olduğunun bildirildiği, konu ile ilgili olarak Bartın İl İdare Kurulunun ...tarihli, ...sayılı ara kararına istinaden Bartın İl İdare Kurulunun ...tarihli, ...sayılı yazısı ile ikinci kez davalı idareye başvurulduğu, bunun üzerine söz konusu teklifinin bu haliyle uygun görülmediğine ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün ...tarihli, ...sayılı işleminin tesis edilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde, mücavir alan; imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrolü ve sorumluluğu altına verilmiş olan alanlar şeklinde tanımlanmış, 45. maddesinde; "Mücavir alan sınırları belediye meclisi ve il idare kurulu kararına dayanarak vilayetlerce Bakanlığa gönderilir. Bakanlık bunları inceleyerek aynen veya değiştirerek tasdik etmeye veya değiştirilmek üzere iadeye yetkilidir. Mücavir alanın ilgili belediye sınırına bitişik olması gerekmez. Ayrıca, bu alanlar köyleri de ihtiva edebilir. Mücavir alandan çıkarılma da aynı usule tabidir. Bakanlık gerekli gördüğü hallerde mücavir alana alma ve çıkarma hususunda resen karar verebilir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlığın çözümünde, ...köyünün belediye mücavir alan sınırlarına dahil edilmesi durumunda, köye belediyece sunulacak hizmetlerin niteliği, verimi, kamu yararı açısından bir bütün olarak değerlendirilerek, köyün tamamının belediye mücavir sınırları içine alınmasında veya belediye mücavir alan sınırları dışında bırakılmasında üstün kamu yararı bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dava konusu alanın 2000 tarihli Zonguldak Taşkömürü Havzası alan sınırı içinde kaldığından İl İdare Kurulu kararı ile Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğünden alınan ...tarihli, ...sayılı görüş yazısında, Zonguldak Taşkömür Havzasının 1940 yılında yürürlüğe girmiş 3867 sayılı Havzadaki Ocakların Devletçe İşletilmesi Hakkında Kanuna dayanan özel bir imtiyaz statüsünün olduğu, yeni bir kanuni düzenleme yapılmaksızın bu imtiyazlı alanda kurumca yürütülen madencilik faaliyetlerini her ne şekilde olursa olsun etkileyecek idari kararların hukuki dayanağının olamayacağı belirtilmiştir.
1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında STR2(Stratejik Proje 2) olarak adlandırılan taşkömürü üretimi ve maden işletme projeleri olarak fonksiyonlandırılmış bölge içinde kaldığından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının (Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü) 11.10.2010 tarihli, 899/011641 sayılı yazısında, gerek kömür madenciliği gerekse de kömür kaynaklı metan gazı faaliyetleri açısından engel teşkil edeceği, hukuki statüleri ile imtiyaz hakları göz önüne alındığında faaliyetleri açısından olumsuzluk yaratacağı belirtilerek bahse konu yerleşim alanlarının mücavir alan sınırında olmasının olumsuz sonuçlar doğuracağı hususlarının göz önünde bulundurulması gerektiğini bildirmiştir.
..., ...ve ...köylerinin mücavir alana girmeme yönünde köy ihtiyar heyeti kararlarının bulunduğu ve bu kararları davalı idareye gönderildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, Amasranın kentsel yerleşim ve gelişme alanı ile ...Köyü arasında coğrafi olarak bağlantı olmadığı, aralarındaki orman alanının köye belediyece sunulacak hizmetlerin niteliğini, verimini düşüreceği ve kamu yararı bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin ...Köyüne ilişkin kısmın iptaline, davanın ...ve ...Köylerine ilişkin kısmının reddine ilişkin temyize konu ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyiz edilen iptale ilişkin kısmının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 17/11/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) : Temyiz edilen kararda 2577 sayılı Kanunun 49.maddesinde sayılı bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın temyiz edilen kısmının onanması gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.