Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1898 Esas 2021/2489 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1898
Karar No : 2021/2489

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı (Mülga … Kurumu)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Derneği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 12/03/2020 tarih ve E:2017/164, K:2020/860 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 08/12/2016 tarih ve 29912 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Şarap Üretimi ve Piyasaya Arzı İle İlgili Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in 1. ve 3. maddelerinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 12/03/2020 tarih ve E:2017/164, K:2020/860 sayılı kararıyla;
23/10/2004 tarih ve 25622 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğü giren Şarap Üretimi ve Piyasaya Arzı ile İlgili Tebliğ'in 1. maddesinde; Tebliğ'in; 26/09/2002 tarih ve 24888 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Alkol ve Alkollü İçki Tesislerinin Haiz Olmaları Gereken Teknik Şartlar, Kurulmaları, İşletilmeleri ve Denetlenmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (Üretim Yönetmeliği) ve 06/06/2003 tarih ve 25130 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Alkol ve Alkollü İçkilerin İç ve Dış Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (Ticaret Yönetmeliği) hükümlerine dayanılarak, şarap üretimi ve piyasaya arzına ilişkin özel durumları ve uygulamaya ilişkin hususları düzenlemek amacıyla hazırlandığı kuralının bulunduğu;
Dava konusu Tebliğ'in dayanağı olan Alkol ve Alkollü İçki Tesislerinin Haiz Olmaları Gereken Teknik Şartlar, Kurulmaları, İşletilmeleri ve Denetlenmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Alkol ve Alkollü İçkilerin İç ve Dış Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hakkında açılan davalarda, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 29/11/2017 tarih ve YD İtiraz No:2017/948 sayılı, 07/07/2015 tarih ve YD İtiraz No:2015/514 sayılı, 29/11/2017 tarih ve YD İtiraz No:2017/954, 963, 964 sayılı kararlarıyla gıda ile temas eden tüm madde ve malzemeler konusunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın genel düzenleme yapma yetkisi dikkate alındığında, anılan düzenlemelerin Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca müştereken yapılması gerekirken, anılan yetkinin yalnızca Kurul tarafından kullanılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Tebliğ'in dayanağı Yönetmeliklerin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; 27/09/2017 tarih ve E:2015/2630, K:2017/2820 sayılı kararıyla da aynı gerekçeyle Dairelerinin davanın reddi yolundaki 05/02/2015 tarih ve E:2013/698, K:2015/899 sayılı kararın bozulmasına karar verildiği;
Bu karar doğrultusunda Dairelerinin, 15/10/2019 tarih ve E:2019/43, K:2019/3084 sayılı kararıyla da 26/09/2002 tarih ve 24888 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Alkol ve Alkollü İçki Tesislerinin Haiz Olmaları Gereken Teknik Şartlar, Kurulmaları, İşletilmeleri ve Denetlenmelerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in iptaline karar verildiği;
Bu durumda, dava konusu Tebliğ'in dayanağı Yönetmeliklerin yetki yönünden hukuka uygun bulunmadığı hususunun yargı kararlarıyla tespit edildiği, bu durumun, alt kademede yer alan normun, üst kademedeki norma aykırı olması veya onun kapsamını aşan düzenlemeler içermesinin mümkün olmadığını ifade eden normlar hiyerarşisi ilkesiyle bağdaştırılmasının mümkün olmadığı dikkate alındığında, dava konusu Tebliğ'in de hukuka aykırı olduğu;
İdari yargılama hukukunda da taleple bağlılık ilkesi geçerli olduğundan, iptali istenen idarî işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapıldığından taleple bağlılık ilkesi çerçevesinde dava konusu Tebliğ maddelerinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu Tebliğ'in 1. ve 3. maddelerinin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu Tebliğ'in o tarihte yürürlükte bulunan Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tesis edildiği; dayanağı Yönetmelikler iptal edildiğinde Tebliğ de kendiliğinden yürürlükten kalkacağından, davanın konusuz kaldığına hükmedilmesi yerine iptal kararı ile aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesinin de hakkaniyete aykırı olduğu; öte yandan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunun kapatılarak, görevlerinin Tarım ve Orman Bakanlığına devredildiği dikkate alındığında, karar gerekçesindeki usuli eksikliğin de ortadan kalktığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu düzenlemelerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 12/03/2020 tarih ve E:2017/164, K:2020/860 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 17/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.