Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2019/3782 Esas 2020/6641 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ: İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine ...Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi tarafından 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olarak karar verilmiş, karara karşı davalı vekilinin temyiz isteminde bulunması üzerine 24.07.2019 tarihli ek karar ile dava değeri yönünden hükmün kesin olması nedeniyle davalının temyiz dilekçesinin reddine ilişkin olarak verilen ek karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Davacı, dava konusu 235 ada 23 parsel sayılı taşınmazın ... Vakfından icareteynli taşınmazlardan olup, mutasarrıf ...’nın tasarrufunda iken ölümü üzerine kızı ...’a intikal ettiğini, ... 2.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 09.06.1983 tarih ve 1982/126E., 1983/121K. ile ...’ın mirasçı bırakmadan ölmesi üzerine terekesinin Hazine’ye devrine karar verildiğini, ancak 5737 sayılı Vakıflar Kanunu 17. maddesi gereği taşınmazın aslı vakıf olduğundan mülkiyetin vakfına dönmesi gerektiğini ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile ... Vakfı adına tescile karar verilmesini istemiştir.Davalı, davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, iddianın ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine ...Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi tarafından 6100 sayılı HMK’nin 353/1-b-1 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olarak karar verilmiş, karara karşı davalı vekilinin temyiz isteminde bulunması üzerine 24.07.2019 tarihli ek karar ile dava değeri yönünden hükmün kesin olması nedeniyle davalının temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davanın 30.000,00 TL değer gösterilmek suretiyle açıldığı ve yargılama sırasında çekişmeli taşınmazın değeri keşfen saptanmadan sonuca gidildiği anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 16. maddesi uyarınca, gayrimenkulün aynına taalluk eden davalarda dava değerinin gayrimenkulün değerine göre belirleneceği öngörülmüştür. Dava değerinin belirlenmesinde taşınmazın dava tarihindeki keşfen saptanacak gerçek değerinin esas alınacağı kuşkusuzdur.
Aynı Yasanın 30. maddesi ise “Muhakeme sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılıyorsa, yalnız o celse için muhakemeye devam olunur, takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 409. maddesinde (HMK 150) gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır.” şeklinde, 32. maddesi ise; “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır.” şeklinde düzenlenmiştir. Harçlar Kanunu’nun uygulanması, kamu düzenini ilgilendirmesi nedeniyle hakim tarafından re’sen gözetilmesi gereken bir husustur. Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesince 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun(HMK) 362/1-a maddesine göre 2019 yılı itibariyle dava değeri 58.800-TL"den az olması nedeniyle temyiz dilekçesinin reddine karar verildiği, oysa yargılama sırasında dava konusu taşınmazın başında keşif yapılmadığı, bilirkişi raporu alınmadığı ve değeri belirlenmeden sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca; Bölge Adliye Mahkemesi tarafından dava konusu taşınmaz başında keşif yapılarak Harçlar Kanun 16. madde uyarınca dava değerinin belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken dava dilekçesinde gösterilen değer esas alınarak temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi hatalıdır. Davalının değinilen yön itibariyle yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 24.07.2019 tarihli temyiz dilekçesinin reddine ilişkin EK KARARIN KALDIRILMASINA, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin kararının BOZULMASINA, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren ...Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 10.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.