MAHKEMESİ : ...Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

KARAR
A)Davacı İstemi:
Davacı vekili, davacının davalı işverene ait işyerinde 01/05/1992 - 08/05/1992 tarihleri arasında 7 gün süre ile çalıştığının tespitine ve sigortalılığın emekliliğe esas olmak üzere 01.05.1992 tarihinin esas alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı, davacının yanında değişik tarihlerde çalıştığını, 01/05/1992 tarihinde işe başladığını, işyerinde 7 gün süre ile çalıştığını, bu çalışmalarının..."ya bildirildiğini, davayı açmaya sebebiyet vermediğinden aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücreti takdir edilmemesini, kabul beyanı doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Fer"i müdahil ... Başkanlığı vekili, davacının iddiasını resmi ve yazılı belgelerle ispatlaması gerektiğini, hak düşürücü süre itirazında bulunduklarını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Mahkemece yapılan yargılama sonunda "Davanın KABULÜ İLE;Davacının davalı ..."a ait işyerinde 01/05/1992-08/05/1992 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının TESPİTİNE," karar verilmiştir.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde; ‘… dava dosyasındaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, vakıa ve hukuki değerlendirme ile özellikle davacının ve işverenin imzasını taşıyan 01.05.1982 tarihinde işe girişi gösteren ilk işe giriş bildirgesi ile dosyada dinlenen bordro tanıkları ve komşu işyeri tanıklarının anlatımları gözetildiğinde; delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davanın kabulüne dair verilen kararın yerinde olduğu belirgin olup, ayrıca, kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından… gerekçesiyle , ... İş Mahkemesi"nin 22.01.2019 tarih, 2018/87 Esas ve 2019/59 Karar sayılı kararına yönelik fer"i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE,karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Fer"i müdahil ... Başkanlığı vekili, hak düşürücü süre geçtikten sonra davanın açıldığını, yeterli araştırma yapılmadan eksik inceleme sonucu karar verildiğini beyanla, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dava,davacının babasına ait işyerinde 01.05.1992- 08.05.1992 tarihleri arasında 7 gün süre ile çalıştığının tespitine ve sigortalılık başlangıç tarihinin 01.05.1992 tarihi olduğunun belirlenmesine ilişkindir.
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, Davanın kabulü ile;davacının davalı ..."a ait işyerinde 01/05/1992-08/05/1992 tarihleri arasında asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki mevcut kayıt ve belgelerden , davacının davalıya ait 018588 sicil numaralı işyerinden 01/05/1992 tarihinde işe giriş bildirgesinin 21/05/1992 tarihinde Kuruma verildiği, “tabakhane” işi yapan işyerinin 12/12/1989 tarihi itibariyle kanun kapsamına alındığı ve 31.12.1994 tarihinde kanun kapsamından çıkarıldığı, 1992 yılı 1.döneme ait bordroların mevcut olduğu ve bu bordrolarda davacının adının bulunmadığı, dinlenen bordro tanıklarının birinin davacının eşi, diğerinin ise davacının kardeşi olduğu anlaşılmaktadır.
Bu tür hizmet tespitine yönelik davaların Kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Yasal dayanağı dava tarihinde yürürlükte olan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi ile halen 5510 sayılı Yasa"nın 86. maddesi olan bu tür davalarda; öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin, işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmanın konusu, niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli ve dinlenilen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde çalışan işyerinde kayıtlı bordro tanıkları ya da komşu ve yakın işyerlerinde çalışan kayıtlı tanıklar olması sağlanarak çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmelidir. Bu yön Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16.09.1999 gün 1999/21-510-527, 30.06.1999 gün 1999/21-549-555, 05.02.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 03.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578 ve 01.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda, davalı işyeri sahibi..’un davacının babası olduğu, bordrolu çalışanların aile fertlerinden oluştuğu ve tüm aile fertlerinin tabakhanede çalışması, davalının oğlunu ve gelinini sigortaya bildirmişken davacıyı bildirmemesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu göz ardı ederek, davanın reddine dair karar verilmesi gerekirken kabulüne dair karar verilmesi isabetsizdir.
O halde, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesinin kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI gerekmiştir.
G)Sonuç :
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 01/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.