MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2


Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı ... tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
İlamlı icra takibinde alacaklı icra mahkemesine başvurusunda; borçlu idareye 6552 sayılı yasa ile değişik 5393 sayılı yasanın 15/son maddesine göre 10 gün içerisinde mal beyanında bulunması için verilen sürede bildirimde bulunulmaması nedeni ile borçluya ait taşınmazlara haciz konulması taleplerinin icra müdürlüğünce, idarenin mal, hak ve alacaklarının haczedilemeyeceği gerekçesi ile ret edildiğini belirterek haciz taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep ettiği, mahkemece, takibe dayanak ilam tarihi 6487 sayılı yasa ile yeniden haciz yasağı getirildiği 11.06.2013 tarihinden sonra olduğu gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği ilk derece mahkemesi kararına karşı alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesinin .... Hukuk Dairesinin 01.06.2017 tarih ve 2017/848 E. - 2017/945 K. sayılı kararı ile 6745 sayılı yasa ile getirilen düzenlemeler nedeni ile icra müdürlüğünün haciz talebinin reddine ilişkin kararının yerinde olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
11.06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasa’nın .... maddesi ile değişik 2942 sayılı Yasa’nın Geçici 6. maddesinin .... ve 13. fıkrası, Anayasa Mahkemesi’nin 13/11/2014 tarihli ve 2013/95 Esas- 2014/176 Karar sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu"nun 15. maddesine, 10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun"un 1.... maddesiyle eklenen fıkranın birinci cümlesinin "..ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır" ibaresi ile ikinci cümlesinin "...veya kamu hizmetlerini aksatacak.." ibaresinin ve ayrıca 6552 sayılı Kanun"un 123. maddesiyle eklenen geçici 8. maddesi Anayasa Mahkemesi"nin 17.06.2015 tarih ve 2014/194 E. - 2015/55 K. sayılı, Resmi Gazete"nin 26.06.2015 tarih ve 29398 sayısında yayımlanan kararı ile iptal edilmiştir.
07.09.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6745 sayılı Yasa"nın 33. maddesi ile 2942 sayılı Yasa"ya eklenen Ek 1. madde de "" Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmak suretiyle mülkiyet hakkının özüne dokunacak şekilde tasarrufu hukuken kısıtlanan taşınmazlar hakkında, uygulama imar planlarının yürürlüğe girmesinden itibaren beş yıllık süre içerisinde imar programları veya imar uygulamaları yapılır ve bütçe imkânları dâhilinde bu taşınmazlar ilgili idarelerce kamulaştırılır veya her hâlde mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil edecek kısıtlılığı kaldıracak şekilde imar planı değişikliği yapılır/yaptırılır. İmar Kanununda öngörülen idari başvuru ve işlemleri tamamlandıktan sonra taşınmazın kamulaştırmasından sorumlu idare aleyhine idari yargıda dava açılabilir
Birinci fıkra uyarınca dava açılması hâlinde taşınmazın ya da üzerinde tesis edilen irtifak hakkının dava tarihindeki değeri, mahkemece; bu Kanunun 15 inci maddesine göre bilirkişi incelemesi yapılarak, taşınmazın hukuken tasarrufunun kısıtlandığı veya fiilen el konulduğu tarihteki nitelikleri esas alınmak suretiyle tespit edilir ve taşınmazın veya hakkın idare adına tesciline veya terkinine hükmedilir.
Bu madde kapsamında kalan taşınmazlar hakkında açılacak dava ve takiplerde, bu Kanunun geçici 6 ncı maddesinin üçüncü, yedinci, sekizinci ve on birinci fıkra hükümleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan ancak henüz karara bağlanmayan veya kararı kesinleşmeyen davalara bu madde hükümleri, kesinleşen ancak henüz ödemesi yapılmayan kararlar hakkında ise geçici 6 ncı maddenin üçüncü, sekizinci ve on birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Bu Kanunun geçici 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca ayrılması gereken yüzde iki oranındaki ödenekler, yüzde dört olarak ayrılır. İlave olarak ayrılan yüzde iki oranındaki ödenekler, münhasıran bu ek madde ile geçici 11 inci ve geçici ... nci maddeler kapsamında yapılacak ödemelerde kullanılır. Yapılacak ödemelerin toplam tutarının ilave olarak ayrılan ödeneğin toplamını aşması hâlinde, ödemeler, en fazla on yılda ve geçici 6 ncı maddenin sekizinci fıkrası hükmüne göre yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
07.09.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6745 sayılı Yasa"nın 35. maddesi 2942 sayılı Yasa"ya eklenen GEÇİCİ MADDE ... ise "" 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan idarelerin taraf olduğu her türlü alacak ve bedel artırım davalarında taşınmazın değeri; uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosu esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan gerçek bedel hak sahibine ödenir.
Bu Kanunun geçici 6 ncı maddesinin üçüncü, yedinci, sekizinci ve on birinci fıkra hükümleri, bu madde kapsamındaki davalar ve icra takipleri için de uygulanır. Devam eden dava ve icra takipleri ise, bu madde hükümlerine göre sonuçlandırılır.” hükmü içermektedir.
Ancak 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6745 sayılı yasanın 33. maddesi ile 2942 sayılı yasaya eklenen Ek 1. maddenin birinci fıkrasının birinci cümlesi haricindeki bölümü Anayasa Mahkemesi"nin 20....2018 tarih ve 2016/181 E.-2018-111 K. sayılı, Resmi Gazete"nin 05.04.2019 tarih ve 30736 sayısında yayımlanan kararı ile iptal edilmiştir.
Bu durumda, anılan yasa maddeleri, artık şikayete konu takip dosyasındaki haciz işlemlerine uygulanamaz. Öte yandan, 5393 sayılı Yasa"nın 15/son maddesindeki, haciz işleminin sadece gösterilen mal üzerine uygulanacağına dair kısmının Anayasa Mahkemesi"nce iptal edilmiş olması nedeniyle, aynı maddede yer alan; "Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen kullanılan malları ile belediye tarafından tahsil edilen vergi, resim ve harç gelirleri haczedilemez" hükmü gözetilmek suretiyle belediye mallarının haczi mümkündür.
Ayrıca, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 79/1. maddesi gereğince, icra dairesinin, haciz talebinden itibaren en geç 3 gün içinde haczi yapması gerekir. Yine aynı Kanun"un 85/1. maddesi gereğince, icra müdürlüğünce, borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta bulunan menkul malları ile gayrimenkullerinden ve alacak ve haklarından alacaklının ana para, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı, haczedilecektir (HGK"nun 10/06/2009 tarih, ...-...3/244 sayılı kararı)
Buna göre; kural olarak, icra müdürünün haciz talebini yerine getirme konusunda herhangi bir takdir yetkisi bulunmadığının kabulü gerekir. Ancak kural bu olmakla birlikte, İİK"nun 82. maddesine 02/07/2012 tarih ve 6352 Sayılı Kanun’un 16. maddesi ile eklenen son fıkrada yer alan “İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir” düzenlemesi karşısında, icra memurunun, haczi talep edilen malın bu madde uyarınca haczinin kabil olup olmadığını değerlendirerek, bu doğrultuda haciz talebini yerine getirip getirmeme konusunda takdir yetkisi bulunduğunun kabulü gerekir.
Somut olayda, 05....2016 tarihinde, borçlu belediyenin ... İlçesi, 3/2 pafta 3083 Parselde bulunan taşınmazını mal beyanı olarak bildirdiği, bilahare alacaklı vekili tarafından, borçlu belediyenin... İlçesi 175 ada 18 parselde bulunan taşınmazına haciz talep edildiği, icra müdürlüğünce, 29....2016 tarihinde, 6745 sayılı kanun 35. maddesi ile 2942 sayılı kanuna eklenen geçici .... madde gereği idarenin mal, hak ve alacakları haczedilemeyeceği gerekçesi ile talebinin reddine karar verildiği görülmektedir.
Takibe dayanak ilam; imar planında park ve yol alanında kalan taşınmaza kamulaştırma yapılmadan yol yapılmak sureti ile fiilen el konulması nedeni ile tazminat istemine ilişkin olup, 07.09.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6745 sayılı kanun 35. maddesi ile 2942 sayılı kanuna eklenen geçici .... madde kapsamında değildir. Ayarıca 6745 sayılı kanun 33 . maddesi ile 2942 sayılı kanuna eklenen Ek 1. maddenin 1.fıkrasının 1. cümlesi haricindeki kısım 20....2018 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş olduğu için uygulama imkanı kalmamıştır.
Bu durumda, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı gereğince, alacaklının, borçlu belediyenin mal beyanında bildirdiği mallar dışındaki mallarının da haczini isteyebileceği ve icra müdürlüğünün de haczi koymaktan kaçınamayacağı anlaşılmakla, mahkemece şikayetin kabulü ile icra müdürlüğünün 29....2016 tarihli kararının iptaline karar verilmesi gerekirken, mahkemece yazılı şekilde hüküm tesisi ve istinaf başvurusunun da Bölge Adliye Mahkemesi’nce esastan reddedilmesi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ :Alacaklı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi’nin 01.06.2017 tarih, 2017/848 Esas ile 2017/945 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, ...... 2. İcra Hukuk Mahkemesi "nin 2017/65 Esas, 2017/178 karar sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.