Danıştay 6. Daire 2019/17988 Esas 2021/12688 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17988
Karar No : 2021/12688

DAVACILAR : 1- …
2- …
3- …
VEKİLLERİ : Av. …

DAVALI : ...Bakanlığı
VEKİLİ : ..., Hukuk Müşaviri (E-Tebligat)

DAVANIN KONUSU :
İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazdaki Denizatı Kent sitesinde maliki bulundukları bağımsız bölümleri de kapsayan yapılara ilişkin riskli yapı tespiti işleminin süresi içerisinde bitirilmediğinden bahisle davacılar tarafından yapılan "riskli yapı kaydının elektronik yazılım sisteminden silinmesine" dair başvurunun reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...günlü, E....sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresi nedeniyle elektronik yazılım sisteminde maliki oldukları yapı hakkında riskli yapı kaydı oluşturulduğu, ancak riskli yapı tespit işlemlerinin lisanslı kuruluştan kaynaklanan sebeplerle bitirilemediği, bu durumun tespit başvurusunda bulunmayan diğer malikleri haklarını arayamaz duruma getirdiği, sistemdeki kayıt nedeniyle mülkiyet haklarının kısıtlandığı, anılan ibarenin iptali gerektiği öne sürülmüştür.
Dava konusu bireysel işlemin dayanağı olan Yönetmelik maddesinin hukuka aykırı olması nedeniyle buna dayanılarak tesis edilen işlemin de hukuka aykırı olduğu ve iptal edilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Dava konusu bireysel işlem ve Yönetmelik hükmünün Kanun ve hukukun genel prensiplerine uygun olarak yürürlüğe konulduğu, kamu yararı bakımından zorunlu olduğu, davanın haksız ve mesnetsiz açıldığı ve reddedilmesi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ :
Dava konusu Yönetmelik hükmünün dava açıldıktan sonra idare tarafından yapılan Yönetmelik değişikliği ile değiştirildiği anlaşıldığından bu yönden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi, değişiklik sonucu dayanağı kalmayan bireysel işlem yönünden ise işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ...DÜŞÜNCESİ :
Dava, İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazdaki Denizatı Kent sitesinde maliki bulundukları bağımsız bölümleri de kapsayan yapılara ilişkin riskli yapı tespiti işleminin süresi içerisinde bitirilmediğinden bahisle davacılar tarafından yapılan "riskli yapı kaydının elektronik yazılım sisteminden silinmesine" dair başvurunun reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...günlü, E....sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasının, 21/06/2019 tarih ve 30808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirildiği ve yeniden yapılan düzenlemede dava konusu edilen "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin kaldırıldığı anlaşıldığından davanın Yönetmelik maddesinin iptali istemi açısından konusuz kaldığı sonucuna varılmıştır.
Dava konusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...günlü, E....sayılı işleminin iptali istemine gelince;
Dosyanın incelenmesinden, İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazdaki Denizatı Kent sitesinde maliki bulundukları bağımsız bölümleri de kapsayan yapılara ilişkin riskli yapı tespiti işleminin süresi içerisinde bitirilmediğinden bahisle davacılar tarafından yapılan "riskli yapı kaydının elektronik yazılım sisteminden silinmesine" dair başvurunun dilekçeye konu edilen yapılara ilişkin riskli yapı tespit başvurusunun taraflarınca ya da müvekkillerince yapılmadığından bahisle Uygulama Yönetmeliğinin 7/3 maddesi uyarınca reddine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...günlü, E....sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; dava konusu uyuşmazlığın riskli yapı tespit talebinde bulunan malikin başvurusu üzerine elektronik yazılım sistemi üzerinden yürütülen riskli yapı tespit çalışmalarının iki aylık süre içerisinde sonuçlanmaması halinde; elektronik yazılım sisteminde bulunan yapı kaydının silinmesini talep hakkının sadece tespit başvurusunda bulunan malike değil, söz konusu yapının tüm maliklerine tanınması gerektiği iddiasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; dava konusu işlemin dayanağı olan Yönetmelik maddesinde 21/06/2019 tarih ve 30808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değişiklik yapılarak davacıların istemleri doğrultusunda "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin kaldırıldığı ve dava konusu yönetmeliğin 7. maddesinin 3. fıkrasının "...Elektronik yazılım sistemi üzerinden yapı kaydı oluşturulduktan sonra riskli yapı tespitinin; iki ay içerisinde yapılmaması halinde maliklerden herhangi birinin talebi üzerine, altı ay içerisinde yapılmaması halinde ise Bakanlıkça re'sen elektronik yazılım sisteminden yapı kaydı silinir..." şeklinde düzenlendiği görüldüğünden dava konusu işlemin hukuki dayanağının ortadan kalkmış olması nedeniyle davacıların başvurusunun reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin iptali istemi açısından konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına; ...günlü, E....sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü işleminin ise iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 17/11/2021 tarihinde, davacılar vekilinin gelmediği, davalı idareyi temsilen Av. ...'nun geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İstanbul İli, Zeytinburnu İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazlarda bulunan davacıların da bağımsız bölüm maliki olduğu yapılara ilişkin riskli yapı tespiti yapan lisanslı kuruluş tarafından elektronik yazılım sistemi ( .... NET) üzerinden yapı kayıtları oluşturulmuş, ancak riskli yapı tespiti yapılmamış, sistem üzerinden aktif halde bulunan tespit kaydının silinmesi için davacılar tarafından yapılan başvuru 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7/3.maddesindeki hüküm uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...tarih ve E....sayılı işlemiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
Bakılan davada, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 03/10/2018 tarih ve E:2018/1393 sayılı kararıyla, dava konusu işlemlerin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş, anılan karara davalı idare tarafından itiraz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 14.03.2019 tarih ve YD İtiraz No:2019/50 sayılı kararı ile itirazın kabulüne ve yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 3.maddesinin 1.fıkrasında; "Riskli yapıların tespiti, Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri veya kanuni temsilcileri tarafından, Bakanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlara yaptırılır ve sonuç Bakanlığa veya İdareye bildirilir. Bakanlık, riskli yapıların tespitini süre vererek maliklerden veya kanuni temsilcilerinden isteyebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Bakanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7.maddesinin 3.fıkrasında; "İtiraz veya yargı kararı üzerine yeniden rapor tanzim edilmesinin gerekmesi, raporun gerçeğe aykırı düzenlendiğinin tespit edilmiş olması ve yapının risk durumunu etkileyebilecek kasdi bir müdahale dışında somut bir hadisenin gerçekleşmiş olması halleri hariç olmak üzere, her yapı için sadece bir adet riskli yapı tespiti raporu düzenlenebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar riskli yapı tespit talebi üzerine, o yapı hakkında daha önce riskli yapı tespit raporu düzenlenip düzenlenmediğini elektronik yazılım sistemi üzerinden kontrol eder. Elektronik yazılım sistemi üzerinden yapı kaydı oluşturulduktan sonra iki ay içerisinde riskli yapı tespitinin yapılmaması halinde tespit başvurusunda bulunan malikin talebi üzerine oluşturulan yapı kaydı elektronik yazılım sisteminden silinir. Riskli yapı tespit raporunda, tespite konu binanın Ulusal Adres Veri Tabanında belirtilen adresinin ve bina kodunun yer alması zorunludur." kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava Konusu Yönetmeliğin 7.maddesinin 3.fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresi yönünden yapılan incelemede;
6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 3. fıkrasının, 21/06/2019 tarih ve 30808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 5. maddesi ile değiştirildiği ve yeniden yapılan düzenlemede dava konusu edilen "tespit başvurusunda bulunan" ibaresinin kaldırıldığı, bu ibarenin yerine "maliklerden herhangi birinin talebi üzerine" ibaresinin getirildiği, dolayısıyla dava devam ederken idare tarafından re'sen değiştirildiği anlaşılan dava konusu Yönetmelik maddesi yönünden davanın konusuz kaldığı sonucuna varılmıştır.

Dava Konusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...tarih ve E....sayılı işlemi yönünden yapılan incelemede ise;
Davacılar tarafından; yukarıda belirtilen Yönetmelik hükmü uyarınca elektronik yazılım sisteminde bulunan riskli yapı tespitine ilişkin kaydın yalnızca "tespit başvurusunda bulunan" malik tarafından talep edilmesi halinde silinebileceği belirtilerek yaptıkları başvurunun reddedildiği, bu kayıt nedeniyle mülkiyet hakları ve yeniden riskli yapı tespit isteminde bulunma haklarının kısıtlandığı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Davalı tarafından; tesis edilen dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan dayanağı Yönetmelik hükmüne uygun olduğunu ve davanın reddi gerektiği savunmuştur.
Uyuşmazlıkta; dava konusu bireysel işlemin dayanağı Yönetmelik maddesinin idare tarafından dava devam ederken re'sen değiştirildiği, yapılan değişikliğin 21/06/2019 tarih ve 30808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiği, bu değişiklikle dava konusu işlemin gerekçesinin ortadan kalkmış olduğu, yeni düzenleme uyarınca elektronik kayıt sistemindeki kayıtların silinmesine ilişkin talebin şartları oluştuğu takdirde bütün maliklerce istenilebileceği gibi Bakanlıkça dahi re'sen silineceğinin öngörüldüğü anlaşılmıştır.
Bu durumda; gelinen aşamada davacıların iddiaları, davalının savunmaları, dava konusu işlemin dayanağı Yönetmelik maddesinin yürürlükten kaldırıldığı ve yeniden yapılan düzenleme dikkate alındığında; dava konusu işlemin hukuki dayanağının ortadan kalkmış olması nedeniyle davacıların başvurusunun reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin 3. fıkrasında yer alan "tespit başvurusunda bulunan" ibaresi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Dava Konusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...tarih ve E....sayılı işleminin İPTALİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...- TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, davalı idare tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davacılar vekilinin duruşmaya katılmadığı dikkate alınarak belirlenen ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacılara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 17/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.