Hakaret ve tehdit suçlarından sanıklar ... ve ..."ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun 125/1-4, 129/1 (iki kez), 106/l-2.cümle, 29 ve 52/2 maddeleri uyarınca 1.040 Türk lirası ve 300 Türk lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmalarına dair, ... Sulh Ceza Mahkemesinin ... tarih ve ... karar sayılı kararının, Adalet Bakanlığı tarafından yasa yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ... gün ve ... sayılı istem yazısıyla, Dairemize gönderilen dava dosyasında, Dairemizin ... gün ve ... sayılı kararıyla, istemin takdire ilişkin olduğu gerekçesiyle ret kararı verildiği, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 03.01.2014 tarih ve 91088 sayılı yazısıyla adı geçen karara itiraz edilmesi üzerine, dosyanın Ceza Genel Kuruluna gönderildiği, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 19.01.2016 tarih ve 2014/4-135 esas ve 2016/4 sayılı kararıyla itirazın kabulüne karar verilmesi üzerine, Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “Dosya kapsamına göre, sanıkların işlemiş oldukları suçlar nedeniyle oluşmuş her hangi bir maddî zararın olmaması ve sabıka kayıtlarının da bulunmaması karşısında, 5728 sayılı Kanun"la değişik 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 231. maddesi uyarınca, sanıklar hakkında kurulan hükümlerin açıklanmasının geri bırakılıp bırakılmayacağı hususunda bir değerlendirme yapılmamasında isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I-Olay:
Hakaret ve tehdit suçlarından sanıklar ... ve ... hakkında yapılan yargılama sonucunda, ... Sulh Ceza Mahkemesinin 30.07.2009 tarihli kararı ile, sanık ...’un hakaret suçundan 1040 TL adli para cezası ile sanık ...’ın ise hakaret ve tehdit suçlarından 1040 TL ve 300 TL adlî para cezası ile cezalandırılmalarına karar verildiği, kararın sanık ... yönünden temyizi üzerine Yargıtay 4. Ceza Dairesinin ... tarihli kararı ile temyiz isteminin reddi kararının onanmasına karar verildiği, bu şekilde kesinleşen kararın infaz aşamasında O Yer Cumhuriyet Başsavcılığınca kanun yararına bozma yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
II- Kanun Yararına Bozma İstemine İlişkin Uyuşmazlığın Kapsamı:
Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun koşullarının oluşmasına karşın, kararda tartışılmamasına yönelik hukuka aykırılığa ilişkindir.
III- Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanabilmesi için öncelikle,
- Sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünde, hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezasından ibaret olması,
- Suçun CMK’nın 231. maddesinin 14. fıkrasında yazılı suçlardan olmaması,
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
- Sanığın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz etmemesi,
- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tamamen giderilmesine ilişkin koşulların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Anılan bu objektif koşulların gerçekleşmesi ile birlikte ayrıca “Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılmasına” ilişkin takdire dayalı subjektif koşulun da gerçekleşmesi halinde “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesinin uygulanması olanağı bulunmaktadır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 16/02/2010 tarih ve 4/253-28 sayılı kararında da belirtildiği üzere, “sanık hakkında kurulan mahkûmiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ifade eden ve doğurduğu sonuçlar itibariyle karma bir özelliğe sahip bulunan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, denetim süresi içinde kasten yeni bir suçun işlenmemesi ve yükümlülüklere uygun davranılması halinde, geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak kamu davasının 5271 sayılı CYY’nın 223. maddesi uyarınca düşürülmesi sonucunu doğurduğundan, bu niteliğiyle sanık ile devlet arasındaki cezai nitelikteki ilişkiyi sona erdiren düşme nedenlerinden birisini oluşturmaktadır. Koşullu bir düşme nedeni oluşturan “hükmün açıklanmasının geri bırakılması” müessesesi, objektif koşulların (mahkûmiyet, suç niteliği ve ceza miktarı, daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmama, sanığın kabulü, zararın giderilmesi) varlığı halinde mahkemece, diğer kişiselleştirme hükümlerinden önce ve re’sen değerlendirilerek, uygulanması yönünde kanaate ulaşıldığı takdirde, hiçbir isteme bağlı olmaksızın öncelikle uygulanmalıdır.”
Kanun yararına bozma konusu yapılan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilmesi için, CMK"nın 231. maddesinde sayılan objektif ve subjektif koşulların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Objektif koşulların değerlendirilmesindeki hatalar kanun yararına bozma konusu olabilecekken, subjektif koşula yönelik hukuka uygun gerekçeler takdire ilişkin olduğundan, kanun yararına bozma konusu yapılamayacaktır. Bununla birlikte objektif koşulların oluşmasına karşın, koşullu bir düşme nedeni olan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun tartışılmaması da, yargılama hukukuna ilişkin bir hukuka aykırılık kabul edilerek, kanun yararına bozma konusu yapılabilecektir.
İnceleme konusu somut olayda; adli sicil kaydı bulunmayan sanıklar ... ve ... hakkında, hakaret ve tehdit suçlarından adli para cezası verildiği ancak hüküm tarihinde yürürlükte bulunmasına karşın, kararda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun tartışılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun objektif şartlarının oluşması karşısında, mahkemece subjektif koşul da değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun tartışılmaması hukuka aykırıdır.
IV- Sonuç :
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1-Hakaret ve tehdit suçlarından sanıklar ... ve ... hakkında, ... Sulh Ceza Mahkemesinin ... tarih ve ... karar sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2-Aynı Kanun maddesinin 4-b fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, 02/05/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.