MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece nizalı taşınmazın davacı tarafından emek sarf edilerek bakımlı zeytinlik arazisi haline getirildiği ve ihya tarihinden dava tarihine kadar Kadastro Kanunu"nun 17.maddesinde aranan 20 yıllık zamanaşımı süresinin davacının lehine gerçekleştiği gerekçesiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme, uygulama ve araştırmanın hüküm kurmaya elverişli olmadığı belirtilerek, kadastro tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az 3 hava fotoğrafı, memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları getirtildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılması, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından hangi tarihten beri ne şekilde kullanıldığı, taşınmaz üzerinde bulunan zeytin ağaçlarının hangi tarihte dikildiği hususlarının sorulup saptanması, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisine hava ve uydu fotoğrafları üzerinden bilimsel yöntemlerle inceleme yaptırılarak, imar ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının, ne zaman tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, bilirkişi ve tanık sözlerinin bilimsel esaslara göre hazırlanmış teknik raporlarla denetlenmesi ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 2856 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla lehine bozma yapılan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşacağından bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlik yoluyla iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, jeodezi ve fotogrametri bilirkişisi tarafından hazırlanan raporda 1991 tarihli hava fotoğrafında çekişmeli taşınmazın boş arazi olarak göründüğü belirtilmesine ramen, 2 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu raporunda, taşınmazın kapama zeytin bahçesi niteliğinde olduğu ve taşınmaz üzerindeki zeytin ağaçlarının 30 yaşlarında olduğu belirtilmiş olup, bu haliyle tespit tarihi olan 2013 yılı esas alındığında söz konusu raporlar birbiriyle çeliştiği halde bu çelişki üzerinde durulmamış, ayrıca çekişmeli taşınmazın 1/5000


ölçekli imar planı kapsamında kaldığı ilgili belediye tarafından belirtilmiş olmasına rağmen imar planın hangi tarihte kesinleştiği sorulup açıklığa kavuşturulmadan hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu Şekilde eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmazın hangi tarihte imar planı kapsamına alındığı ve imar planının hangi tarihte kesinleştiği ilgili belediyelerden sorularak belirlenmeli, taşınmazın kadastro tespit tarihinden önce kesinleşmiş imar planı kapsamında kaldığının anlaşılması halinde imar planının kesinleşme (onay) tarihinden, aksi takdirde tespit olan 2013 yılından geriye doğru davacının taşınmaz üzerindeki zilyetlik süresinin belirlenmesi amacıyla dosya kapsamında bulunan hava fotoğrafları dışında 15-20-25 yıl öncesine ait yüksek çözünürlüklü stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğünden istenilmeli, en eski ve en yeni uydu fotoğrafları da getirtilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları ve orman bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif icra edilmeli ve bu keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişteki niteliğinin ne olduğu, evveliyatı itibariyle imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, hangi tarihten beri ne suretle tasarruf edildiği ve tamamı üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; orman bilirkişinden, çekişmeli taşınmazın orman sayılan yerlerden olup olmadığını bildiren ve kesinleşen orman tahdit haritası ile Geçici 8. madde uyarınca yapılan kadastro paftası çakıştırılmak suretiyle orman tahdidine göre konumunu gösteren denetime elverişli rapor alınmalı; ziraatçi bilirkişi heyetine, çekişmeli taşınmazın tarımsal niteliğini ve üzerindeki ağaçların adetlerini, yaşlarını ve konumlarını, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazın imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, önceki ziraatçi bilirkişi raporunun da irdelenerek çelişkilerin giderildiği, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan, hava ve uydu fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarihi ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde, önceki jeodezi bilirkişi raporunun değerlendirilerek çelişkilerin giderildiği rapor düzenlemeleri ve dava konusu taşınmaz bölümlerinin konumunu hava ve uydu fotoğrafları üzerinde göstermeleri istenilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi izlemeye ve denetlemeye elverişli harita ve rapor alınmalı; mahkeme hakiminin, taşınmazın konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; komşu parsellere ait kadastro tespit tutanakları ile varsa dayanağı olan kayıt ve belgeler uygulanarak çekişmeli taşınmaz yönünü ne okuduğu üzerinde durulmalı ve bu şekilde bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli ve bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen şekilde araştırma ve inceleme yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.