MAHKEMESİ:İcra Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı şikayetin kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayet olunan ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Şikayetçi vekili, davalı borçlu ...’nin almış olduğu bakım ve onarım hizmeti nedeniyle borcunu ödemediğinden bahisle hapis hakkını uygulayarak icra takibi yapıldığını, ancak alacaklarının imtiyazlı olmasına rağmen borçluya ait aracın satışı sonrasında ... 7. İcra Müdürlüğü"nün 8483 E. sayılı dosyasından sıra cetveli düzenlendiğini ve sıra cetvelinde haksız olarak davalılardan ... A.Ş.’ye öncelik tanındığını ileri sürerek, sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.Şikayet olunanlardan ... A.Ş., şikayetin reddini savunmuştur.Diğer şikayet olunan, usulüne uygun tebligata rağmen cevap vermemiştir.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, iyi niyetli hapis hakkı sahibi alacaklının önceliğe sahip olacağı gerekçesiyle şikayetin kabulüne karar verilmiştir.Kararı, şikayet olunan ... A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Dairemizin 05.06.2014 gün ve 850 E., 4369 K. sayılı kararında da vurgulandığı gibi hapis hakkının sırasının belirlenmesinde göz önünde tutulacak tarih, bu hakkın doğduğu andır. Hapis hakkının konusu taşınırlar üzerinde daha önce kurulmuş rehin hakkı ve diğer sınırlı aynı haklar varsa bunlar kural olarak hapis hakkından önce gelir. Ancak, hapis hakkı sahibi bunları bilmiyorsa veya bilmesi gerekmiyorsa yani iyiniyetliyse iyiniyetli hapis hakkı önceki tarihte kurulan taşınır rehninden önce gelir. Aynı kural çeşitli hapis haklarının kendi aralarındaki sırasında da uygulanır. (Deynekli A./Kısa, S.: Hacizde ve İflasta Sıra Cetveli, 3.b., Ankara 2005, s.672).Ancak, trafik sicili yasayla aleni olduğu kabul edilmiş sicillerden olmayıp, bu sicilde güven ilkesi de benimsenmemiştir. Diğer taraftan iyiniyetin tespitinde tacirler için ağırlaştırılmış kurallar da bulunmamaktadır. Kaldı ki, tescil ve trafik belgelerinin de hak sahipliğini gösterdiğine dair yasal bir düzenleme bulunmadığı gibi bu belgeler üzerindeki rehin kayıtlarının da mutlak bir bağlayıcılığı yoktur. Bu durumda şikayet olunanın hapis hakkının, sarfedilen emek ve malzeme ile aracın servise gelmesi ile tamirinin tamamlanması arasında oluşacak değer farkı üzerinde önceliğinin bulunduğu tartışmasızdır. Şikayetçinin, şikayet olunanın alacağının tutarına itirazının bulunmadığı gözetildiğinde, aracın tamirden önceki değerlerinin İcra ve İflas Kanunu"nun 128/a maddesine kıyasen tespiti ile gerek muhammen değer ve gerek satış değerleri oranlanarak belirlenecek artı değer üzerinden şikayet olunan alacağına öncelik vermek gerekirken, bütün bedel üzerinde öncelik verilmesi doğru görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle şikayet olunan vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.03.2018 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ:
TMK nın 950. maddesi gereğince, bir aracı tamir edenin, tamir masrafları miktarınca araç üzerinde hapis hakkı vardır. Hapis hakkı “taşınır rehni” hükmündedir (İİK.m.23/2) Bir mal üzerinde birden fazla rehnin bulunması halinde rehinlerin kuruluş tarihlerine göre öncelik sırası verilerek ödeme yapılır(TMK.m.948).TMK nın 953. maddesinde ise, araç sahibi tamir borcunu ödemezse, tamir alacaklısı, araç sahibine borcun ödenmesi konusunda ihtarda bulunduktan sonra araç malikine karşı rehnin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatabilir.Somut olayda, bedeli satışa konu ... plakalı araç kaydı üzerinde ...’ın 26/04/2013 tarihli rehin hakkı mevcuttur. Banka rehin hakkına istinaden 09/09/2014 tarihinde rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatmış ve bu icra dosyasından araç paraya çevrilerek sıra cetveli düzenlenmiştir. Sıra cetvelinde, aracı tamir ettiğini iddia eden ve bu nedenle hapis hakkına istinaden rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapana pay verilmeden tüm satış bedeli, rehin alacaklısı bankaya verilmiştir. Müştekinin satış bedelinin öncelikle kendisine ödenmesi gerektiğine dair şikayeti yerel mahkemece kabul edilerek sıra cetvelinin iptaline karar verilmiştir.
Öncelikle sıra cetvelinde bir alacağa öncelik hakkı tanınabilmesi için o alacağın İİK nu veya özel kanunlarda “rüçhaniyetli” olduğunun açıkça belirlenmiş olması gerekir. Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler gereğince, müştekinin tamir alacağından dolayı satışa konu araç üzerinde hapis hakkı mevcuttur. Bu hak taşınır rehni hükmündedir. Bu durumda, aynı araç üzerinde iki rehin hakkı mevcut olduğundan, sıra cetvelinde kuruluş tarihi önce olan rehne göre öncelikle pay ayrılması gerekir.Dosya arasında bulunan araç ruhsat örneği ve internet çıktısında, ... rehninin kuruluş tarihinin belli olmasına rağmen; müştekinin, aracı ne zaman tamir ettiği belli olmadığı gibi bu konuda kesilen fatura da celp edilmeden, sadece İİK nın 100. madde bilgilerine istinaden hüküm kurulduğu sonucuna varılmıştır. Yukarıda belirtildiği gibi, sıra cetvelinde öncelik hususunun belirlenmesi için rehin ve hapis hakkının kuruluş tarihlerinin öncelikle tespiti zorunludur. Mahkemenin anılan eksikliği tamamlamadan karar vermesi isabetsiz olmuştur.Öte yandan müştekinin tamir faaliyetinin bankanın rehninden sonraki tarihli olması halinde; araç ruhsatına bakması veya internette basit bir inceleme neticesinde aracın rehinli olduğunu tespit etmesi mümkün olduğundan, müştekinin tamiratı yaparken rehinden haberdar olmadığı, dolayısıyla iyi niyetli olduğunu söylemek de mümkün değildir.Bu gerekçelerle kararının bozulması gerekirken yazılı nedenlerle yerel mahkeme kararının bozulmasına, gerekçe yönünden muhalifim.