MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalılardan ...Tem. Peyzaj Hiz. Tur. Bilg. Sağ. Hiz. Y. Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalıların dava dışı işçinin işçilik alacağını ödemeyerek Kahramanmaraş İş Mahkemesinin 2012/592 esas sayılı dosyası ile açılan davaya sebebiyet verdiklerini, dava dosyasında müvekkili kurumun asıl işveren addedilerek ödenmeyen kıdem tazminatı ve diğer alacakların müvekkili kurumdan tahsiline karar verildiğini, kararın işçi tarafından Kahramanmaraş 1. İcra Müdürlüğünün 2014/674 esas sayılı dosyası ile icraya konulduğunu ve müvekkili kurum tarafından dosya borcu ödenerek icra dosyasının kapatıldığını,davalı şirketlerin müvekkili kurum aleyhine sebepsiz zenginleştiklerini ileri sürerek bedelin davalı şirketlerden ödeme tarihinden itibaren işletilecek en yüksek reeskont faizi ile birlikte davalı şirketlerden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davalı alt işverenlerin işçi alacaklarından işçinin kendi sözleşme sürelerine isabet eden çalışma süresi ile sınırlı olarak sorumlu oldukları gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalılardan ...Tem. Peyzaj Hiz. Tur. Bilg. Sağ. Hiz. Y. Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılardan ...Tem. Peyzaj Hiz. Tur. Bilg. Sağ. Hiz. Y. Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Dava, rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur.
İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Somut olayda mahkemece, davacı asıl işveren tarafından talep edilen işçi alacakları yönünden ödenen bedelin tamamını yukarıdaki ilkeler doğrultusunda davalılardan talep hakkına sahiptir. Bu nedenle mahkemenin bu yöndeki kararı isabetli ise de, iş mahkemesine ve icra dosyasına ait yargılama masraflarından davalıların sorumlu tutulmaması doğru değildir. Bu nedenlerle mahkemece yukarıda belirlenen hususlar dikkate alınarak davalıların işçiyi çaıştırdığı dönemlerle sınırlı olmak üzere ferilerin de tamamından davalıların sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile davalıların feriler yönünden sorumlu tutulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Tem. Peyzaj Hiz. Tur. Bilg. Sağ. Hiz. Y. Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, fazla yatırılan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 11.02.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.