Danıştay 9. Daire 2019/3650 Esas 2021/5627 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3650
Karar No : 2021/5627

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...İdaresi Başkanlığı-...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından ihalesi yapılan "Esenler Havaalanı Mah. Zeminaltı Otopark İnşaatı" işi kapsamında ödenen sözleşme ve ihale damga vergisi ve harcın iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali ve ödenen tutarın iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...Vergi Mahkemesi ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacı şirketin, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile 04/03/2016 tarihinde ...Havaalanı Mah. Zeminaltı Otopark İnşaatı işinin yapımına ilişkin sözleşme imzaladığı, 09/03/2016 tarihinde Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü'nden vergi, resim ve harç istisna belgesi aldığı, davacının her ne kadar sözleşmenin imzalandığı tarihten 5 gün sonrasına ait istisna belgesine sahip olduğu görülmüş ise de, istisna belgesi başvurusunun sözleşme tarihinden önce Ekonomi Bakanlığı'na yapıldığı ve davacıdan kaynaklanmayan nedenlerle sözleşme tarihinden sonra temin edildiği, söz konusu ihale edilen işin yerli ve yabancı katılımcılara açık döviz kazandırıcı işlem niteliğinde olduğu yönünde taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı, davacı şirketin Ekonomi Bakanlığı'nca düzenlenen vergi, resim, harç istisnası belgesinin bulunması nedeniyle 488 sayılı Kanunun Ek 2. maddesi ile döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna tutulması gerektiği, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptali ile dava konusu harç ve vergilerin davacıya iadesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu uyuşmazlığın çözümü, sözleşme kapsamı iş nedeniyle gerçekleştirilen işlemler hakkında vergi istisnası uygulanabilmesi için, bu işin döviz kazandırıcı faaliyet olduğunun, vergilendirmeye konu edilebilecek işlemin gerçekleştirildiği tarihten önce kabul edilerek herhangi bir belgeye bağlanmış olmasını gerektirip gerektirmediği yönünde yapılacak değerlendirmeye bağlı olup davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlık, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerinin aradığı anlamda açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğundan, diğer bir ifadeyle, ihtilafın çözümünün maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirmesi nedeniyle; uyuşmazlığın, Vergi Usul Kanununun 122. ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen düzeltme ve şikayet başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığından, dava konusu düzeltme-şikayet başvurusunun reddi yönündeki işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu ihaleye ilişkin olarak Ekonomi Bakanılığı'dan istisna belgesi alındığı, istisna belgesinin belirleyici bir işlem olduğu ve sonradan sunulmasının işlemi istisna olmaktan çıkarmayacağı, istisna uygulamasına yönelik olarak tebliğ ile kanunu sınırlayan işlemler yapılamayacağı, söz konusu işin damga vergisinden istisna olduğu, istisnanın uygulanmamasının vergilendirme hatası niteliği taşıdığı, haksız yere alınan verginin iade edilmesi gerektiği iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı arasında imzalanan "...Havaalanı Mah. Zeminaltı Otopark İnşaatı" işine ilişkin sözleşme kapsamında, sözleşmenin 04/03/2016 tarihinde imzalandığı, 09/03/2016 tarihinde Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü'nden vergi, resim ve harç istisna belgesi alındığı, noter harcı ile ihale kararı ile sözleşmeye istinaden beyan edilip ödenen damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali ile ödenen damga vergilerinin iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124'üncü maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise, aynı Kanunun 116'ncı maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117'nci maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118'inci maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun dava konusu dönemde yürürlükte bulunan Ek 2 maddesinin 1. fıkrasında, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu; son fıkrasında ise, bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğunun ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edileceği kurala bağlanmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun Ek 2. maddesi ile verilen yetkiye dayanılarak 27/02/2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ve 05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ile döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca, söz konusu tebliğler ile yalnızca döviz kazandırıcı faaliyet türleri belirlenmekle kalınmamış, döviz kazandırıcı faaliyetler nedeniyle vergi istisnasının ilgili kuruluşlarca, bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazı üzerine re'sen uygulanacağı ve söz konusu belgenin alınmasından önce veya belgenin geçerlilik süresinin dolmasından sonra belgeye bağlanan iş ile ilgili olarak yapılan işlemlere damga vergisi istisnası uygulanmayacağı yolunda düzenleme de yapılmış olup; bu düzenlemenin Kanunla verilen yetki aşılarak yapıldığı açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat ile dosyadaki belgelerin değerlendirilmesinden; Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 195 sayılı ve 09/03/2016 tarihli "Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi" ile davacı şirket tarafından üstlenilen ihalenin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi uyarınca döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında bulunduğunun kabul edildiği, her ne kadar davalı idare tarafından sözleşmenin yapıldığı tarihte söz konusu işe ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığınca düzenlenmiş geçerli bir "Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi" ibraz edilmediğinden damga vergisi istisnasından yararlanılamayacağı ileri sürülerek dava konusu ...tarih ve ...sayılı işlem tesis edilmiş ise de; davacı tarafından istisna belgesi başvurusunun sözleşme tarihinden önce yapıldığı görüldüğünden ve Kanunda öngörülmeyen bir takım kayıt ve koşulların genel tebliğler ile getirilmesi suretiyle yasal bir hakkın kullanılmasının engellenmesi de mümkün olmadığından, tüm bu hususların vergilendirme hatası kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından ihale edilen "Esenler Havaalanı Mah. Zeminaltı Otopark İnşaatı" işi nedeniyle imzalanan sözleşme ve alınan ihale kararından tahsil edilen damga vergisi ve noter harcının iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair işlemde ve davanın kabulü yolundaki Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu kabul ederek Vergi Mahkemesi kararını kaldırıp davayı reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ve davanın reddi yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 22/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.