BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/406 Esas 2021/79 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2017/406
Karar No: 2021/79
Karar Tarihi: 22.02.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/406 Esas 2021/79 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)
ESAS NO : 2017/406
KARAR NO : 2021/79
DAVA : Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/06/2014
KARAR TARİHİ : 22/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sigortalı ... A.Ş.'ye ait emtianın müvekkili şirket tarafından ... no.lu Sigorta poliçesi ile nakliyat muhatalarına karşı sigortalandığını, sigortalı şirkete ait emtianın, davalı şirket tarafından ... BIA gemisine yüklenerek son alıcı ... firmasına ... limanı olarak teslim edilmek üzere gönderilen ... numaralı konteynerin 22/10/2013 tarihinde alıcıya ulaşarak teslim alınması ve boşaltma işlemleri sırasında sevk edilen emtianın nakliye sarısında hasarlandığının tespit edildiğini, emtianın deri sektöründe kullanılan kimyasal sıvı maddesinden oluştuğunu, emtianın bir kısmının zayi olduğunu, yine emtianın dökülmüş olması nedeniyle sovtaj bedelinin de bulunmadığını, sigortalı şirkete 14/11/2013 tarihinde 2.445,44-TL ödeme yapıldığı, davalı taşıyıcının emtianın teslim alındığı andan, teslim edildiği ana kadar ziya ve hasarlarından sorumlu olduğu, davalıya yapılan müracaatlarında sonuç vermediğininden bahisle dava dışı sigortalıya ödenen bedelin davalıdan tahsiline,yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; İş bu davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davanın Deniz İhtisas Mahkemelerinin görev alınına girdiğini, taşıma işleri komisyoncusu olan müvekkili şirketle, davacı sigorta şirketinin sigortalısı arasındaki ilişkinin dayanağı olan ... nolu tarihli konşimentonun arka yüzündeki 21. madde de "lav and Jurisdiction" başlığı altında düzenlenen hükümde bu konişmentodan kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde Hong Kong mahkemelerinin yetkili olduğunun düzenlendiğini, dava konusu taşımanın ... A.Ş. tarafından tanzim olunan 04/10/2013 tarih ve ... nolu ana konşimento kapsamında yapıldığını, taşıma işleri komisyoncusu (forwarder) olan müvekkili şirketin yükümlüğünün taşıtanla taşıyan şirketleri biraraya getirmek olduğunu ve müvekkili şirketin davacının sigortalısından aldığı navlun ücretini de ... A.Ş.'nin Türkiye acenteliğini yapan şirkete ödediğini, müvekkili şirketin, dava konusu deniz taşıması bakımından sorumluğu bulunmadığından bahisle açılan davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/ ... E. sayılı dosyası mahkememize görevsizlikle gelmiş, mahkememizin yukarıdaki esas numarasına kaydedilerek yargılamaya bu esas numarası üzerinden devam edilmiştir.
Davanın, davacı sigorta şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki hasar nedeni ile davacının sigortalısına ödediği hasar bedelinin TTK 1472 maddesi gereği davalıdan rücuen tahsili amacıyla açılan alacak davası olduğu, uyuşmazlığın ise, hasarın sigorta poliçesi teminat kapsamında kalıp kalmadığı, hasarın deniz taşıması sırasında meydana gelip gelmediği, hasar nedeniyle davalının kusur ve sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetleri ile davacı tarafından sigortalısına ödenen tazminatın kadri maruf olup olmadığı, ihbarın usulüne uygun yapılıp yapılmadığı hususlarında toplandığı anlaşılmış, taşıma belgesinin tarihinin 13/10/2013 olduğu, davanın 20/06/2014 tarihinde açıldığı görülmekle, TTK. 1188. Maddesi gereğince davanın hakdüşürücü süre içerisinde açıldığı tespit edilmiştir.
12/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı sigortacının aktif husumet ehliyetine sahip bulunmadığı; davalının dava konusu taşıma bakımından taşıyanın hak ve yükümlülüklerine sahip olduğu, hasarın TTK m. 1185/1'e uygun şekilde taşıyana ihbar edildiğine yahut TTK m. 1185/2'ye uygun olarak tarafların katılımıyla mahkemece inceleme yapıldığına dair bir belge ya da bilgi bulunmadığından TTK m. 1185/4 uyarınca ispat yükünün yer değiştirdiği, kurullarında bulunan uzman bilirkişinin teknik değerlendirmeleri çerçevesinde dava konusu yük hasarının varillerin konteyner içinde yeterli şekilde sabitlenmemesinden kaynaklandığı, aksinin iddia ve ispat edilmemesi karşısında konişmentoda yer alan kayıt uyarınca sabitleme işleminin dava dışı sigortalı yükleten tarafından yerine getirildiği, TTK m. 1185/4 uyarınca ispat yükü taşıyandan talepte bulunana ait olduğundan ve hasarın taşıyanın sorumlu olduğu bir sebepten ileri geldiği hususu ispatlanamamış bulunduğundan, taşıyanın dava konusu hasardan sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, Mahkeme aksi kanaatte olursa, kurullarında bulunan uzman bilirkişinin görüşüne göre 17.09.2013 tarih ve ... no'Iu ticari satış faturasına göre hesaplanan 2.445,44 TL zarar tutarının kadri maruf olduğunu, TTK m. 1186/1 uyarınca hesaplanan sorumluluğun üst sınırının toplam zarar miktarının üzerinde olduğundan taşıyandan zarar miktarının tamamının talep edilebileceği beyan edilmiştir.
22/01/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Dava dışı ... A.Ş tarafından müşterisi olan ... USD/KANADA şirketine satmış olduğu emtianın değeri olan 19.263,50 Euro mal bedelini ödenen sigorta tazminatı olan 2.445,44 TL kadar eksik tahsil ettiği, eksik tahsilat nedeniyle ... A.Ş nezdinde oluşan 2.445,44 TL zararın, sigortacı ... Sigorta tarafından karşılandığı ve bu tutar kadar sigortalısının haklarına halef olduğu ve davalıya rücu hakkının bulunduğu beyan edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı itibariyle, davadışı sigortalı ... A.Ş. Tarafından Amerika'da mukim ... isimli firma adına düzenlenmiş olan 17.09.2013 tarih ve ... nolu ticari satış faturasına göre, net 9.550,00 kg ve brüt 10.004,40 kg ağırlığında kimyasal sıvı maddesinden oluşan emtianın ... teslim şartıyla toplam 19.263,50 EURO bedelle satıldığı tespit edilmiştir. CİF (Cost, Insurance and Freight - mal bedeli, navlun ve sigorta) tipi satım şeklinde, satıcı belirlenen varma limanına malı gönderebilmek için gerekli navlunu ödemek ve nakliye sırasındaki rizikolara karşı sigorta himayesi temin etmekle yükümlüdür. CİF tipi satımda mallar gemiye yüklendiği andan itibaren hasar alıcıya geçeceğinden dolayısıyla satıcının malı teslim borcu bu anda ifa edilmiş olacağından taşıma sırasında meydana gelen hasardan satıcı hukuken etkilenmeyecek ve eğer satış bedelini tahsil etmişse, iade etmekle yükümlü olmayacak tahsil etmemişse, bu alacağını kaybetmeyecektir. Bununla birlikte Yargıtay bazı kararlarında, satıcının hukuki durumunda herhangi bir kötüleşme olmadığı hâlde, fiili duruma bakarak, satış bedeli henüz ödenmemiş ise satıcının da zarar görebileceğini kabul etmiştir. Bu kapsamda, Mahkememizce alınan 25/01/2021 tarihli bilirkişi raporunda dava dışı sigortalı ... A.Ş.'nin yurtdışında ABD'de bulunan alıcı ... şirketinden dava konusu mal bedelini tahsil etmediğinin tespit edildiği hususu dikkate alındığında dava dışı sigortalı şirketin zarar gördüğü, dava dışı sigortalı satıcının dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaatinin bulunduğunun kabul edilebileceği, dosyada mevcut ... no'lu Nakliyat Emtia Sigortası Abonman Poliçesi ile, davacı sigorta şirketi ve dava dışı sigortalı ... A.Ş arasında nakliyat rizikolarına karşı abonman sigorta sözleşmesi yapıldığı, davacının, sigorta himayesi kapsamındaki rizikonun gerçekleşmesi sonucunda, geçerli bir sigorta sözleşmesine dayanarak ödemesi gereken sigorta tazminatını 14.11.2013 tarihinde ödediği, dosyada bulunan "İbraname" başlıklı belgede, sigortalı ...'nin vaki hasar dolayısıyla sahip bulunduğu tazminat talep etme haklarını davacı sigortacıya devretmiş olduğuna ilişkin beyanı dikkate alındığında, dava dışı sigortalısının haklarına TTK m. 1472 uyarınca halef olduğu, aktif husumet ehliyetine haiz olduğu kanaatine varılmıştır.
Dosyada mevcut ... tarafından 03.10.2013 tarihinde düzenlenen ... no.Iu Kombine Taşıma İçin Ciro Edilemez Denizyolu Taşıma Senedine göre Yükletenin Türkiye'de mukim dava dışı sigortalı ... A.Ş. firması, alıcının Amerika'da mukim ... firması ve ihbar olunanın ... firması olduğu ve taşıma konusu brüt 10.004,40 kg ağırlığındaki 135 paket emtianın ... nolu 1 adet 20' DC lik kapalı konteyner içerisine istiflendiği, konteyner kapılarının ... no ile mühürlenerek kapatıldıktan sonra "..." isimli gemiye (sefer no:I315W) İzmir Limanında 03.10.2013 tarihinde yüklenerek varış yeri olan New York Limanına deniz yoluyla sevk edildiği, konişmentonun taşıyanın acentesi olan ... adına ... ... S.A İzmir tarafından kaşelendiği ve konşimento üzerinde yer alan ... kaydına göre, emtianın konteyner içerisine yüklenmesi, sayımı ve istifi işlemlerinin bizzat yükleten tarafından gerçekleştirildiği, ... (... ) kaydına göre konteyner içi emtia hakkındaki bilgilerin gönderen tarafından beyan edilen bilgiler olduğu,... (full container load) kaydına göre, konteynerin tamamının tek bir yükleyici tarafından tek bir alıcıya sevk edilmiş olduğunun anlaşıldığı, davalı ... ... ve Tic. A.Ş. tarafından dava dışı sigortalı ... A.Ş. adına düzenlenmiş 08.10.2013 tarih ve ... no'lu faturaya göre ... No'lu konişmento uyarınca "... " isimli gemi ile İzmir Limanından 03.10.2013 tarihinde yüklenerek New York Limanına taşınan 1x20 DC ... numaralı konteynere ilişkin olarak "ams ücreti, konişmento ücreti, yükleme ücreti, Isps ücreti, geçici kabul Ücreti ve deniz navlun ücreti" açıklamalı olarak toplam 2.763,35 USD tutarında fatura kesildiği, TTK. 921. Md sinde yer alan ücret olarak taşıma giderlerini de içeren tek bedel kararlaştırılmışsa, taşıma işleri komisyoncusunun taşımaya ilişkin olarak taşıyanın hak ve yükümlülüklerine sahip olacağı hükmü dikkate alındığında, davalı tarafın dava konusu taşımayı üstlendiği, taşıyan sıfatına haiz olduğu, bu nedenle pasif husumet ehliyetinin bulunduğu kanaatine varılmıştır.
TTK m. 1185/1’e göre, zıya veya hasarın en geç eşyanın gönderilene teslimi sırasında taşıyana yazılı olarak bildirilmesi şarttır. Zıya veya hasar haricen belli değilse, bildirimin eşyanın gönderilene teslimi tarihinden itibaren aralıksız olarak hesaplanacak üç gün içinde gönderilmesi yeterlidir. Hükmün ikinci fıkrası uyarınca eşyanın incelenmesi tarafların katılımıyla mahkeme veya yetkili makam ya da bu husus için resmen atanmış uzmanlar tarafından yapılmışsa bildirime gerek yoktur. Dosyada mevcut ... tarafından düzenlenen 22.10.2013 tarihli belgede hasar tespit edilmişse de, belgede, taşıyan veya temsilcisinin imzasının bulunmadığı, ... USA tarafından düzenlenen 23.10.2013 tarihli ... başlıklı belgede de taşıyanın yahut bir temsilcisinin imzası bulunmadığı, dosyaya sunulan e-posta yazışmaları arasında, dava dışı sigortalı şirket yetkilisinin davalı şirket yetkilisine hitaben hasarı bildirdiği bir e-posta yer almaktaysa da, gönderim tarihinin 30.10.2013 tarihi olduğu, TTK m. 1185 uyarınca dava konusu hasarın haricen belli olmayan bir hasar olması sebebiyle, teslimden itibaren en geç üç gün içinde bildirimin yapılması gerektiği, taşımaya konu emtia 22/10/2013 tarihinde teslim alınmasına rağmen, TTK m. 1185'te öngörülen 3 gün içinde davalı taşıyana hasarın bildirilmediği, bu durumda TTK m. 1185/4 hükmü gereğince, taşıyanın eşyayı deniz taşıma senedinde yazılı olduğu gibi teslim ettiği, eşyada bir zıya veya hasar meydana gelmiş ise, bu zararın taşıyanın sorumlu olmadığı bir sebepten kaynaklanmış olacağının kabul edileceği, ancak bu karinelerin aksinin ispat edilebileceği, dosya kapsamı itibariyle, konişmentoda bulunan "malların konteynere yüklenmesi, istifi, sayımı ve bilahare konteyner kapısının mühürlenmesi gönderene aittir" (..., ...) klozundan, plastik variller içerisindeki "deri sektöründe kullanılan kimyasal sıvı madde" emtiasının ... no'Iu konteynerin içerisine yüklenmesi, istifi, sayımı ve konteyner kapısının mühürlenmesi İşlemlerinin (mühür no.: ... ) bizzat yükleten / gönderen dava dışı sigortalı ... A.Ş tarafından gerçekleştirilmiş olduğu, dosyada ... no'Iu (20' DC) konteyner için yükleme ve tahliye limanlarında gerek liman, acente ve/veya gümrük yetkilileri tarafından, gerekse gemide kaptanın gözetiminde güverte zabitleri tarafindan düzenlenmiş herhangi bir Konteyner El Değiştirme ve Hasar Tutanağının bulunmadığı dosya kapsamı ve hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, kimyevi madde bulunan plastik varillerin birbirlerine çarpmaları nedeni ile kapak kısımlarından sızıntı yaptığı, bunun sonucunda da konteyner içine dökülmek suretiyle zayi olduğu, dava konusu plastik varil içerisindeki kimyevi emtianın geminin seyri esnasında karşılaşılan sarsılmalara karşı konteyner içerisinde emniyetli şekilde istiflenmesi ve kaymaması için gerekli sabitleme işinin tahta takoz ve spanzet kullanılarak sağlanması gerektiği ancak, dosya kapsamına, yükün konteyner içerisine ne şekilde istiflendiğine ve sonrasında sabitleme (lashing) işleminin nasıl yapıldığına dair herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı ve konteynerin dışında düşmeye/darbeye/çarpmaya bağlı herhangi bir fiziki hasarın olduğunu gösterir Konteyner El Değiştirme ve Hasar Tutanağının da bulunmadığı hususu dikkate alındığında, hasarın taşıma konusu emtianın konteyner içine yüklenmesi, istifi ve sabitlenmesinin yeterli şekilde yapılmamış olmasından kaynaklandığı ve bu işlemlerin, konişmentoya dercedilen "shipper's toad, count and stow" klozu uyarınca yükleten tarafından yerine getirildiği görülmekle, davacı tarafından dava konusu hasarın taşıyanın sorumlu olduğu nedenle meydana geldiğini ispatlanamadığı görülmekle hasar nedeniyle davalının sorumlu tutulamayacağı kanaatiyle davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harç tarifesi ve Harçlar Kanunu gereğince tayin olunan 59,30 TL maktu karar ve ilam harcının peşin alınan 41,80 TL harçtan mahsubu ile bakiye 17,50 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davalı yargı gider toplamı olan 50,00 TL'nin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine, bakiye giderin davalı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı vekili için takdir edilen 2.445,44 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kesin olarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 22/02/2021
Katip ...
¸e-imzalıdır
Hakim ...
¸e-imzalıdır
