Esas No: 2022/3138
Karar No: 2022/2247
Karar Tarihi: 10.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2022/3138 Esas 2022/2247 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin toplantıya çağrı için açılan davada, Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi'nin görevsizlik kararı vermesi üzerine yapılan itiraz sonucu, görevsizlik kararının kaldırılması ve yargı yerinin Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmesine karar verildiği anlatılmıştır. Kanun maddeleri olarak, 6100 sayılı HMK'nın 1. maddesi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 5. maddesi ve 6335 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 5/4. maddesi açıklanarak, yargı çevresinde asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde bir ticari uyuşmazlığın çözümü için asliye hukuk mahkemesine dava açılması halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilmeksizin işin esasının görülmesi gerektiği belirtilmiştir.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN;
MAHKEMESİ:ALANYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ:21/02/2022
DAVA:Kooperatif Genel Kurulunun Toplantıya Çağrılması
İNCELENEN KARARIN;
MAHKEMESİ:MANAVGAT 3.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ:06/09/2021
DAVA:Kooperatif Genel Kurulunun Toplantıya Çağrılması
İSTİNAF KARAR TARİHİ:10/10/2022
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ:10/10/2022
Tarafların İddia Ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların üyesi oldukları ... Nolu ... Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifinin toplu yolcu taşıma faaliyeti gösterdiğini, kooperatif yönetim kurulu üyelerinin kooperatife taşıma yetkisi verilen hatlarda taşıma yapma yetkisine sahip üye listesinin sürekli değişmesi, kooperatife genel kurul kararlarına aykırı şekilde üye kaydedilip, üye sayısının değişmesi nedeniyle hak sahiplerinin belirlenemediğinden ..... Belediyesi ..... kararı ile davalı kooperatifin hak sahibi üyelerinin taşıma yetkisi durdurulduğunu, kooperatif yönetim kurulu üyeleri hakkında; Manavgat 1. Ağır Ceza Mahkemesinin ... Esas Sayılı Dosyasında, “Rüşvet, Görevi Kötüye Kullanma...” suç isnadı ile kamu davası açıldığını, isnat edilen suçlamalar Kooperatifler Kanunu 56. Maddesi gereğince yönetim kurulu üyeliği ile bağdaşmadığını, Manavgat 7. Noterliğinin ... Yevmiyesine Kayıtlı 28.11.2019 tarihli ihtarnamede ... Nolu ... Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yöneticilerinden ve denetçileri muhatap gösterilerek keşide edilen ihtarnamede ile Kooperatifler Kanununun 42 ve 44 maddelerindeki düzenlemeler dikkate alınarak “haklarında kamu davası açılan yöneticilerin azlinin gündeme alınıp karara bağlanacağı” kooperatif genel kurulunun toplantıya çağrılması talep edildiğini, ihtarname 02 Aralık 2019 tarihinde muhataplara tebliğ edildiği ve aradan yasanın aradığı 10 günlük süre geçtiği halde kooperatif genel kurulu toplantıya çağrılmadığını, noter ihtarına rağmen yasal sürede kooperatif genel kurulu toplantıya çağrılmadığından, .... Valiliği Ticaret İl Müdürlüğüne başvuruda bulunarak, genel kurulun toplantıya çağrılmasını talep ettiklerini, Ticaret İl Müdürlüğü 31.12.2019 Tarih ve E. ... Sayılı Yazısı ile mahalli mahkemede dava açılması gerektiğinin bildirildiğini beyan ederek, davalı kooperatifin genel kurulunun toplantıya çağrılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 06/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamı ile; Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarihli 608 sayılı kararı gereğince mahkemenin ticaret mahkemesi sıfatının kalmaması nedeni ile dosyanın görevli ve yetkili Alanya Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/02/2022 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamı ile mahkemenin görevsizliğine ve dosyanın görevli ve yetkili Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda sorunun merci tayini yoluyla çözülebileceği tespit edilmiştir
Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe:
Dava Kooperatif Genel Kurulunun Toplantıya Çağrılması istemine ilişkindir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararında; Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Alanya ve Manavgat Ağır Ceza Mahkemeleri yargı çevresi olarak belirlenmesine işbu kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 06/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı ilamında ise yukarıda açıklanan karar uyarınca görevsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nın 1. Maddesinde mahkemelerin görevlerinin ancak kanunla düzenleneceği, görev kurallarının kamu düzenine ilişkin olduğu hükmü, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5. maddesinde ise ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği ve Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişkinin de görev ilişkisi olduğu belirtilmiştir. 6335 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/4. maddesinde ise, yargı çevresinde ayrı bir asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemelerine açılan davalarda görev kuralına dayanılmamış olması görevsizlik kararı verilmesini gerektirmeyeceği düzenlendiğinden yargı çevresinde asliye ticaret mahkemesi bulunmayan yerlerde bir ticari uyuşmazlığın çözümü için asliye hukuk mahkemesine dava açılması halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilmeksizin işin esasının görülmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Dava açmanın maddi hukuk ve yargılama hukuku bakımından birtakım sonuçları vardır. Dava açmanın yargılama hukukuna ilişkin en önemli sonuçlarından biri davanın açılması anında görevli ve yetkili olan mahkemenin artık sabit hale gelmesidir (perpetuatio fori). Bu ilkeye göre sonradan ortaya çıkan değişiklikler görevi ve yetkiyi etkilemez. Bu çerçevede ortaya çıkan ikinci önemli sonuç da mahkemenin davayı inceleme zorunluluğunun doğmasıdır. Nitekim yasa değişikliklerinde dahi ayrı ve açık bir geçiş hükmü yoksa mahkemeler görevsizlik kararı vererek ellerinde derdest bulunan dosyaları yeni kurulan mahkemeye gönderemezler; bunlara bakıp sonuçlandırmak zorundadırlar.
Yukarıda açıklanan Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu kararında, yargı çevresinin belirlenmesine ilişkin kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, görülmekte olan davaların devri ile ilgili bir düzenlemenin bulunmadığı, söz konusu genel kurul kararının görülmekte olan davaların da devredilmesi gerektiği şeklinde yorumlanarak kapsamının genişletilemeyeceği, 01/09/2021 tarihinden önce açılan eldeki davada görevli ve yetkili mahkemenin (asliye ticaret mahkemesi sıfatıyla) Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle davaya Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) bakılması gerekirken Alanya Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmediğinden görevsizlik kararının kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.
H Ü K Ü M/: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
1-Davaya Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) bakılması gerekirken Alanya Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, HMK.nın 353/1-a, 353/3 maddeleri gereğince Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 06/09/2021 tarih ve ... Esas ... Karar sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2-Yargı yeri olarak Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin belirlenmesine,
Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için Manavgat 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmek üzere Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi’ne iadesine dosya üzerinden oy birliği ile KESİN olmak üzere karar verildi.10/10/2022
...