Danıştay 10. Daire 2017/1310 Esas 2021/5760 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/1310
Karar No : 2021/5760

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : Rusya uyruklu olan davacının sahne sanatçısı olarak çalışmak üzere ikamet tezkeresinin bulunduğu ancak ikamet izninin veriliş amacına uygun olmayan bir şekilde konsomatrislik yaptığından bahisle sınır dışı edilmesine ve 15/12/2003 tarih ve 180 sayılı Genelge ile 27/06/2006 tarih ve 12 sayılı Genelge gereği bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan dava sonucunda .... İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın, davacının sınır dışı edilmesine ilişkin kısmı yönünden onanmasına, bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına ilişkin kısmı yönünden ise hüküm kurulmadığından bahisle bozulmasına ilişkin Dairemizin 07/06/2016 tarih ve E:2013/4223, K:2016/3127 sayılı kararı uyarınca bozulan kısım yönünden yeniden yapılan yargılama sonucu davacının bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına yönelik işlemin iptali istemine ilişkin olarak davanın reddi yolunda verilen .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, müvekkili gibi hem sınır dışı edilen hem de yurda girişi yasaklanan başka bir yabancının açmış olduğu davada, idarenin tek taraflı düzenleyici işlemiyle yabancının seyahatinin kısıtlanamayacağının Danıştay Onuncu Dairesi kararıyla ortaya konulduğu belirtilerek müvekkili hakkında tesis edilen yurda giriş yasağı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı, bu işlemin iptali istemine ilişkin davanın reddi yolunda verilen temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davaya konu idari işlemin mevzuat hükümlerine göre tesis edildiği belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davacının bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına yönelik işlemin iptali istemine ilişkin olarak davanın reddi yolunda verilen .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/11/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.


(X)-KARŞI OY :

Dava, Rusya uyruklu olan davacının sahne sanatçısı olarak çalışmak üzere ikamet tezkeresinin bulunduğu ancak ikamet izninin veriliş amacına uygun olmayan bir şekilde konsomatrislik yaptığından bahisle, sınır dışı edilmesine ve 15/12/2003 tarih ve 180 sayılı Genelge ile 27/06/2006 tarih ve 12 sayılı Genelge gereği bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır. .... İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın, davacının sınır dışı edilmesine ilişkin kısmı yönünden onanmasına, bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına ilişkin kısmı yönünden ise hüküm kurulmadığından bahisle bozulmasına ilişkin Dairemizin 07/06/2016 tarih ve E:2013/4223, K:2016/3127 sayılı kararı uyarınca bozulan kısım yönünden yeniden yapılan yargılama sonucu bozma kararına uyulmak suretiyle davacının bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına yönelik işlemin iptali istemine ilişkin olarak temyize konu .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla dava reddedilmiştir.
1982 Anayasasının "Yerleşme ve seyahat hürriyeti" başlıklı 23. maddesinde, "Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir.
Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak;
Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek;
Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir..." hükmü;
"Yabancıların durumu" başlıklı 16. maddesinde, "Temel hak ve hürriyetler, yabancılar için, milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabilir." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen Anayasa hükümlerinde, yerleşme ve seyahat özgürlüğü de dahil olmak üzere temel hak ve özgürlüklerin yabancılar için milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabileceğinin düzenlendiği, dolayısıyla Kanun'da öngörülmeyen bir sınırlama ve yöntemin idari düzenleme ile getirilmesine olanak bulunmadığı anlaşılmaktadır.
2577 sayılı Kanun'un 7. maddesinin son fıkrası hükmüyle de, idari yargı yerlerine, kanunlara açıkça aykırı düzenlemeleri bu düzenlemeler dava konusu edilmeyip, sadece uygulama işlemleri dava konusu edilmiş olsa bile ihmal etmek suretiyle uyuşmazlığın çözümlenmesine olanak tanınması karşısında; davanın çözümünde bir takım fiiller nedeniyle sınır dışı edilme ve belirli sürelerde yurda giriş yasağı konulmasını öngören Genelgenin dikkate alınmaması gerekmektedir.
Bu haliyle, yasal dayanağı bulunmayan Genelge hükmü dikkate alınarak davacının yerleşme ve seyahat özgürlüğünü kısıtlayıcı şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, temyiz isteminin kabulüyle davacının bir yıl süreyle ülkeye girişinin yasaklanmasına yönelik işlemin iptali istemine ilişkin olarak davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyuyla ile aksi yöndeki Daire kararına katılmıyoruz.