Danıştay 2. Daire 2021/5166 Esas 2021/4412 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5166
Karar No : 2021/4412

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Muğla ili, Bodrum ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No:... adresindeki işyerinin kiracısı olan davacı tarafından, Bodrum Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü'nce ecrimisil alacağı ile ilgili olarak adına düzenlenen ... günlü, ... ve ...sıra nolu ecrimisil tahakkuk fişlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : .... İdare Mahkemesinin ...günlü, E:..., K:...sayılı kararıyla; davalı idareden, uyuşmazlığa konu tahakkuk fişlerine dayanak olması gereken ecrimisil ihbarnamesi düzenlenip düzenlenmediğinin, E:...sayılı, ...ve ...günlü ara kararlarıyla sorulduğu ve gelen cevabı yazıyla davacı adına taşınmazın fuzulen işgal edildiği belirtilen dönemler için düzenlenmiş herhangi bir ecrimisil ihbarnamesi olmadığının belirtilmesi üzerine, Anayasanın 40. maddesi uyarınca ilgilinin başvurabileceği mercilerin, kanun yollarının ve bunlara ilişkin sürelerin yer aldığı ecrimisil ihbarnamesi ile ecrimisil istenilmesi gerekirken, bu yola gidilmeden tahakkuk fişi düzenlenmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek, davalı idarenin istinaf başvurusu reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin hazırlık işlemi ve bildirim mahiyetinde olduğu; idari davaya konu olabilecek kesin ve icrai işlemler olmadığı; ayrıca dava konusu istemde yer almayan 33 sıra sayılı tahakkuk fişinin de iptaline karar verilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesi'nce; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlar Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacının, Muğla ili, Bodrum ilçesi, ...Mahallesi, ...Caddesi, No:...adresindeki işyerini, (Mülga) ...Köy Tüzel Kişiliğinden 15/01/2009 kira başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiraladığı ve 15/01/2011 tarihine kadar kiracı olarak kullandığı, bu tarihten sonra ise (Mülga) ...Köy Tüzel Kişiliği ya da 6306 sayılı Kanunla ...Köy Tüzel Kişiliği'nin yetkilerini devralan davalı belediye ile davacı arasında kira sözleşmesinin devam ettirilmediği; bu nedenle kira sözleşmesinin sonlandığı 15/01/2011 tarihinden, 14/01/2018 tarihine kadar davacının söz konusu taşınmazda fuzuli şagil konumuna düştüğünden bahisle, belirtilen dönemler için ecrimisil alınmasına ilişkin olarak davacı adına ...günlü 31...sıra nolu 7 adet ecrimisil tahakkuk fişinin düzenlendiği, bu işlemlerin 15/02/2018 günlü, 3621 sayılı Bodrum Belediye Başkanlığı yazısı ile davacıya bildirilmesi üzerine söz konusu tahakkuk fişlerinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendinde; dava konusu işlemlerin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönünden inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere karşı açılan davaların reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarına, kişilerin hukuksal durumlarında değişiklik meydana getiren etkili ve yürütülmesi zorunlu idari işlemler konu edilir. Kesin ve yürütülmesi zorunlu olan işlemler ise; idarelerin kamu gücüne dayanarak tek yanlı irade beyanıyla tesis ettikleri, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir ifadeyle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemlerdir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek veya tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir "ödeme emri" ile tebliğ olunacağı, 58. maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı iddialarıyla tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde dava açabileceği hüküm altına alınmıştır.
13/07/2005 günlü, 25874 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin 6. fıkrasında, Belediye mallarına karşı suç işleyenlerin Devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmış; 86. maddesinde ise, bu Yasanın, yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlenmiştir.
19/06/2007 günlü, 26557 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01/07/2007 tarihinde yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin "Tespit, Ecrimisil ve Tahliye" başlıklı dördüncü kısmında, ecrimisil ihbarnamesi oldukça sıkı şekil koşullarına bağlanmıştır. Nitekim, "Ecrimisilin kesinleşmesi, vade tarihi ve tahsili" başlıklı 87. maddesinde "(1)Ecrimisil; Ecrimisil İhbarnamesinin (Ek-9), düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin (Ek-10) ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde muhasebe birimlerine ödenir.... (3)Ecrimisil İhbarnamesinin (Ek-9), düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin (Ek-10) ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde muhasebe birimlerine rızaen ödenmeyen ecrimisil; düzeltme talebinde bulunulmamış ise yüzde yirmi indirim yapılmak suretiyle milli emlak birimlerince, dava açma süreleri geçtikten sonra 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine veya gelir servislerine intikal ettirilir. Vergi daireleri veya gelir servisleri, kendilerine intikal ettirilen ecrimisil alacaklarını anılan Kanunun kapsamına giren amme alacakları gibi takip ve tahsil ederek sonuçlarını millî emlak birimlerine bildirirler. (4) Ecrimisil taksitlerinden birinin vadesinde ödenmemesi durumunda, kalan ecrimisil alacağının tamamı muaccel hâle gelir ve Ecrimisil İhbarnamesinin (Ek-9) muhatabına tebliğ tarihini takip eden altmışıncı günün bitiminden itibaren gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilmek üzere üçüncü fıkra gereğince vergi dairelerine veya gelir servislerine intikal ettirilir. (5) Fuzuli şagiller tarafından dava açılmış olması, ecrimisilin takip ve tahsil edilmesi işlemini durdurmaz." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden, (Mülga) Akyarlar Köy Tüzel Kişiliğiyle yapılan kira sözleşmesi ile taşınmazı kullanmaya başlayan davacının; taşınmazın 6306 sayılı Kanunla ...Köy Tüzel Kişiliği'nin yetkilerini devralan davalı belediyeye devrinden sonra da kira sözleşmesi süresinin bitmesine karşın kullanmaya devam ettiğinden bahisle, davacı adına ecrimisil geliri açıklamasıyla dava konusu tahakkuk fişlerinin düzenlenerek davacıya tebliğ edildiği buna karşın, dava konusu taşınmaza ve işgale ilişkin Taşınmaz Tespit Tutanağı, Kıymet Takdir Kararı, Ecrimisil İhbarnamesi ve Ödeme emri gibi işlemlerin yapılmamış olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca, ecrimisil istemine ilişkin işlemler, biçimleriyle (formlarıyla) birlikte özel olarak düzenlenmiş olup, ilgilisine tebliği zorunlu kılınmıştır. Anılan işlemler, usulüne uygun biçimde yapılmaksızın, ecrimisil alacağından ve alacağın kesinleşerek tahsili aşamasına geçilmesinden bahsedilemeyeceğinden; dava konusu işlemlerin, kesin ve nihai işlem niteliğinde olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle de incelenen tahakkuk fişlerinin iptali istemiyle açılan davanın esasının incelenme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1/b bendi uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esası incelenerek dava konusu işlemlerin iptali yönünde verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ KABULÜNE,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun'un, 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/11/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.