Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/1316 Esas 2021/2090 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Erzurum 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tük. Mah. Sıf.)

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, tapu kaydındaki haciz şerhlerinin terkini ve tespit davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen hüküm davacı vekili ve davalı Karadayı Konut Yapı Mim. Müh. İnş. Taah. Tic. San. A.Ş’yi temsilen kayyım, tarafından temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davalı ...Konut Yapı Mim. Müh. İnş. Taah. Tic. San. A.Ş.’yi temsilen kayyım, mahkemeye verdiği 15.06.2020 tarihli temyiz dilekçesi ile adli yardım talebinde bulunarak müvekkilinin temyiz harcından muaf tutulmasını istemiş, bu nedenle de temyiz dilekçesini verirken gerekli harç ve giderleri yatırmamıştır.
Adli yardıma ilişkin usul ve esaslar 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334 ilâ 340. maddelerinde yer almaktadır. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 336/3. maddesi gereğince kanun yollarına başvuru sırasında da adli yardım talebinde bulunulabilir.
Adli yardım Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre adli yardımın şartları “ödeme gücünden yoksun olma” ve “talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması”dır. Adli yardım isteğinde bulunan kimsenin, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması gerekir (m. 334/1). Adli yardım talebinde bulunan kimsenin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir (m. 336/2).
Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı bu belgeler incelenerek belirlenecektir. Ayrıca Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334/1. maddesi hükmünce gerçek kişilerin adli yardımdan istifade etmesi mümkün olup, 334/2. maddesinde öngörülen kamuya yararlı dernek ve vakıflar dışındaki tüzel kişilerin kural olarak adli yardımdan yararlandırılması mümkün değildir.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (I) sayılı tarifenin yargı harçları başlığını taşıyan kısmında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden tarifede gösterilen oranda nispi karar ve ilam harcı alınacağı hükme bağlanmış ve aynı kanunun 16. madde düzenlemesi ile de, temyize konu kararla ilgili davanın nispi harca tabi olacağı öngörülmüştür.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 366. maddesi yollamasıyla 344. maddesinde, temyiz dilekçesi verilirken gerekli harcın tamamının ödenmesi gerektiği; 10.05.1965 tarih 1/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararıyla da peşin ödenmesi gerekli temyiz harcının hüküm altına alınan karar ve ilam harcının dörtte bir olacağı kabul edilmiştir. Ayrıca, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 368. ve 344. maddelerinde dörtte bir oranındaki harcın ödenmemesi halinde yapılacak işlemin usul ve esasları gösterilmiştir.
Somut olaya gelince;
1)Adli yardım isteminde bulunan davalı şirket olup Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334/2. maddesinde adli yardımdan yararlanabilecek tüzel kişilerden olmadığından adli yardım talebinin reddine,
2)Karar ve ilam harcı tutarının 1/4 oranındaki nispi temyiz harcının tamamlanması bakımından Hukuk Muhakemeleri Kanununun 344. maddesi uyarınca işlem yapılabilmesi için dosyanın MAHKEMESİNE İADESİNE, adli yardım talebinin reddine ilişkin karara karşı, tebliğden itibaren bir hafta içerisinde itiraz yolu açık olmak üzere, 19.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.