BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : Fethiye 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı davalı EÜAŞ vekili ile davalı ...Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 12/07/1999 tarihinde EÜAŞ’a ait Fethiye Hidroelektrik Santralinde çalışmaya başladığı, EÜAŞ’ın Fethiye HES’i Fethiye Enerji şirketine devrettiğinden Fetaş işçisi olarak işe başladığı, 20/12/2014 tarihinde işyerinin Fetaş tarafından Demistaş’a devredildiği, aynı işyerinde 21/03/2016 tarihine kadar çalıştığı, bu tarihte özelleştirme nedeniyle iş sözleşmesinin feshedildiği iddiası ile kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalıların Cevabının Özeti:
Davalılar vekilleri, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk Derece Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dosya kapsamı ve toplanan delillere göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf:
Kararı davalılar vekilleri istinaf etmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, diğer davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, davalı ...Ş.’nin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile bu davalı lehine yargılama giderine hükmedilmesi gerektiği gerekçesi ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek yeniden hüküm kurulmuştur.
Temyiz:
Kararı davalı EÜAŞ vekili ile davalı ...vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, hükmü temyiz eden davalı ...Ş. vekilinin tüm, davalı EÜAŞ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davalı şirketler arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bunun sonucu olarak davalıların dava konusu alacaklardan sorumlu olup olmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşyerinin tamamının veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devri işyeri devri olarak tanımlanabilir. 4857 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde, işyerinin bir bütün olarak veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başkasına devri halinde mevcut iş sözleşmelerinin devralana geçeceği düzenlenmiştir. Bu anlatıma göre, alt işverence asıl işverenden alınan iş kapsamında faaliyetini yürüttüğü işyerinin tamamen başka bir işverene devri 4857 sayılı İş Kanununun 6 ncı maddesi kapsamında işyeri devri niteliğindedir. Dairemizin kökleşmiş içtihatları da bu yöndedir .
Süresi sona eren alt işverenle yeni ihaleyi alan alt işveren arasında açık biçimde işyeri devrini öngören bir sözleşme yapılması da imkân dahilindedir. Alt işverenin değişmesine rağmen yeni alt işveren nezdinde işyerinde çalışmaya devam edecek olan işçilerin belirlendiği hallerde, sözü edilen işçiler bakımından iş sözleşmelerinin devralan işveren geçtiği tartışmasızdır. Ancak yeni alt işverende çalışacak olan işçiler arasında gösterilmeyen ve süresi sona eren alt işveren tarafından başka bir işyerinde çalıştırılmak üzere bildirimde bulunulmayan işçilerin iş sözleşmelerinin devreden alt işveren tarafından feshedildiğini kabul etmek gerekir.
Alt işverenin asıl işverenle akdettiği çalışma süresinin sonunda veya süresinden önce alt işverenin, ilişkinin sonlandırılması nedenine dayalı olarak tüm işçilerine başka işyeri göstererek işyerinden ayrılması, ardından işin asıl işveren tarafından başka bir alt işverene verilmesi örneğinde alt işverenler arasında hukukî bir ilişki bulunmamaktadır. Hukukî ilişki, alt işverenler ile asıl işveren arasında gerçekleştiğinden belirtilen durum alt işverenler arasında işyeri devri olarak değerlendirilemez.
Alt işverenlerin değişmesi en yaygın biçimde, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması ve işçilerin yeni alt işveren nezdinde çalışmaya devam etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Bu eylemli durumun işyeri devri niteliğinde olup olmadığının tespiti ile hukukî sonuçlarının belirlenmesi önemlidir. Alt işverenlerin değişiminde olması gereken, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması anında işçilerini de beraberinde başka işyerlerine götürmesi veya iş sözleşmelerinin sona erdirilmesidir. Bunun tersine alt işveren işçilerinin alt işverenin işyerinden ayrılmasına rağmen yeni alt işveren yanında aynı şekilde çalışmayı sürdürmeleri halinde, alt işverenler arasında İş Kanununun 6 ncı maddesi anlamında bir işyeri devrinin kabulü gerekir. Bu durumda yeni alt işverenin, devam eden hizmet akitlerini de devraldığı aynı maddede hükme bağlanmıştır.
İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerekmektedir. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.
Somut olayda, davacı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile davalı arasında 30.07.1996 tarihinde imzalanmış bulunan "Fethiye Hidroelektrik Santralinin Kurulması, İşletilmesi ve Üretilecek Elektrik Enerjisinin Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine Satışına İlişkin İmtiyaz Sözleşmesi" kapsamında yap işlet devret modeli ile davalı ...Ş. (Fetaş-Fethiye Enerji A.Ş) tarafından işletilen Fethiye Hidroelektrik Santralinde 12/07/1999-14/12/1999 _ 15/12/1999-20/12/2014 tarihleri arasında çalışmıştır. Davalı şirket, ilgili sözleşme gereğince 20.12.2014 tarihinde kendi işletmesinde bulunan Fethiye Hidroelektrik Santralinin Enerji Bakanlığı adına Elektrik Üretim A.Ş."ye devredileceği gerekçesiyle ... 18. Noterliğinin 14/11/2014 tarih ve 35158 nolu ihtarnamesi ile davacı ve nezdindeki diğer çalışanlara "Fethiye Hidroelektrik Santrali İşletmesinin devrinden dolayı muhatap işçilerin iş akitlerinin bildirimli olarak feshinin muhataplara ihbarıdır" konulu bildirimde bulunmuştur. Söz konusu ihtarnamede, muhatapların Fethiye Enerji ve Ticaret A.Ş. nezdinde iş akdi ile çalıştıkları, yukarıda belirtilen 30.07.1996 tarihli imtiyaz sözleşmesi gereği işletmenin 20.12.2014 tarihinde Enerji Bakanlığı adına Elektrik Üretim A.Ş."ye devredileceği, bu sebeple muhatap işçilerin bilgilendirilmesi gereği doğduğu, bu durumun Türkiye İş Kurumuna bildirildiği ve işyerinde de ilan edildiği, 20.12.2014 tarihi itibariyle santralin Elektrik Üretim A.Ş."ye devredilmesi sebebiyle işveren sıfatının sona ereceği, bu nedenle işçilerin iş akdinden kaynaklanan alacakları varsa TBK"nın 420. maddesinin "ibra tarihi itibariyle sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması" hükmü gereği 20.01.2015 tarihi itibariyle düzenlenecek ibraname ile muhataplara ödeneceğini, işçilik alacaklarının bulunması ve talep halinde ödemenin 20.01.2015 tarihinde muhatapların banka hesaplarına yapılacağı hususları ifade edilmiştir. Gerçekten de, 20.12.2014 tarihinde davalı tarafından davacı işçinin işten ayrılışı yapılmış olup, davacı 21.12.2014 tarihinde ihaleyi alan davalı Demistaş Doğu Elektrik Makine A.Ş. nezdinde yeniden işe başlamış, bu işverence 21/03/2016 tarihinde davacının işten çıkışı yapıldıktan sonra 01/06/2016 tarihinde dava dışı Kuzeybirlik Enerji ve Sanayi Tic. A.Ş nezdinde işe girişi yapılmıştır.
Davalı ...Ş. tarafından muhataplara gönderilen ihtarnamenin fesih değil, çalışanlara işyeri devrinin bildirilmesi mahiyetinde olduğunu belirtmiş ise de ihtarnamenin fesih niteliğinde olduğu kabul edilmelidir. Zira, ihtarnamenin konusu dahi "iş sözleşmelerinin bildirimli olarak feshinin muhataplara ihbarı" olup, sözleşme metninde de şirketin işveren sıfatının sona ereceğinin belirtilmiş olması ve Türk Borçlar Kanunun 420. maddesine atıf yapılarak sözleşmenin sona ermesinden sonra şirketin ibrasına ilişkin şartlara yer verilmesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde davalı tarafından davacıya gönderilen ihtarnamenin fesih ihbarı olduğu hususunda şüphe yoktur. İş sözleşmesinin tarafı olan davalı işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni ihaleyi devralan işveren nezdindeki çalışması yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Davacının 20/12/2014 tarihinde 21/03/2016 tarihinde sona eren iki ayrı çalışma dönemi olduğu halde, işyeri devri hükümleri kapsamında bu çalışmaların birleştirilmesinde isabet görülmemiştir.
O halde, davacının 20/12/2014 tarihinde sona eren çalışmasından davalı ...Ş.’nin tek başına sorumlu olduğu, yeni bir iş sözleşmesi kapsamında 21/12/2014-21/03/2016 tarihleri arasında geçen çalışmalardan ise davalı EÜAŞ’ın asıl işveren, davalı Demistaş Doğu Elektrik Makine A.Ş.’nin alt işveren olarak birlikte sorumlu olduğu kabul edilerek çalışma süreleri belirlenmeli, belirlenecek çalışma süreleri esas alınarak alacaklar hesaplanmalı, oluşacak sonuca göre taraflar yönünden oluşmuş usulü kazanılmış haklarda gözetilerek dava konusu edilen alacaklar hakkında bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece aksi yönde değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02/02/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.