MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Elkoymanın Önlenmesi


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı, .... mevki (mezarlık altı) kanal altında bulunan nüfus diye tabir edilen taşınmazın zilyetliğinin 21.11.2008 tarihinde yapılan anlaşma senedi ile kendisine bırakıldığı halde davalı tarafından kullanılmaya devam edildiğini açıklayarak davalının müdahalesinin menine, taşınmaz üzerindeki zilyetliğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, anlaşma senedinin gereklerinin yerine getirilmediğini, taşınmaz üzerindeki bağın kendisine ait olduğunu açıklayarak, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece; kamu malı niteliği taşıyan taşınmaz üzerinde muhdesat için müdahalenin önlenmesinin talep edilemeyeceği, paydaşlar arasındaki ilişki açısından ise fiili taksimin gerçekleşmediği gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Gerek davacının gerek davalının hakka dayalı zilyetlikleri bulunmadığından, bu davada öncelikle çözüme kavuşturulması gereken husus; davacının somut olayda, davalıya karşı üstün ve korunmaya değer zilyetliğinin bulunup bulunmadığıdır.
TMK’nun 973 ve devamı maddeleri uyarınca, zilyetliğin korunmasına ilişkin işbu davada, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu"nun 09.10.1946 tarih, 1946/6-12 Esas ve Karar sayılı kararında aynen “…MK’nun 896 (TMK’nun 983) maddesi uyarınca bir taşınmazda zilyetliği tecavüze uğrayan kimsenin bu hakkının korunması için açacağı davada; şey’e malik olduğunu veya zilyetlik hakkını beyana lüzum olmadan sadece zilyetlik sıfatını değiştirerek tecavüzü ispat etmesi yeter. Bu halde, hakim, yalnız davacının gerçek ise zilyetlik halini tespit ederek tecavüzün önlenmesine karar verir. Bu karar, zilyetlik konusunda kesin hüküm meydana getirmez. Zilyede mülkiyet hakkı vermez ve diğer tarafa mülkiyet iddiasıyla yetkili mercilerde başkaca dava açmak hakkına dokunmaz…” denilmektedir. Zilyetlik davalarının en belirgin özelliği Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi davada hakkın tartışma konusu olmaması ve davayı kazanma veya kaybetmenin mevcut olabilecek hak üzerinde herhangi bir etkisinin olmayışıdır. Bunun içinde bu tür davalarda mahkemenin zilyetliğin korunmasına ilişkin vereceği karar; sadece eski zilyetlik durumunun yeniden kurulmasını sağlamaya yöneliktir. Bu karar diğer tarafın mülkiyet yahut hak iddiasıyla dava açma hakkına dokunmaz ve üçüncü kişilerin o şey üzerinde hakları olmadığının kabulü şeklinde anlaşılamaz. Bahsi geçen zilyetlik davaları sonunda verilen mahkeme kararları tamamen geçici bir etkiye sahip olup; mülkiyet sorunu çözümlenmediğinden mülkiyet yönünden kesin hüküm teşkil etmezler. (HGK"nun 12.05.1982 gün, 1979/8-589 Esas, 1982/482 Karar)
O halde, dava dilekçesindeki açıklamalar, davacının dava konusu taşınmazda ne ayni ne de kişisel hakkı söz konusu olmamasına göre, uyuşmazlığın zilyetliğin korunmasına yönelik TMK"nun 981 vd. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gereklidir. Zilyetliğin korunmasına ilişkin davalarda da görev; Sulh Hukuk Mahkemesine aittir. (HMK. m. 4./1-c). Görev hususu, kamu düzeni ile ilgili olup, yargılamanın her aşamasında Mahkemece kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Mahkemece, dava dilekçesinin görev yönünden reddiyle, dosyanın talep halinde görevli ve yetkili Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde esasa ilişkin olarak davanın reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Davacının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK’nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 19.12.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.