16. Hukuk Dairesi 2016/7229 E. , 2019/1681 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ...Köyü çalışma alanında bulunan 24 ada 11 parsel sayılı 371 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, tapu kaydına dayalı olarak ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ... ve arkadaşları, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, tapu iptali ve tescil istemiyle ölü ...’ya karşı dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... ve arkadaşları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, ölü kişi aleyhine dava açılamayacağı gerekçesiyle, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir. Kural olarak ölü kişi adına ve ölü kişiye karşı dava açılması olanağı bulunmadığı gibi, bu şekilde dava açılması durumunda, davanın sonradan mirasçılara yöneltilmesine de olanak yoktur. Zira ölü kişinin taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Esasen dava açarken davacıdan, davalının ehliyet durumunu araştırması beklenir. Somut olayda dava dilekçesinde, davalının ölü olduğunun bilindiği ancak mirasçılarının bilinmediği davacı tarafça belirtilmiş ve yargılama aşamasında da davalının vefat ettiğine ilişkin nüfus kaydı ibraz edilerek veraset ilamını almak üzere Mahkemeden yetki istenmiştir. HMK’nın 124’üncü maddesinde; "Bir davada taraf değişikliği, ancak karşı tarafın açık rızası ile mümkündür. Bu konuda kanunlarda yer alan özel hükümler saklıdır. Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebi, karşı tarafın rızası aranmaksızın hâkim tarafından kabul edilir. Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir.” hükmüne yer verilmiş, konuyla ilgili HGK’nın 11.04.2018 tarihli 2017/2535 Esas, 2018/778 Karar sayılı kararında da, davalı ölü ise mirasçılarının kimler olduğunu davacıların bilmeleri gerektiğinin kabul edilmesinin, genel hayat tecrübelerine aykırılık oluşturacağı, bu nedenle ölü kişiler aleyhine dava açılmasının HMK’nın 124’üncü maddesinin ikinci fıkrasında açıklanan dürüstlük kuralına aykırılık oluşturmayacağı, ölü kişiye karşı dava açılması durumunun yanılgıya dayalı olduğunun ve dürüstlük kuralına aykırı olmadığının kabulü gerekeceği ifade edilmiştir. Bu durum karşısında mahkemece, davacı tarafından ölü kişiye karşı dava açılmasının yanılgıya dayalı olduğu ve dürüstlük kuralına aykırı olmadığı kabul edilerek davacıya, HMK’nın 124’üncü maddesi gereğince davayı, ölü davalı ..."nın mirasçılarına yöneltme imkânı tanınmadan hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir. Hal böyle olunca, davacıya ölü kayıt maliki ..."nın mirasçılarını gösterir mirasçılık belgesi alabilmesi hususunda yetki verilerek bundan sonra davasını belirlenecek mirasçılara yöneltmesi hususunda süre ve imkan tanınması, böylelikle taraf teşkili şartının sağlanması, bundan sonra tarafların iddia ve savunmalarına göre karar verilmesi gerekirken, bu husus göz ardı edilerek karar verilmiş olunması nedeniyle temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
