Mahkemesi : Muğla 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Tarihi : 08.05.2014
No : 2012/193-2014/214

Davacı, 2725 gün yurtdışı hizmet borçlanması ile 01.01.1994-30.09.2008 tarihleri arasında isteğe bağlı sigortalılığı iptal eden Kurum işleminin iptalini, 01.01.1994-30.09.2008 tarihleri arası dönemde isteğe bağlı sigortalılığın geçerliliğini ve 01.05.2010 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanarak aylıkların yasal faiziyle birlikte ödenmesini istemiştir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraflar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davacı avukatının tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalı Kurumun temyiz itirazları bakımından ise;
İnceleme konusu olayda; 11.04.1973"ten başlayan ve halen devam eden şöförler odası kaydı, 09.10.1987-17.06.1997 tarihleri arasında Birlik Ajanlığı, 05.05.1993-10.12.1993 tarihleri arasında Limited şirket ortaklığı ve 20.10.1987-30.06.1993 tarihleri arasında da Vergi kaydı bulunan davacının, aynı zamanda 26.04.1971-31.03.1986 tarihleri arasında Yurtdışından çalışma bildirimlerinin bulunduğu, Kurumca 31.07.1992 tarihi itibari ile ilk kez 3201 Sayılı Kanun kapsamında borçlanmayı davacının Türkiye"de sigortalılığının bulunmadığı kanaatiyle o tarihte yürürlükte bulunan yasa kapsamında 506 sayılı Yasa üzerinden yapıldığı, aynı şekilde 01.01.1993-31.03.1996 tarihleri arasında 506 Sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalılık üzerinden primlerini ödediği, bu durumun 01.02.2008-30.09.2008 tarihleri arasında da devam ettiği, fakat Kurumca 01.12.2005 tarihli işlemle davacının devam eden 1479 Sayılı Yasa kapsamındaki faaliyetleri nedeniyle 3201 Sayılı Yasa gereğince davacının çakışmayan 07.03.1982-31.03.1987 tarihleri arasındaki yurtdışı çalışmalarına dair borçlanmasının 1479 Sayılı Kanun kapsamında kabul edildiği, 20.10.1987-10.12.1993 tarihleri arasında vergi kaydı ve Limited Şirketi Ortaklığı nedeniyle zorunlu 1479 Sigortalısı olması gerektiği ve bir kısmı çakışan 01.01.1993 - 31.03.1996 tarihleri arasındaki isteğe bağlı olup da 506
sayılı Yasa kapsamında kabul edilen sigortalılığın aslen daha önceden tescili bulumadığı için iptal edilerek ödenen primlerin 01.10.2008 tarihinden sonrasına akatarımı ile karşılandığı gün kadarı ile sigortalılık verilmesi sonucunda 01.10.2008-05.06.2009 tarihleri arasında 5510 Sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalılık olarak değerlendirilmesi sonucunda davacının 13.04.2010 tarihli tahsis talebine yaşlılık aylığı şartlarını taşımadığı gerekçesi ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı, iş bu dava ile, isteğe bağlı sigortalılığı iptal eden kurum işleminin iptalini, 01.01.1994-30.09.2008 tarihleri arası dönemdeki isteğe bağlı sigortalılığın geçerliliğini ve tahsis talep tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanarak aylıkların yasal faiziyle birlikte ödenmesini istemiştir.
Mahkemece, 01.01.1994-30.03.1996 ve 01.02.2008-30.09.2008 tarihleri arası dönemdeki 506 Sayılı Yasa kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılığın geçerliliğine ve davacıya aylık bağlanmasına karar verilmiştir.
Davanın yasal Dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 20.06.1987 tarih, 3395 sayılı Kanunun 8. maddesi ile değişik, 85. maddesine göre; “Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için; a) İsteğe bağlı olarak devam edeceğini belirtilen bir yazı ile Kuruma müracaatta bulunmak, b) Müracaat tarihinden önce 506 sayılı Kanuna göre tescil edilmiş olmak, c) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışmamak ve buralardan kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmamış olmak, d) İsteğe bağlı olarak sigortaya devam edeceğini belirten müracaatının Kurumca alındığı tarihi takip eden aybaşından başlayarak, her yıl için 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olmak şarttır.
Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanunun 85’inci maddesinde yer alan “başvuru tarihinden önce bu Kanuna göre tescil edilmiş olma” şartı, 01.05.2003 günü yürürlüğe giren 4842 sayılı Kanunun 33’üncü maddesiyle yapılan değişiklikle “en az 1080 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma” koşuluna dönüştürülmüş, maddenin ilk şeklinde öngörülmeyen, isteğe bağlı sigorta primini art arda üç ay ödemeyenlerin sigortalılıklarının primi ödenmiş son ayın bitiminden itibaren sona ereceğine ilişkin hüküm, anılan değişiklikle maddeye eklenmiş, ancak, 4842 sayılı Kanunun 32’nci maddesiyle 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 85’inci maddede, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce isteğe bağlı sigortalı olup, Kuruma prim borcu bulunanların bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde prim borçlarını gecikme zammı ile birlikte ödemeleri durumunda sigortalılıklarının devam edeceği, bu süre içinde borcun ödenmeyen kısmına ait sürelerin hizmetten sayılmayacağı açıklanmıştır.
Öte yandan; 4842 sayılı Kanunun 01.05.2003 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 34 maddesiyle, 506 sayılı Kanuna eklenen geçici 85. maddenin (c) bendi bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce isteğe bağlı sigortalı olup da Kuruma prim borcu bulunanların, bu borçlarını 01.05.2003 tarihinden itibaren altı ay içinde gecikme zammı ile birlikte ödemeleri halinde sigortalılıklarının devam edeceği, ancak; bu süre içinde borcun ödenmeyen kısmına ait sürelerin sigortalılıktan sayılmayarak sigortalılığın sona ereceği hükmünü içermekte ise de; 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun geçici 1. maddesinin (K) bendi hükmünde; 30.06.2003 tarihi itibariyle Kuruma isteğe bağlı sigortalılık prim ve gecikme zammı borcu bulunmakla birlikte anılan Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen 30 gün içinde Kuruma yazılı müracaat ederek borçlarını yeniden yapılandırma talebinde bulunan ve anılan maddede öngörülen yükümlülükleri yerine getiren sigortalılar hakkında, 506 sayılı Kanunun geçici 85. maddesinin (c) bendi hükmünün uygulanmayarak bu döneme ilişkin isteğe bağlı sigortalılık sürelerine geçerlik tanınmıştır. Bu yönde, aynı bendin 5. fıkrasında; yeniden yapılandırma konusundaki başvuru süresini 30 güne kadar uzatma konusunda verilen yetkiye dayalı olarak da, SSK. Yönetim Kurulunca bu süre; 03.10.2003 tarihine kadar uzatılmıştır (10.02.2004 T. 12-130 sayılı ek genelge).
Eldeki davada da davacının, 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olabilmesi için müracaat tarihi olan 30.12.1992 tarihi öncesinde 506 sayılı Kanuna göre tescil edilmiş olup olmadığı araştırılmalı veya Kuruma borçlarını yeniden yapılandırma başvurusunda bulunup bulunmadığı araştırılmalı, yapılacak araştırma sonucunda tescilinin bulunmadığı anlaşılırsa sigortalılık için şart olan tescil nedeniyle sonradan ödenen primler nedeniyle Medeni Kanun"daki iyiniyet hükümlerinden faydalanamayacağı ve isteğe bağlı sigortalılığın mümkün olmayacağı gözetilmelidir.
O halde Mahkemece yapılacak iş, öncelikle davacının daha önceden 506 Sayılı Yasa kapsamında tescilinin bulunup bulunmadığını araştırmak, tescili yoksa, davalı Kurum işlemini yerinde kabul etmek ve tahsis şartları bakımından davacının 13.04.2010 tarihindeki tüm sigortalılık süresine göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilerek, yapılacak inceleme ile hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde,davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.