MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda ... İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.04.2013 gün ve 2012/463 E., 2013/203 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay ... Hukuk Dairesinin 22.10.2013 gün ve 2013/23488 E., 2013/21906 K. sayılı kararı ile;
(...Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, ücretlerin düşürülmesine ilişkin belgenin irade fesadı yaratacak şekilde ve baskı altında alındığını ileri sürerek ücret farkı TİS ve devlet ikramiye farkı alacağı, sosyal hak alacağı, ücret zammı alacağı ve fazla çalışma farkı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, bozma ilamı usul ve kanuna uygun bulunduğundan uyulmasına karar verilmiştir. Yapılan yargılama sonucunda toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Mahkemece verilen karar “ücretlerin düşürülmesine ilişkin belgenin düzenlenmesi sırasında irade fesadı olup olmadığı araştırılarak sonuca gidilmesi gerektiği” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma sonrasında davacı yanın gösterdiği tanıklar dinlenerek ücretlerin düşürülmesine ilişkin belgenin irade fesadı yaratacak şekilde ve baskı altında alındığı mahkemece kabul edilmiştir. Ancak dinlenen tanıkların davalı aleyhine dava açtıkları ve davacıların bu konuda birbirlerine tanıklık yaptıkları anlaşılmaktadır. Davalı aleyhine dava açan işçilerin tanıklıklarına kural olarak itibar edilmemesi gerekir.
Davacı tanıklarının aynı yönde davalarının bulunması sebebiyle menfaat ortaklığı olduğu dikkate alındığında ücretlerin düşürülmesine ilişkin belgenin irade fesadı yaratacak şekilde ve baskı altında alındığı yeterli ve kesin şekilde kanıtlanamadığından davanın reddi gerekirken kabulü hatalıdır...)
gerekçesiyle oyçokluğuyla bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.


HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davalı vekilinin temyizi üzerine yukarıda başlık bölümünde yer alan gerekçe ile bozulmuştur.
Yerel Mahkemece, önceki kararda direnilmesine karar verilmiştir.
Direnme hükmünü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulunun önüne gelen uyuşmazlık; davacı tarafından imzalanan ve ücretlerin düşürülmesine ilişkin belgenin irade fesadı yaratacak şekilde ve baskı altında alınıp alınmadığının yeterli ve kesin şekilde kanıtlanıp kanıtlanamadığı; buradan varılacak sonuca görede davanın reddinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Öncelikle, konu ile ilgili yasal düzenlenmelerin incelenmesi gerekir.
Mülga 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 6. maddesinde:
“Toplu iş sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe hizmet akitleri toplu iş sözleşmesine aykırı olamaz. Hizmet akitlerinin toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesindeki hükümler alır. Hizmet akdinde düzenlenmeyen hususlarda toplu iş sözleşmesindeki hükümler uygulanır.
Toplu iş sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı hükümlerin bulunması halinde hizmet akdinin işçi lehindeki hükümleri geçerlidir.
Her ne sebeple olursa olsun sona eren toplu iş sözleşmesinin hizmet akdine ilişkin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar hizmet akdi hükmü olarak devam eder.” hükmü yer almaktadır.
Mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 25. maddesinde:
“Her üye önceden bildirimde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir. Çekilme bildirimi noter huzurunda münferiden kimliğin tespiti ve istifa edecek kişinin imzasının tasdiki ile olur. Çekilme bildiriminin birer örneği noterlikçe en geç üç işgünü içinde ilgili işverene, sendikaya, işyerinin bağlı bulunduğu Bölge Müdürlüğüne ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir. Çekilme notere başvurma tarihinden itibaren bir ay sonra geçerlidir. Çekilenin bu bir aylık süre içerisinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendika üyeliği bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılır.” düzenlemesi getirilmiştir.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde:
Davacı ile davalı işveren arasında 01.04.2004 tarihinde düzenlenen ve davacının gündelik ücretinin düşürüldüğü süresi belirli hizmet akdinin yapıldığı sırada, davacı ... Sendikası üyesi olup davalı .... Belediyesi ile .... Sendikası arasında 14.01.2004 – 1401.2005 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesi bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen mülga 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 6. maddesine göre toplu iş sözleşmesine aykırı ve işçi aleyhine bireysel iş sözleşmesi yapılamaz. İşçi aleyhine bireysel iş sözleşmesi hükümlerinin yerini toplu iş sözleşmesi hükümleri alır.
Bu nedenle 01.04.2004 tarihinde yapılan iş sözleşmesi ile 44,66 TL olan gündelik ücret 26,00 TL’ye düşürülmüş ise de, bu tarihte davacının üyesi olduğu sendikaca imzalanan 14.01.2004 başlangıç ve 14.01.2005 bitiş tarihli toplu iş sözleşmesi yürürlükte olduğundan ücretin düşürülmesine ilişkin bireysel iş sözleşmesi hükümleri anılan yasanın 6. maddesi gereğince geçersizdir. Mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 25. maddesi uyarınca, sendika üyeliğinden çekilme notere başvurma tarihinden itibaren bir ay sonra geçerli olacağından davacı işçinin bireysel iş sözleşmesini imzaladıktan dört gün sonra yani 05.04.2004 tarihinde sendika üyeliğinden çekilme bildiriminde bulunması bu sonucu değiştirmez.
Öte yandan 15.05.2016 tarihinde davacı tarafından “başkanlık makamına” yazılan yazıda, 01.04.2004 tarihinden itibaren belediyenin içinde bulunduğu ekonomik nedenlerle kendi rızası ile 26,00 TL yevmiye ile çalışmayı kabul ettiğini beyan etmesi, mülga 2822 sayılı kanunun 6. maddesi gereğince geçersiz olan bireysel iş sözleşmesine geçerlilik kazandırmaz. Aynı yazıda ücretindeki düşüş nedeniyle geriye dönük ücret farkı talebinde bulunmaması ve davalı belediyeyi ibra etmesi de anılan gerekçelerle geçersizdir.
Açıklanan gerekçe ile davanın kısmen kabulüne ilişkin direnme kararı sonucu itibari ile yerinde olup direnme kararı bu değişik gerekçe ile onanmalıdır.
S O N U Ç : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda gösterilen değişik gerekçelerle ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı (867,33 TL) harcın temyiz edenden alınmasına, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu"nun 8/son maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 02.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi


...
19.H.D. Bşk.

...
15.H.D. Bşk.

...
14.H.D. Bşk.

...
21.H.D. Bşk.

...
20.H.D. Bşk.

...
1.H.D. Bşk.

...
18.H.D. Bşk.

...
23.H.D. Bşk.

...
22.H.D. Bşk.

...
13.H.D. Bşk.

...


...
16.H.D....V.

...
17.H.D....V.

...


...


...


...


...


...


...


...


...


...


...










HARÇ :
1.156,83 TL Onama H.
289,50 TL Peşin H.
867,33 TL Bakiye H.