Danıştay 13. Daire 2021/2723 Esas 2021/4000 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2723
Karar No:2021/4000

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
DİĞER DAVACI : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

MÜDAHİL (DAVALI YANINDA): …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sivas ili, Gölova ilçesi, … köyü, … ada, … parselde kayıtlı mülkiyeti davalı idareye ait taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile satışına ilişkin 30/12/2020 tarihli ihale işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu ihaleye ait Satış Şartnamesi ekinde yer alan İş Ortaklığı Beyannamesi formu incelendiğinde; formda, ortaklığı temsil edecek pilot ortağın belirlenmesi, ortakların sorumlulukları ve ortaklığın dağılması gibi durumlara ilişkin bir kısım taahhüt ve yükümlülüklerin getirildiği, buna karşın davacılar tarafından "Ortak Girişimdir" notuyla imzalanarak İhale Komisyonuna sunulan evrakta, şartname eki formda yer alan taahhüt ve yükümlülüklere ilişkin herhangi bir ayrıntıya yer verilmediği ve bu yönden bahsi geçen evrakın şartname eki İş Ortaklığı Beyannamesi formu ile aynı nitelikte olmadığı; dolayısıyla, içerisinde davacıların da yer aldığı ortak girişim tarafından, 2886 sayılı Kanun ve İhale Satış Şartnamesi hükümleri uyarınca satış esnasında sunulması gerekli olan Ortak Girişim Beyannamesinin usulüne uygun düzenlenerek ihale komisyonuna teslim edilmediği, açık teklif usulüyle yapılan dava konusu satış işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, her ne kadar yapılan satış işlemi ihale komisyonunca onaylanarak ita amiri onayına sunulmamış ise de, uyuşmazlığın, içerisinde davacıların da yer aldığı ortak girişimin ihale dışı bırakılmasından kaynaklandığının anlaşılması nedeniyle bu durumun bakılan davada işlemin icrailiği yönünden bir eksiklik olarak görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale işlerinden tam olarak bilgi sahibi olmadıkları, sundukları evrakın tam olduğunun ilgili memur tarafından kendilerine bildirilmesi üzerine zarfın ağzının kapatıldığı, evrakın ihaleyi etkileyecek veya ihaleye katılımı engelleyecek nitelikte olmadığı, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi belge eksikliklerinin sonradan tamamlatılabileceği, ihalede tek geçerli teklif kaldığı ve taşınmazın 115.000,00-TL bedelle satıldığı, iptal edilen önceki ihalede taşınmazın 600.000,00-TL'ye ihale edildiği, ancak ihalenin eksiklikler nedeniyle iptal edildiği, bu durumda kamunun da zarara uğratıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, taşınmazın satışına ilişkin ihalenin usulüne uygun olarak ilan edildiği, ihale mevzuatı gereği ihalelerin sıkı şekil şartlarına bağlı olduğu, mevzuata uygunluğun sağlanmasının ihale makamı olan idarenin görevi olduğu, ihale anına kadar sunulması zorunlu olan belgenin sunulmamasının ve tamamlanabilir düşüncesi ile hareket edilmesinin kanunilik ilkesine aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Sivas ili, Gölova ilçesi, … köyü, …ada, …parselde kayıtlı 7.075,59 m2 yüzölçümlü mülkiyeti davalı idareye ait taşınmazın, davalı nezdinde oluşturulan komisyon tarafından alınan … tarih ve … sayılı karar ile 106.698,50-TL bedel üzerinden satışa çıkarılmasına karar verildiği, alınan satış kararının Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü'ne gönderilmesi üzerine, taşınmaz satışının 2886 sayılı Kanunun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile 30/12/2020 günü saat 11:00'de yapılmasına karar verildiği, yapılacak satışa ilişkin ilanların, 18/12/2020 ve 24/12/2020 tarihlerinde ihalenin yapılacağı Sivas ilinde bulunan … isimli yerel gazetede iki kez ilan edildiği, davacılardan … tarafından 29/12/2020 günü içerisine ihale şartnamesi ve ortaklık durumu belgesinin yer aldığı ihale dokümanlarının satın alındığı, ihale günü davacılar ve … isimli şahıs tarafından ihaleye ortak olarak iştirak edilmek istenildiği, ancak şahısların ihale komisyonuna sunulan belgeleri arasında Ortak Girişim Beyannamesi bulunmadığından ihaleye katılmalarının uygun olmadığına karar verilerek ihale salonundan çıkarıldıkları, davacıların da içinde yer aldığı ortak istekliler dışında, … ve … isimli isteklilerin de ihale dokümanı satın alındığına dair formun imzalanmaması nedeniyle ihaleye katılmalarının uygun olmadığına karar verilerek ihale salonundan çıkarıldıkları, bunun üzerine ihalenin 115.000,00-TL teklifle son istekli olan müdahil … üzerinde bırakıldığı, bakılan davanın ise davacılar tarafından, mülkiyeti davalı idareye ait söz konusu taşınmazın 30/12/2020 günü 2886 sayılı Kanunun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile yapılan satış ihalesinin iptali istemiyle açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde, “Genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanun'da yazılı hükümlere göre yürütülür. Birinci fıkrada sayılan daire ve idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla veya özel kanunların vermiş olduğu yetkiyle kurulmuş bulunan fonların yukarıda belirtilen işlerinin nasıl yapılacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.”; "İlkeler" başlıklı 2. maddesinde, "Bu Kanun'un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır. Başka başka istekliler tarafından karşılanması mutat olan muhtelif işler bir eksiltmede toplanamaz. Ancak, ihalelerinin ayrı ayrı yapılacağı açıklanmak suretiyle ilanları bir arada yapılabilir."; "Şartnameler" başlıklı 7. maddesinde; "İhale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa ekleri idarelerce hazırlanır. Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların da gösterilmesi zorunludur: ... f) İsteklilerde aranılan şartlar ve belgeler, ..."; "Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler" başlıklı 45. maddesinde; "Bu Kanun'un 1'inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare, ihaleyi yaparken 2886 sayılı Kanun'da yer alan ihalede açıklık, rekabetin sağlanması ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkeleri uyarınca, ihale usul ve kurallarına göre ihaleyi gerçekleştirmek zorundadır. Bu nedenle, ihalede açıklık ve yeterli rekabet ortamının sağlanamaması durumunda, idarenin 2886 sayılı Kanun'da öngörülen ilke ve kurallara göre yeniden ihale yapması gerekmektedir.
Dairemizin 20/09/2021 tarihli ara kararına cevaben davalı idare tarafından gönderilen belgelerden, dava konusu ihaleye konu taşınmazın satışı için ilk kez 21/01/2019 tarihinde ihale gerçekleştirildiği, ihaleye dört (4) isteklinin katıldığı, isteklilerin sırasıyla 247.800,00-TL, 338.000,00-TL, 355.000,00-TL ve 600.000,00-TL teklif sunduğu, ihalenin en yüksek teklif sahibi üzerinde 600.000,00-TL bedelle bırakıldığı, ancak söz konusu isteklinin satış bedeli ve diğer vergileri yatırmaması nedeniyle geçici teminatı gelir kaydedilerek ihaleden yasaklandığı; ikinci kez 22/08/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye tek isteklinin katıldığı, teklif tutarının 75.000,00-TL olduğu, idare tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 2. maddesi gereği ihalenin iptaline karar verildiği; son olarak davaya konu ihalenin 30/12/2020 tarihinde gerçekleştirildiği, ihaleye dört (4) istekli tarafından teklif sunulduğu, üç (3) isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması üzerine 115.000,00-TL bedelli tek geçerli teklif sahibi üzerinde dava konusu ihalenin bırakıldığı anlaşılmaktadır.
İçerisinde davacıların da yer aldığı ortak girişim tarafından, İhale Satış Şartnamesi ekinde yer alan İş Ortaklığı Beyannamesi formuna uygun olarak sunulması gerekli olan Ortak Girişim Beyannamesinin usulüne uygun düzenlenerek ihale komisyonuna teslim edilmediği açık olduğundan, davacıların teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İhaleye fazla sayıda isteklinin katılımıyla rekabetin sağlanması gerektiği ve bir kamu malının satışından mümkün olduğunca yüksek gelir elde edilmesinin kamunun yararına olacağı kuşkusuzdur.
Bu itibarla, ihaleye konu taşınmazın satışına ilişkin olarak gerçekleştirilen ilk ihale ile dava konusu son ihalede sunulan teklifler kıyaslandığında, son ihalede sunulan teklifin ilk ihalede sunulan teklif bedellerine göre oldukça düşük olduğu, ayrıca ihalenin tek geçerli teklif sahibi üzerinde bırakıldığı hususları birlikte değerlendirildiğinde rekabet ilkesinin ihlal edildiği anlaşıldığından, davacılar tarafından iptali istenen ihale işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uygunluk bulunmadığından, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine; …-TL davalı yanında müdahil yargılama giderlerinin müdahil üzerinde bırakılmasına;
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 24/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.