Danıştay 13. Daire 2021/975 Esas 2021/3994 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/975
Karar No:2021/3994

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrolcülük Dağıtım Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dağıtıcı lisansı sahibi davacı şirketin, uzaktan erişim sistemini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (Kurum) açma yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmediğinin tespit edildiğinden bahisle piyasa faaliyetinin geçici olarak durdurulduğu 30 günlük süre zarfında söz konusu aykırılığın giderilmemesi sebebiyle 5015 sayılı Kanun'un 20. maddesinin birinci fıkrası ile Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 17. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca dağıtıcı lisansının iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda, davacı şirketin uzaktan erişim sistemine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve ilgili mevzuat hükmüne aykırılığı gidermemesi nedeniyle … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile davacı şirketin piyasa faaliyetinin 30 gün süre ile geçici olarak durdurulduğu, davacı şirket tarafından 11/01/2019 tarihli yazı ile davalı Kuruma otomasyon sistemi üzerinde bulunan bütün sorun ve aksaklıkların giderildiğinin bildirildiği, bunun üzerine Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı'ndan davacı şirketçe soruşturmaya konu eksikliklerin en güncel hâli ile giderilip giderilmediği hususunda görüş istenildiği, Petrol Piyasası Dairesi Başkanlığı'nın 19/02/2019 tarihli yazısı ile " ...19/02/2019 tarihli saat 10:30'a kadar olan verileri incelenerek yapılan incelemeler neticesinde; i) … lisans no.lu bayiye ilişkin UE-1t tank verilerinin 'arızalı, hatalı vs.' , UE-1p pompa satış verilerinin ise 'hatalı' şeklinde sistemde yer almakta olduğu anlaşılmıştır. ii) … lisans no.lu bayinin bazı tanklarında hiç hareketlilik olmadığı, bazı tank verilerinin ise 'null' şeklinde sistemde bulunduğu görülmektedir. Söz konusu bayiye ilişkin UE-1p pompa satış verilerinin ise sistemde yer almadığı, verilerin yer almama nedenlerine ilişkin açıklamaların da sistemde bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu durum, Kararın Ek-1'i olan Otomasyon Sistemi Kılavuzu Genel Koşullar kısmı 10'uncu maddesine aykırılık teşkil etmektedir. ... iii) Öte yandan, … lisans nolu bayinin 1 ve 3 no.lu tanklarında herhangi bir hareketlilik olmamasına rağmen 2 no.lu tankında azalmalar olduğu ancak söz konusu bayiye ilişkin UE-1p pompa verilerine göre ise satışının bulunmadığı anlaşılmıştır." şeklinde görüş bildirildiği; bu durumda, dağıtıcı lisansı kapsamında faaliyet gösteren ve otomasyon sistemini kurmak ve Kurumca belirlenen usul ve esaslara uygun denetimi sağlamakla görevli olan davacı şirketin, uzaktan erişim sistemini Kuruma açma yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmediği ve piyasa faaliyetinin durdurulduğu süre içerisinde de otomasyon sisteminin işleyişine ilişkin sorunları gidermediği anlaşıldığından, dağıtıcı lisansının iptal edilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; dava konusu işleme sebep olan uzaktan erişim sistemine ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi fiili, fiil tarihinden sonra yürürlüğe giren 7164 sayılı Kanun uyarınca niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olan fiiller arasında sayılması nedeniyle, dava konusu işlem tesis edilmeden önce ihtar yapılması gerektiği ancak davacının yerine getirmediği söz konusu yükümlülükleri nedeniyle, dava konusu işlem aşamasına gelinmeden önce, 7164 sayılı Kanunla getirilen düzenlemede olduğu gibi önceki düzenleme gereğince gerekli uyarılar yapılmasına karşın davacı tarafından gerekli yükümlülüklerin yerine getirilmediği dikkate alındığında, aynı fiile karşılık aynı ihtarın bir kez daha tekraren uygulanacak olmasının fiili durumu değiştirmeyeceği, yeniden ihtar yapılmamış olmasının dava konusu işlemi hukuka aykırı hâle getirmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi'nce verilen kararın usule ve hukuka uygun olduğu ve istinaf başvurusunun kabulünü gerektiren bir neden bulunmadığı anlaşıldığından, davacı tarafın istinaf başvurusunun yukarıda yer alan açıklamanın da eklenmesi suretiyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, uzaktan erişim sisteminin eksiksiz çalıştığı, 27 adet bayinin otomasyon verilerinin davalı idareye sağlıklı bir şekilde iletildiği, ön araştırma ve soruşturmanın maddi delilleri ortaya koyar nitelikte usulüne uygun olarak yapılmadığı, eksik inceleme sonucu rapor düzenlendiği, mal alım ve satımlarına ilişkin verilerin incelenmesi durumunda herhangi bir tutarsızlığın olmadığının ortaya çıkacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davalı idare tarafından, 21/09/2018 tarihinde yapılan kontrollerde … sayılı dağıtıcı lisansı sahibi davacı şirketin uzaktan erişim sistemini Kurum'a açma yükümlülüğünü tamamen yerine getirmediğinden bahisle hakkında … tarih ve … sayılı Başkanlık Olur’u kapsamında doğrudan soruşturmaya başlanılmış ve yapılan soruşturma neticesinde düzenlenen … tarih ve … sayılı Soruşturma Raporun'da "davacı şirketin uzaktan erişim sistemini Kuruma açma yükümlülüğünü tamamen yerine getirmediği ve hâlihazırda aykırılıkların devam ettiği”nin tespit edildiği belirtilmiştir.
Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 23. maddesi uyarınca davacı şirketten savunma talep edilmiş, ancak davacı şirketin yazılı savunmasında ileri sürülen hususların lisans sahibini haklı gösterecek nitelikte olmadığı ve kendisine tanınan 15 günlük süre içerisinde söz konusu sistemi Kuruma tam olarak açmayarak ilgili mevzuat hükmüne aykırılığı gidermediğinden bahisle … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla piyasa faaliyetinin 30 gün süreyle geçici olarak durdurulmasına karar verilmiştir.
Akabinde, dağıtıcı lisansı sahibi davacı şirketin, piyasa faaliyetinin geçici olarak durdurulduğu süre zarfında söz konusu aykırılıkları gidermediğinden bahisle … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla dağıtıcı lisansının iptal edilmesine karar verilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu Kurul kararına dayanak teşkil eden davacı şirketin "uzaktan erişim sistemini Kuruma açma yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmemesi" fiiline yönelik olarak davalı idare tarafından davacıya gönderilen … tarih ve … sayılı yazıda, "... Bu kapsamda piyasa faaliyetinin ilgili mevzuat çerçevesinde yürütülmesi gerekmekte olup, aksi hâlde 5015 sayılı Kanun'un 'İdari Yaptırımlar' başlıklı 20. maddesi ile Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştrma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 21. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan 'Daire Başkanlığınca, hakkında soruşturma açılan gerçek veya tüzel kişiye başlatılan soruşturma bildirilerek, varsa ilgili mevzuat hükümlerine aykırılığın on beş günlük süre içinde giderilmesi gerektiği, aksi hâlde yapılmakta olan piyasa faaliyetinin geçici bir süre için durdurulabileceği veya lisansının doğrudan iptal edilebileceği...' hükümleri uygulama alanı bulacaktır." denildiği, davacı şirkete 30 günlük yazılı savunma süresi verildiği ve süresi içinde gönderilmeyen savunmaların dikkate alınmayacağının bildirildiği; davacı şirketin kendisine tanınan 15 günlük süre içerisinde söz konusu sistemi Kurum'a tam olarak açmayarak ilgili mevzuat hükmüne aykırılığı gidermediğinden bahisle … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile piyasa faaliyetinin 30 gün süreyle geçici olarak durdurulmasına karar verildiği, akabinde piyasa faaliyetinin geçici olarak durdurulduğu süre zarfında da söz konusu aykırılıkları gidermediğinden bahisle … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla dağıtıcı lisansının iptal edilmesine karar verildiği, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmüştür.
Dava konusu Kurul kararının dayanağı olarak gösterilen davacı şirketin piyasa faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına yönelik … tarih ve … sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılan davanın reddine yönelik istinaf başvurusunun reddine dair kararın, Dairemizin 24/11/2021 tarih ve E:2021/3256, K:2021/3993 sayılı kararıyla, anılan Kurul kararı tesis edilmeden önce hukuka uygun bir ihbar yapılmadığı gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bu itibarla davacı şirketin dağıtıcı lisansının iptal edilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edilmesini gerektiren hukuki sebep, yeni hukukî duruma göre dayanaktan yoksun kaldığından davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 24/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.