Danıştay 13. Daire 2021/4463 Esas 2021/4001 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4463
Karar No:2021/4001



TEMYİZ EDENLER: 1. (DAVALI) … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
2. MÜDAHİLLER (DAVALI İDARE YANINDA)
… Yol Yapı İnşaat Madencilik Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. -… İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Madencilik Asfalt Ticaret ve Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü'nce 24/08/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Gebze Kavşağı- İzmit Doğu Kavşağı Arası Tem Otoyolu ve Bağlantı Yolları Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İnşaatı Yapım İşi (Bitüm İdareden)" ihalesine ilişkin olarak müdahil şirketler tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 10/03/2021 tarih ve 2021/UY.1-567 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; müdahil iş ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, dava konusu Kurul kararı ile, aşırı düşük teklif açıklaması yapılacak … poz no.lu iş kaleminin alt analizinde yer alan ve açıklama talep edilen asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerinin 400 HP gücünde olması istenilmesine rağmen ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklamada kullanılan iş makinesinin gücünün 462 HP olduğu, bu çerçevede anılan analiz girdisinin idarece verilen analiz formatına uygun olarak açıklanmadığı, SMMM raporu ile kendi malı olarak gösterilen asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklerden farklı teknik özelliklere sahip bir makine olduğu, bahse konu analiz girdisinin kendi malı asfalt kazıma makinesi edinim bedeli ile açıklanabilmesi için kendi malı olan asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özelliklere uygun bir asfalt kazıma makinesi olması gerektiği, isteklilerin bu teknik özelliklerde bir asfalt kazıma makinesine sahip olmaması hâlinde, analizi kendi malı asfalt kazıma makinesinin edinim bedeli ile açıklamaktan ziyade, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerden uygun olan yöntem kullanılarak açıklanması gerektiği, açıklama ekinde Tebliğ’in 45’inci maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerin kullanıldığına dair başka belge/belgelerin de sunulmadığı gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle uygun olmadığı, öte yandan, iddia konusu iş makinesinin yedek parça, tamir – bakım ve nakil – montaj – demontaj ve sigorta bedeli için alınan fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarının sunulduğu, satış tutarı tespit tutanaklarının 4’üncü maddesinde “2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveyörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün)” ifadelerine yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iş makinesinin kendi malı olduğunun kabul edilmesi durumunda bahse konu giderler için alınan fiyat tekliflerinin kendi malı makineye (462 hp gücündeki asfalt kazıma makinesine) ilişkin olmadığından kabul edilemeyeceği, diğer taraftan fiyat tekliflerinin 400 HP gücündeki makineye ilişkin olduğunun kabul edilmesi durumunda da kendi malı şeklinde belirtilen makine ile uyumsuzluk olacağı, diğer bir ifadeyle söz konusu giderlere ilişkin alınan fiyat tekliflerinde yer alan makinenin gücü ile kendi malı olarak sunulan makinenin gücünün farklı olduğu gerekçesi ile yapılan açıklamanın bu yönüyle de uygun olmadığı sonucuna varılarak belirtilen aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, davacı şirketin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğine karar verildiği belirtilmiştir.
Mahkemenin 09/06/2021 tarihli ara kararına, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 13/07/2021 tarihinde verilen cevapta; Bölge Müdürlüğünün kendi makine parkında bulunan ve ihale konusu işe benzer nitelikteki emanet çalışmalarda kullanılan asfalt kazıma makinesinin … Asfalt Kazıma Makinesi olup motor gücünün 455 BG (HP) olduğu, Bölge Müdürlüğü makine parkında asfalt kazıma makinesinin 400HP gücünde olmayıp 455 HP gücünde olduğu, davacı şirketin kendi malı olan makinenin akaryakıt tüketiminin idare tarafından hazırlanan analizdeki akaryakıtın altında olduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan makinenin Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından kullanılan asfalt kazıma makinesine benzer olduğunun belirtildiği, TMMOB Makine Mühendisleri Odası tarafından 06/07/2021 tarihli yazı ile verilen cevapta; 400HP ve 462 HP motor gücündeki asfalt kazıma makinelerinin servis hizmet bedellerinin aynı olduğu, TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından verilen 06/07/2021 tarihli cevapta; 2 makinenin farklılıkları olduğu ve 462 HP gücündeki makinenin 400 HP gücündeki makinenin işlevini yerine getirebileceği, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının cevabında; iki makinenin yaptıkları iş bakımından aynı olmakla birlikte motor gücü yakıt tüketimi anlamında farklar gösterdiği ve birbirinin muadili olmadığının belirtildiği, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 29/06/2021 tarihinde verilen cevapta ise; 400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveryörlü asfalt kazıma makinesinin ülkemizde üretiminin olmadığı, iki makinenin muadil olup olmadığı hususunda bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği hususlarının belirtildiği ifade edilmiştir.
İsteklilerin, analizlerine ilişkin açıklamalarını Kamu İhale Genel Tebliğinde belirtildiği şekilde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerine dayandırabileceği gibi, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlara da dayandırılabileceği, dava konusu uyuşmazlıkta; davacı şirket tarafından, … poz no.lu iş kaleminin içerisinde yer alan açıklama istenilecek analiz girdilerinden olan 10.120.1128 girdi numaralı asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m genişliğinde 0,15 m freze derinliğinde konveyörlü) girdisine yönelik olarak analiz düzenlemek suretiyle, kendi malı olan “2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma Makinesi" ile açıklama yapıldığı, açıklamada kullanılan iş makinesine ilişkin katalogların sunulduğu, bu durumda davacının kendi malı olan 462 HP gücünde makine ile açıklama yaptığı hususunda tereddüt bulunmadığı, analiz girdileri olarak edinim bedeli, amortisman, yedek parça, tamir - bakım, nakil – montaj – demontaj ve sigorta girdilerinin belirlendiği, 4 kalem için birimin adet, miktarın 1 olarak belirtildiği, asfalt kazıma makinesinin edinme bedelini tevsik etmek üzere fiyat teklifi kullanılmadığı, kendi malı olan ve amortisman ömrünü tamamlamış makine üzerinden açıklama yapıldığı, makinenin amortisman dışında kalan giderlerinin (yedek parça/nakil/montaj/demontaj/tamir bakım ve sermaye faizi) ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer verilen üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, bahse konu makine için belirlenmiş makine katsayısı bulunmadığından yapılan açıklama yönteminin mevzuata aykırı olarak değerlendirilemeyeceği, öte yandan; fiyat teklifi alınan firmaların fiyat teklifleri verdikleri alanda faaliyet gösterdikleri ilgili firmaların ticaret sicil gazetelerinden tespit edildiği, verilen fiyat tekliflerinin tevsiklerinin de meslek mensupları tarafından yapıldığı, mevzuat hükümleri ile dava konusu olay birlikte değerlendirildiğinde; istekliler tarafından sahip oldukları iş makinelerinin kullanılması suretiyle açıklamada bulunulmasında mevzuata aykırı bir yön bulunmadığı, ancak bu durumda iş makinelerinin kendilerine maliyetine yönelik olarak maliyet hesabının belgelere dayalı olarak açıklanması gerektiği ve kendi malı olan iş makinesinin amortisman hesabı yapılarak maliyet belirleyebilecekleri anlaşıldığından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Mahkemenin ara kararına Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından verilen cevapta, 400 HP ve 462 HP gücündeki asfalt kazıma makinelerinin benzer olduğu, Bölge Müdürlüğünde 400 HP gücünde makine olmayıp 455 HP gücünde makine olduğunun ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen cevapta 400 HP gücündeki makinenin ülkemizde üretiminin olmadığının belirtildiği, bu durumda davalı Kurul tarafından, eşit muamele ilkesi gereğince diğer istekliler tarafından 400 HP gücünde asfalt kazıma makinesi ile açıklama yapıp yapamayacaklarının açıklanmadığı gibi, ihaleyi yapan idarece anılan makinenin 400 HP gücündeki asfalt kazıma makinesi ile benzer makine olarak kabul edildiği, dava konusu ihalede davacı şirketin teklifinin 59.578.000,00-TL, en avantajlı teklif sahibi olan şirketin teklifinin ise 66.815.000,00-TL olduğu görülmekle, iki teklif arasında 7.237.000,00-TL fark olduğu ve davacının sunduğu teklifin kamu yararı dikkate alındığında kamuya en az külfetli teklif olduğu, diğer yandan, kamu ihalelerinde isteklilerce fiyat teklifi sunulan makinelerin, idare tarafından istenilen özellikleri karşılaması gerektiği, davacının kendi malı olan 462 HP gücündeki asfalt kazıma makinesinin özelliklerinin idarece istenen asfalt kazıma makinesinin özelliklerini karşılayarak aynı işi yapabilmesi ile birlikte, söz konusu makinelerin motor gücü ve yakıt tasarrufu bakımından daha üst seviyede olduğu anlaşıldığından bu makinenin idare tarafından istenilen makinenin özelliklerini karşıladığı, bu konuda herhangi bir tereddüt oluşması hâlinde idarece her zaman teknik görüş alınabileceği, bununla birlikte, asfalt kazıma makinesinin gücüne yönelik olarak ihale dokümanında en fazla 400 HP gücünde olacağı yönünde sınırlayıcı bir düzenlemeye yer verilmediğinden 400 HP gücünden daha fazla motor gücüne sahip bir asfalt kazıma makinesi ile de açıklama yapılabileceği, anılan makinenin 400 HP gücündeki makineye göre daha az yakıt harcadığı da dikkate alındığında, 462 HP gücündeki davacı Şirkete ait makine ile açıklama yapılmasının kamuya fazladan külfet getirmeyeceği gibi kendisi açısından diğer isteklilere göre haksız bir avantaj sağlamadığı, bu durumda; davacı şirketin … poz no.lu iş kaleminin içerisinde yer alan açıklama istenilecek analiz girdilerinden olan 10.120.1128 girdi numaralı asfalt kazıma makinesi için yaptığı açıklamanın hukuka uygun olduğu, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, açıklama istenen asfalt kazıma makinesi analiz girdisinin davacı tarafından idarece verilen analiz formatına uygun olarak açıklanmadığı, SMMM raporu ile kendi malı olarak gösterilen asfalt kazıma makinesinin idare tarafından verilen analiz formatında ifade edilen teknik özellliklerden farklı teknik özelliklere sahip bir makine olduğu, isteklilerin aranan teknik özelliklere sahip asfalt kazıma makinesine sahip olmaması hâlinde analizi kendi malı asfalt kazıma makinesinin edinim bedeli ile açıklamaktan ziyade, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45. maddesinde düzenlenen diğer yöntemlerden uygun olan yöntem kullanılarak açıklaması gerektiği, uyuşmazlığa konu iş makinesinin yedek parça, tamir- bakım ve nakil-montaj demontaj ve sigorta bedeli için alınan fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarının sunulduğu, satış tutarı tespit tutanaklarının 4. maddesinde, “2004 model yılı … marka (…) paletli asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde ,0.15m freze derinliğinde konveyörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün)" ifadelerine yer verildiği, aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan iş makinesinin kendi malı olduğunun kabul edilmesi durumunda bahse konu giderler için alınan fiyat tekliflerinin kendi malı makineye (462 HP gücündeki asfalt kazma makinesine) ilişkin olduğunun kabul edilemeyeceği, diğer taraftan fiyat tekliflerinin 400 HP gücündeki makineye ilişkin olduğunun kabul edilmesi durumunda da kendi malı şeklinde belirtilen makine ile uyumsuz olacağı, davacı tarafından yapılan açıklamanın bu yönüyle de hukuka aykırı olduğu; müdahil tarafından, davacının aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan iş makinesi konusunda idareyi yanıltmış olduğu, sunulan bilgi ve belgenin ihale dokümanına aykırı olduğu, idare tarafından verilen analiz tutar ve formatının istekliler tarafından değiştirilemeyeceği, ihale dokümanında yer alan analizde istenen makine ile, aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan makine aynı olmadığından, bu makinenin kabulü hâlinde makine dışında analizleri oluşturan diğer girdilerin de miktarı değişeceği için idare analizlerinin değiştirilmiş olacağı, KGM'nin analizlerinde kullandığı makine ve ekipmanın güncel olmadığı yolundaki davacı itirazının bu davanın konusu olmadığı, bu yöndeki itirazların dokümana karşı ihaleyi yapan idareye yöneltilmesi gerektiği, davacı şirketin hem 400 HP gücünde kazıma makinesinin olmadığını belirttiği hem de olmayan makine için daha önce sigorta hizmeti satan şirketten teklif aldığı, bu durumun çelişki oluşturduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, asfalt kazıma makinesine yönelik aşırı düşük teklif açıklaması ve belgelendirmenin ihale dokümanı ve mevzuata uygun olduğu, mahkeme kararının bozulmasını gerektirecek neden bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin, Karayolları 1. Bölge Müdürlüğü tarafından 24/08/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Gebze Kavşağı- İzmit Doğu Kavşağı Arası Tem Otoyolu ve Bağlantı Yolları Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İnşaatı Yapım İşi (Bitüm İdareden)" ihalesine istekli olarak katıldığı ve en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, müdahil şirketler tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kamu İhale Kurulu'nun 10/03/2021 tarih ve 2021/UY.1-567 sayılı kararı ile davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri 37. maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyebileceği; ihale komisyonunun, imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği; ihale komisyonunun, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alacağı, Kurum'un bu maddenin uygulanmasında aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu kuralına yer verilmiştir.
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
...
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” kuralı yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin, “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Gebze Kavşağı İzmit Doğu Kavşağı Arası TEM Otoyolu ve Bağlantı Yolları Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İnşaatı Yapım İşi (Bitüm İdareden)
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no'su (yapım işlerinde): 2012 E04 1560
d) Kodu:
e) Miktarı:
Takriben 138.000 metreküp asfalt kazıma, 337.000 ton bitümlü sıcak karışım, 66.000 metrekare köprü izolasyonu ve 125.000 metrekare yatay işaretleme yapılması yapım işidir.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Gebze Kavşağı - İzmit Doğu Kavşağı Arası TEM Otoyolu ve Bağlantı Yolları - KOCAELİ” kuralı,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde, “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun'un 38'inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” kuralı yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu itirazen şikâyet başvurusuna konu ihalede, 93 adet ihale dokümanı indirildiği, 24/08/2020 tarihinde yapılan ihaleye 55 isteklinin katıldığı, sınır değerin altında geçerli teklif veren 18 istekliden 09/09/2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, davacı şirket dışındaki istekliler tarafından süresi içerisinde açıklama sunulmaması veya sunulan açıklamanın idarece uygun bulunmaması nedeniyle tekliflerin reddedildiği, söz konusu ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan davacı şirket üzerinde bırakıldığı, teklifi sınır değerin üzerindeki ilk teklif olan Müdahil … Yol Yapı İnş. Maden. Tic. ve San. Ltd. Şti.- … İnş. Maden. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği; idarece 09/09/2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile, sınır değerin altında kalan isteklilerden 3 adet iş kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği, idare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer alan açıklama istenilen iş kalemlerinden … poz no.lu iş kaleminin alt analizinde yer alan asfalt kazıma makinesinin teknik özelliklerinin 400 HP gücünde maksimum 2.05 m genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde konveyörlü olarak istenildiği görülmektedir.
Davacı tarafından açıklama istenilen … poz no.lu iş kaleminin içerisinde yer alan açıklama istenilecek analiz girdilerinden olan 10.120.1128 girdi numaralı asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2.05 m genişliğinde 0,15 m freze derinliğinde konveyörlü) girdisine yönelik olarak analiz düzenlemek suretiyle açıklama yapıldığı, analiz girdileri olarak edinim bedeli, amortisman, yedek parça, tamir - bakım, nakil – montaj – demontaj ve sigorta girdilerinin belirlendiği, 4 kalem için birimin adet, miktarın 1 olarak belirtildiği, sunulan analizin dipnotunda “Noter onaylı ruhsatta, noter onaylı faturada, noter onaylı asfalt kazıma makinesinin yer aldığı amortisman defter sayfasında; 2004 model yılı 2020 yılında amortisman ömrünü doldurmuş asfalt kazıma makinemiz olduğu görülmektedir. Bu sebeple amortisman bedeli hesaba dâhil edilmemiştir.” ifadesinin yer aldığı, söz konusu ruhsat, fatura, amortisman defteri, makinenin teknik özelliklerini gösteren ilgili belgelerin de aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulduğu, asfalt kazıma makinesinin amortisman katsayısına tekabül eden değeri için 2004 model aracın amortisman süresinin tamamlandığı kabulüyle 5,00 TL olarak açıklama yapıldığı, anılan iş makinesinin yedek parça/nakil/montaj/demontaj/tamir bakım girdisi için … Makine San. ve Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifi ile 250.000,00 TL olarak açıklama yapıldığı, söz konusu fiyat teklifinin ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının, meslek mensubu faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan firmalara ait imza sirkülerinin de sunulduğu söz konusu fiyat teklifinde “12-4-048 SMG nolu 2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveyörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün) yedek parça, tamir bakım, nakil, montaj, demontaj hizmetlerine ait fiyat teklifimiz; her türlü malzeme temini ve uygulama işini kapsayacak ve birim fiyat tarifine, teknik şartnameye uygun olacak şekilde hazırlanmış…” ifadelerine yer verildiği, fiyat teklifi ekinde sunulan satış tutarı tespit tutanağının 4-Ağırlık ortalama birim satış tutarı bölümünde “2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveyörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün) yedek parça, tamir bakım, nakil, montaj, demontaj hizmetleri” ifadelerine yer verildiği, söz konusu iş makinesinin sigorta girdisi için … Sigorta Aracılık Hiz. A.Ş. tarafından düzenlenen ihale konusu işin süresini (460 gün) kapsayan fiyat teklifi ile 1.511,35-TL olarak hesaplama yapıldığı, söz konusu fiyat tekliflerinin ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının, meslek mensubu faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan firmalara ait imza sirkülerinin de sunulduğu, fiyat teklifinde “12-4-048 SMG nolu 2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveryörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün) sigorta bedeline ait fiyat teklifimiz hazırlanmış ve aşağıda bilginize sunulmuştur." ifadelerine yer verildiği, fiyat teklifi ekinde sunulan satış tutarı tespit tutanağının 4-Ağırlık ortalama birim satış tutarı bölümünde “2004 model Yılı … Marka (…) Paletli Asfalt Kazıma makinası (400 HP gücünde max 2.05m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde konveryörlü) iş makinesinin; işin süresi boyunca (460 gün) sigorta bedeli” ifadelerine yer verildiği, öte yandan asfalt kazıma makinesinin açıklaması ekinde sunulan teknik dokümanlardan anılan makinenin markasının …, modelinin 2004, tipinin W1900 ve motor gücünün 462 HP olduğu görülmektedir.
İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında isteklilere gönderilen ve idarenin ihtiyaçları doğrultusunda belirlenmiş teknik özelliklerin ve isteklilere verilen analiz formatlarında yer alan miktarların isteklilerce değiştirilemeyeceği, aksi bir yaklaşımın aşırı düşük teklif sorgulamasının yapılma amacına ve ihalelere hâkim olan ilkelere aykırı olacağı anlaşıldığından, analiz formatlarında farklılaştırmaya gidilerek yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilemeyeceği açıktır.
Bu itibarla, dava konusu Kurul kararının iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL müdahil yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı yanında müdahillere verilmesine,
8. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve müdahile, istemi hâlinde kullanılmayan ….-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
9. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
10. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 24/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.