10. Hukuk Dairesi 2019/1922 E. , 2020/4310 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, yersiz ödenen emekli ikramiyesinin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, davalının 07.02.1994 tarihinden itibaren ... İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde geçici köy korucusu olarak görev yapmakta iken 16.02.1999 tarihinde ilişiğinin kesildiği, davalının istifa ederek görevden ayrıldığını bildirmesi nedeniyle kendisine 5 yıllık hizmetinin karşılığı olarak 7.278,22 TL tazminat (emekli ikramiyesi) ödendiği, daha sonra Kurumca, davalının istifa etmediği, disiplin nedeniyle görevden uzaklaştırıldığının tespit edilmesi üzerine davalıya ödenen emekli ikramiyesinin iadesinin talep edildiği, yapılan yargılama neticesinde Mahkemece, davalı hakkında yürütülen ve sonuçlanan bir disiplin soruşturması bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 1. maddesine göre mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir. Anılan Kanunun 114/1-c maddesi gereğince mahkemenin görevli olması dava şartı olup, 115. maddesine göre Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
5510 sayılı Kanunun 101. maddesine göre, “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür.” aynı şekilde 506 sayılı Kanunun 134.maddesinde ise, “Bu kanunun uygulanmasından doğan uzlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde ve davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür.” denilmektedir.
Dosya kapsamından, uyuşmazlığın, 5434 sayılı yasa kapsamında emekli aylığı bağlanan davalıya ödenen emekli ikramiyesinin tahsiline ilişkin olduğu, davanın özü itibariyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine ilişkin olduğu, somut olayda 506 ve 5510 sayılı Kanunun uygulama olanağı olmadığı, uyuşmazlığın 5510 sayılı Kanunun uygulanmasından kaynaklandığını ortaya koyacak da herhangi bir kanuni düzenleme bulunmadığı, sebepsiz zenginleşme hükümlerinden kaynaklanan bu davanın yasal dayanağının TBK"nın ilgili maddeleri olduğu, vatandaş aleyhine idari yargıda dava açılamadığı durumu da göz önüne alınınca somut uyuşmazlıkta hukuki ve kanuni değerlendirmeyi yapacak olan Mahkemenin genel görevli asliye hukuk mahkemeleri olduğunun kabulü zorunludur.
Mahkemece, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.
