MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA


Taraflar arasında görülen davada Gaziantep 1. Asliye Ticaret Mahkemesince bozmaya uyularak verilen 20/03/2018 tarih ve 2016/295-2018/418 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacının, davalı sigorta firmasına 3620304 nolu poliçe ile ... ilçesi ...köyü 176 parselde bulunan fıstığını “don olayına” karşı sigorta ettirdiğini, 30.03.2014 tarihinde don olayı meydana geldiğini, Gaziantep Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/31 D.İş sayılı dosyasında fıstıkların %95 oranında zarar gördüğü, ürün kaybının 2.299 kg. kırmızı kuru kabuklu antep fıstığı olduğunun tespit edildiğini, davacının sigorta firmasına başvurduğunu ancak zararın karşılanmadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 35.000,00 TL tazminatın olay tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, davacı adına 25/02/2014-30/09/2014 tarihleri arasında geçerli bitkisel sigorta poliçesi tanzim edildiğini, davacının 30/03/2014 tarihli don hasarı ihbarı neticesinde ekspertiz çalışması yapıldığını, don hasarının çiçeklenme başlamadan önce tomurcuk evresinde teminat başlamadan önce yaşandığının tespit edildiğini, davacının 31/03/2014 tarihinde yeniden bir don hasarı oluştuğu için başvuru yaptığını, yapılan ekspertiz çalışması neticesinde teminat dışında kaldığının tespit edildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamından sonra yapılan yargılamada iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, sigorta teminatının antep fıstığında dişi çiçeklerin oluşmasından sonra başlayacağı ve fakat don olayının olduğu tarihte bu çiçeklenmenin başlamadığından zararın teminat kapsamında olmadığı, ayrıca sigorta poliçesinde don olayından sonra sigortacıya ihbar süresinin 10 gün olarak belirtilmesine rağmen, davacının 31/03/2014 tarihli hasarı 21/04/2014 tarihinde, 30/03/2014 tarihli hasarı ise 14/04/2014 tarihinde acenteye ihbar etmiş olduğu, ihbar sürelerine de riayet edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Dava, Tarsim Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortaları Poliçesi"nden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Davacı, Gaziantep /Oğuzeli ilçesi ...köyü 176%95 parselde bulunan antep fıstığını don olayına karşı sigorta ettirdiğini, 30/03/2014 tarihinde gerçekleşen riziko sonrasında bedelin ödenmediğini ileri sürmüş, davalı ise rizikonun tomurcuk evresinde gerçekleştiğinden zararın teminat dışında kaldığını savunmuştur.
Somut olayda davacıya ait antep fıstığı, dava dışı Ziraat Sigorta A.Ş. tarafından 25/02/2014 başlangıç ve 30/09/2014 bitiş tarihli 3620304 nolu poliçe ile davalı nam ve hesabına sigorta edilmiştir. Poliçede “don” teminatı kapsam içine alınmış olup düzenlenen ekspertiz raporunda, ağır don zararı olmasına rağmen hasar tarihinde ağaçlardaki karagözlerin henüz çiçek açmadığı için teminatın başlamadığı belirtilmiş, Gaziantep 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/31 D.İş sayılı dosyasından 02.05.2014 tarihinde keşfen yapılan tespitte ise, don zararının karagözlerde, çiçek salkımlarında, küçük meyvelerde ve yapraklarda görüldüğü, çiçek salkımlarındaki zararın çiçeklerin soğuktan donması, yapraklarda şekil ve morfolojisindeki bozulmalar ve açmamış karagözlerde ise dökülme şeklinde gerçekleşmiş olduğu, 242 adet ağaçta ortalama %95 oranında zarar meydana geldiği, ürün kaybının 2.299 kg. olduğu tespit edilmiştir.
Sigorta poliçesinde yer alan sözleşme koşulları bölümünde “Antep fıstığında teminatın dişi çiçeklerin oluşmasından sonra başlayacağı, sözü edilen fenolojik evrenin, parselin %90’ında %20 oranında gerçekleştiği zamanı” ifade ettiği, Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartları A-7. madde yollamasıyla Tarife ve Talimatlar 2.2. maddesinin de aynı düzenlemeyi içerdiği ve devamında da “...sigortalı bahçede, ilk çiçeklenme evresindeki ağaç/bitki sayısının, toplam ağaç/bitki sayısına oranının %90’ı aşması halinde (farklı çeşitlerden oluşmuş olsa bile) don teminatının başladığına hükmedileceği” düzenlenmesine yer verilmiştir.
Mahkemece, yaptırılan inceleme sonucu alınan 17.10.2016 tarihli ilk bilirkişi raporunda tespit dosyası ve olay sonrası çekilen fotoğraflardan poliçedeki “Antep fıstığında dişi çiçeklerin oluşması” şartının gerçekleştiği ve ürün kaybının 2.299 kg. olduğu, 26.01.2018 tarihli ikinci bilirkişi raporunda ise ekspertiz raporu dikkate alınarak sigortalı bahçede don olayının sigorta teminatı başlamadan önce meydana geldiği yönünde kanaat bildirilmiştir. Rapora karşı davacı vekili, delil tespit raporu ile 17.10.2016 tarihli ilk bilirkişi raporunun birbirini teyit ettiği, ikinci bilirkişi raporunun ise çelişkili olduğu yönünde itiraz etmiştir.
Mahkemece, 26.01.2018 tarihli ikinci bilirkişi raporu hükme esas alınmışsa da, raporda uyuşmazlığa ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartları ile Tarife ve Talimatlarında yer alan don riskine ilişkin hükümler değerlendirilmemiş, davacı vekilinin somut itirazları karşılanmamış ve raporlar arasındaki çelişki giderilmemiştir.
O halde, mahkemece, aralarında üniversitelerin ziraat fakültelerinden sert kabuklu meyve bitkileri bölümlerinde görevli uzman akademisyen ile sigortacının bulunduğu bir bilirkişi heyeti oluşturulup, dava konusu antep fıstıklarının riziko tarihindeki yetiştirme evresi ve hasarın teminat içinde kalıp kalmadığı, teminat içinde ise poliçede yer alan muafiyet oranları da gözetilmek suretiyle talep edilebilecek tazminatın tutarı, varsa poliçe zeyili ve içeriği ile somut olayla bağlantısı, davalı tarafından prim iadesi yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise primin tazminat hesabından mahsubunun gerekip gerekmeyeceği gibi hususlar üzerinde durularak tarafların kanıtları, hasarlı bahçelerde çekilmiş fotoğraflar, İlçe Tarım Müdürlüğü yazısı, ekspertiz raporları, sigorta poliçesi hükümleri, Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası Genel Şartları ve Tarife ve Talimatları ile daha önce alınan bilirkişi raporlarının da değerlendirildiği ve çelişkinin giderildiği denetime ve hükme esas almaya elverişli yeni bir bilirkişi heyet raporu alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın davacı yararına bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 18/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.