MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 01/06/2010 gününde verilen dilekçe ile yersiz ödenenin istirdadı istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 03/02/2016 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, davalı kurumca yapılan yersiz ödemenin istirdadı istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davacı ... Kurumundan dul aylığı alan davalının, vefat eden dava dışı eşinin firar vukuatı olması nedeniyle sahip olduğu İstiklal Madalyası iptal edildiğinden şeref aylığı hakedişinin kesildiğini, kurumun durumdan geç haberdar olduğunu ve davalının eşi nedeniyle sehven bağlanan dul aylığınında 01/09/1999 tarihinden itibaren kesilerek, 01/09/1999-30/06/2009 tarihleri arasında davalının yersiz tahsil ettiği 19.113,65 TL nin ödetilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, Kanun gereğince tarafına bağlanan maaşın, eşinin askerlik durumu yanlış yorumlanarak kesildiğini belirterek davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, yapılan evrak incelemelerinde, Kurtuluş Savaşı gazisi müteveffa Satılmış"ın kesinleşmiş bir firar vukuatı olmadığı, askerliğinin tecilli olmasına rağmen firarı zannıyla hakkında işlem yapıldığı, kesin firar vukuatına ilişkin de bir evrakın dosya içerisine sunulmadığı, davalının aldığı maaşla geçindiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya kapsamından; davacı Kurumun 12/08/1971 tarihli kararıyla davalının vefat eden eşi ...nin şeref aylığının kesildiği, ... tarafından Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 1. Dairesinde 1973/1505 esas ile "istiklal madalyası vesikasının geri alınma işleminin iptali" istemiyle dava açıldığı, mahkemenin 26/03/1975 tarih ve 1973/1505 esas, 1975/470 karar sayılı kararla; davacının askeri komutanlıkça sevk edilerek 1 sene tecil aldığı, bitiminden sonra ise askerlik hizmeti bulunduğuna dair bir kayda rastlanmadığı, milli mücadelenin bitiminden sonra hizmete başladığı anlaşılmakla tüm iddialar mesnetsiz kaldığından davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu Karara rağmen davacı Kurum tarafından davalıya, eşinin İstiklal Savaşı gazisi olduğundan bahisle sehven dul aylığı bağlanmış, durumun fark edilmesi üzerine bağlanan bu aylık da kesilerek yapılan yersiz ödemelerin istirdadı istemiyle eldeki dava açılmıştır. Davalı tarafından davacı Kurumun istiklal madalyası ve şeref aylığı bağlanmaması işleminin iptali istemiyle vefat eden eşi ile aynı hukuksal nedene dayalı olarak bu defa Askeri Yüksek İdare
Mahkemesi 3. Dairesinde 2010/1255 esas sayılı dava açıldığı, mahkemenin, 24/02/2011 tarihli 2010/1255 esas, 2011/937 sayılı kararı ile, aynı husus daha önce dava konusu edildiğinden AYİM 1. Dairesince verilen 26/03/1975 tarih ve 1973/1505 esas, 1975/470 sayılı kararı ile hükme bağlandığı belirtilerek, bu davanın da oy çokluğuyla kesin hüküm nedeniyle reddine dair 1602 sy AYİM Kanunu"nun 63. maddesi uyarınca doğrudan kesin olarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafından dava dışı eşi ile aynı hukuksal nedene dayalı olarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3. Dairesinde açılan bu dava da reddedilmiş olmakla davacı idarenin talebinin yerinde olduğu anlaşılmıştır. Bu duruma göre mahkemece istirdadı istenebilecek miktar hesaplanarak sonuca gidilmesi gerekir.
Yerel mahkemece, açıklanan yönde bir inceleme ve araştırma yapılmadan, yazılı biçimde karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA 24/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.