Mahkemesi : Van İş Mahkemesi
Tarihi : 27.03.2014
No : 2012/224-2014/213

Dava, Kurum işleminin iptali, ölüm aylığı bağlanması ve birikenlerin ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, tarafların avukatlarının temyiz etmeleri üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-) 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK.) 297. maddesinin b bendinde (Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 388. maddesinde) tanımlanan unsurları taşıması ve “tarafların kimliklerini... ” kapsaması yönündeki hükümlerinin kararın yazımında dikkate alınması gerekmekte olup, karar başlığına davacının velayeten adlarına dava açtığı sigortalının haksahibi çocuklarının isimlerinin yazılmamış olmasına ilişkin eksikliğin, HMK. nın 304. maddesi uyarınca mahallinde herzaman tamamlanmasının mümkün olmasına göre bozma nedeni yapılmamıştır.
2-) 5510 sayılı Kanunun geçici 1. maddesi uyarınca davada uygulanması gereken 1479 sayılı Kanunun 41. maddesine göre, ölüm tarihinde en az üç tam yıl sigorta primi ödemiş olan sigortalının hak sahibi kimselerine yazılı istemleri üzerine aylık bağlanacağı yönünde düzenleme yer almakta iken, maddedeki “üç tam yıl” ibaresi, 04.10.2000 tarihinde yürürlüğe giren 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 19. maddesi ile “beş tam yıl” olarak değiştirilmiş, daha sonra söz konusu Kararname Anayasa Mahkemesi’nin 26.10.2000 gün ve 2000/61-34 sayılı kararı ile iptal edilerek 08.08.2001 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. 02.08.2003 günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4956 sayılı Kanunun 21. maddesi ile de, süre “beş tam yıl” olarak yeniden düzenlenmiş ve aynı Kanunun 57. maddesinin (b) bendi ile bu düzenlemenin 08.08.2001 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe gireceği belirtilmiş ise de, bu kez yürürlük bendi Anayasa Mahkemesi’nin 23.05.2005 günü yürürlüğe giren 24.06.2004 gün ve 2004/18-89 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Şu hale göre 02.08.2003 tarihinden önceki ölümlerde
haksahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için murisin sigortalılığında 3 yıl esas alınması gerekmekte olup, bu çerçevede muris V.. T.."in ölüm tarihi olan 08.03.2002 tarihi itibariyle en az üç tam yıl sigorta primi ödemiş olan sigortalının hak sahibi kimselerine yazılı istemleri üzerine aylık bağlanacağı hükmü gözetilerek, öncelikle murisin ölüm tarihinden önce ve geçerli olduğu konusunda kuşku bulunmayan prim ödemelerinin ölüm tarihi itibariyle üç tam yıl sigortalılığın prim borcunu karşılayıp karşılamadığı davalı Kurumdan sorularak belirlenip, karşılıyorsa primi ödenmiş süreler üzerinden 01.04.2002 tarihinden itibaren davacılara ölüm aylığı bağlanması gerektiği gözetilmeli; karşılamıyorsa, ölüm tarihinden sonra yapılan prim ödemeleri gözetilmek suretiyle yukarıda değinilen açıklamalara göre değerlendirme yapılıp, en az üç tam yıl sigortalılığın priminin ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren davacılara ölüm aylığı bağlanması gerektiği gözetilmek suretiyle yapılacak değerlendirme sonucuna göre karar verilmelidir.
3-)Kabule göre, 1479 sayılı Kanunun 41 ve diğer maddelerine göre prim ve ferilerini ödeme yükümü sigortalıya/haksahiplerine ait olduğundan yazılı gerekçelerle primin gecikme zammını ödemeyen davacılara ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmiş olması, isabetsizdir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki esasları gözetmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, tarafların avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 13.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.