Danıştay 8. Daire 2021/6979 Esas 2021/5625 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6979
Karar No : 2021/5625

DAVACI : …

DAVALI : … Kurumu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … - Av. …

DAVANIN KONUSU :Davacı … tarafından, 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında alınan bursların faizi ile birlikte geri ödenmesinin istenilmesine dair … tarih ve … sayılı işlem işlem ile öğrenilen ve 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında almakta olduğu bursun kamu görevinden çıkarıldığı gerekçesiyle kesilmesine dair işlemin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİASI:
OHAL’in 17/08/2017 tarihinde sona erdiği, OHAL’in sona ermesinden sonra getirilen düzenlemenin hukuka aykırı olduğu, OHAL kapsamında çıkarılan hiçbir KHK’da kamu görevinden çıkarılanların bursiyerliklerine son verileceğinin düzenlenmediği, dolayısıyla 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı'nın 15/10/2018 tarihli yazısı ekinde yer alan "Önemli Not" başlıklı notların 2. maddesinin hiçbir hukuki ve yasal dayanağının bulunmadığı, İdarenin keyfi uygulamaları ile Anayasa’da güvence altına alınan “eğitim hakkının” engellendiği, burs başvuru koşulları arasında “kamu görevinden çıkarılmamış olmak” koşulunun bulunmamaktayken iki yıl sonra “Önemli Not” başlığı altında bursunun kesilmesinin hukuka aykırı olduğu, tamamen öğrencilikle ilgili olan ve kamu göreviyle hiçbir ilgisi bulunmayan bursiyerliğinin kamu görevinden çıkarılması gerekçesiyle kesilmesinin Anayasa’ya ve Kanunlara aykırı olduğu iddia edilmektedir.

DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:
“Önemli Not “başlıklı yazının idari davaya konu icrai bir işlem niteliğinde olmadığı, bildirim mahiyetinde gönderilen bir yazı olduğu, bursiyerlerin kamu görevinden çıkarılmaları durumunda kurumun bilgilendirilmesi amacıyla düzenlendiği, davacının kamu görevinden çıkarıldığının tespiti üzerine Başkanlık makamı işlemiyle bursunun kesilmesine karar verildiği, işlemin dayanağının … tarih ve … sayılı Yönetim Kurulu Kararı olduğu, davacı kamu görevinden çıkarıldığına ilişkin bilgiyi kurum ile paylaşmadığı, bu durumun sonradan fark edilmesi üzerine işlem başlatıldığı, davacı hakkında tesis edilen işlemin tek olduğu, Bilim Kurulu Kararı ve GYK kararının aynı durumda olan herkese uygulandığı, kamu kaynaklarının etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasına yönelik olarak kamu görevinden çıkarılanlara kullanılması yolunda alınan kararın hukuka ve mevzuata uygun olduğu, davacı tarafından BİDEB’e gönderilen burs başlatma belgeleri
arasında yer alan 2211- Yurtiçi Lisansüstü Burs Programı(Doktora) Kabul ve Taahhüt Beyan Formunun 15. maddesinde; “Tübitak tarafından yayınlanmış burs program ilanında, tarafına bildirilen tüm program yürütme kural ve ilkelerinde ve bursiyer olduğuna dair tarafına ulaştırılan bildirim yazısında belirtilen uyarıları ve yükümlülükleri bildiğini ve başarısız olması durumunda bu yükümlülüklere göre hüküm uygulanacağını kabul ettiği, aynı belgenin 17. maddesinde bu yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde tarafına yapılan tüm burs ödemelerinin yasal faizi ile geri ödeneceğini taahhüt ettiği, aynı zamanda noter huzurunda hazırlanan düzenleme şeklindeki taahhüt ve müşterek borçlu ve müteselsil kefalet senedinde de benzer şekilde davacının kabul beyanının bulunduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bağlantı istemi kabul edilerek esası yönünden; derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
… İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı tarafından, TÜBİTAK'tan aldığı bursların faizi ile birlikte geri ödenmesinin istenilmesine dair … tarih ve … sayılı işlem ve işlemin dayanağı olan TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun … tarih ve …sayılı kararı ile 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı'nın 15/10/2018 tarihli yazısı ekinde yer alan "Önemli Not" başlıklı notların 2. maddesinin iptali istemiyle Dairemiz'in E:2021/5193 esasına kayden açılan dava arasında bağlantı bulunduğu, zira; Mahkemenin E:... esasına kayıtlı bu dava ile Dairemizin E:2021/5193 esasına kayıtlı davada hem aynı işlemin ( … tarih ve … sayılı) iptali istemine yer verildiği, hem de bu davanın konusu olan bireysel işlemin dayanağı mahiyetinde bulunan TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun … tarih ve …sayılı kararı ile 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı'nın 15/10/2018 tarihli yazısı ekinde yer alan "Önemli Not" başlıklı notların 2. maddesinin iptali istemine yer verildiği, dolayısı ile davaların aynı maddi olaya ilişkin olduğu ve biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelik ve mahiyette olduğu gerekçesiyle bağlantı talebiyle dosyanın dairemize gönderilmesi üzerine yapılan değerlendirme neticesinde; bağlantı isteminin kabulüne ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Bağlantının Danıştayca incelenmesi" başlıklı 39. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca işin esasının görüşülmesine karar verildi.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda, "derdestlik" ilk itirazlar arasında değil, dava şartlarını düzenleyen 114. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde "Aynı davanın, daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması" hükmüne yer verilmek suretiyle doğrudan dava açma şartları arasında sayılmış; Kanun'un 115. maddesinde de, mahkemenin, dava şartı noksanlığını tespit etmesi halinde davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda "derdestlik" müessesesi düzenlenmemiş ve Kanun'un 31. maddesinde, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve onun yerine çıkarılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun derdestlik ile ilgili maddelerine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları ve konusu aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığı ve görülmekte olduğunun saptanması halinde, usul hukukunun temel kavramlarından olan derdestlik müessesesinin temelinde yatan, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı olgusundan hareketle, ikinci davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının 2018/2. Dönem burs başvurusunda bulunduğu, … tarih ve … sayılı Grup Yürütme Kurulu kararı ve 27/12/2018 tarihli Başkanlık Olur’u ile bursiyer seçildiği, kendisine 01/10/2018-30/04/2020 tarihleri arasında 54.400 TL burs ödemesi yapıldığı, TÜBİTAK Yönetim Kurulu (eski adıyla Bilim Kurulu) tarafından davacının bursiyerliğinin sonlandırılmasına (BİDEB Eğitim, Burs ve Etkinlik Destekleri Grubu Yürütme Kurulu’nun … tarih ve … sayılı toplantısında alınan karar üzerine 01/07/2020 tarihli Başkanlık Oluru) karar verildiği, anılan kararın … tarih ve … sayılı işlemle 17/07/2020 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, bu işlemin iptali istemiyle 18/09/2020 tarihinde kayıtlara giren dilekçeyle … İdare Mahkemesi'nin E:… esasına kayıtlı davanın açıldığı görülmektedir.
18/09/2020 tarihinde Danıştay kayıtlarına giren dilekçeyle açılan ve Dairemiz esasına kayıtlı E:2021/5193 nolu dosyada; davacı tarafından, TÜBİTAK'tan aldığı bursların faizi ile birlikte geri ödenmesinin istenilmesine dair … tarih ve … sayılı işlem ve işlemin dayanağı olan TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile 2018 yılından itibaren 2211/E 'Yurt İçi Doğrudan Doktora Burs Programı' kapsamında Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı'nın 15/10/2018 tarihli yazısı ekinde yer alan "Önemli Not" başlıklı notların 2. maddesinin iptalinin istenildiği görüldüğünden; bakılmakta olan iş bu davanın derdestlik nedeniyle hukuken incelenme olanağı bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Bağlantı isteminin KABULÜNE,
2. Derdestlik nedeniyle DAVANIN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
24/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.