MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle, "davacı tarafın tutunduğu 14.03.1933 tarih ve 82 sayılı tapu kaydının tüm oluşum belgeleri ve haritası ile komşu taşınmazların kadastro tutanak örnekleri ve varsa dayanaklarının getirtilerek dosyasına konulması, aralarındaki hukuki irtibat ve usul ekonomisi gereği çekişmeli 116 ada 181 ve 182 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili dava dosyalarının birleştirilmesi, mahallinde keşif yapılarak tapu kaydının kapsamının varsa haritasına göre tespit edilmesi, tapu kaydının haritasının bulunmaması ya da uygulanma yeteneğinin olmaması halinde tapunun niteliği dikkate alınarak kapsamının belirlenmesi, çekişmeli 181 ve 182 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde halen dikili olarak bulunan ve uzman ziraatçi ve yerel bilirkişiler aracılığıyla tapunun tesis tarihinden önce dikildikleri belirlenecek zeytin ağaçlarının durumu ve dağılımları ile bir zeytin ağacının kaç metrekare alanı işgal edeceğinin yöredeki kabul de dikkate alınarak tespit edilmesi, yöntemine uygun şekilde komşu parsel uygulaması yapılması, toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra da dayanılan tapu kaydının kapsamında kalan kısımlar yönünden davanın kabulüne, fazlaya ilişkin talebin ise reddine karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda asıl ve birleşen davanın kabulüne, dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile 116 ada 181 parsel sayılı taşınmazın davacı ... adına, 116 ada 182 parsel sayılı taşınmazın ise davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı Hazine vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazların davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının kapsamında kaldığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli değildir. Şöyle ki, Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz şekilde yerine getirilmesi zorunludur. Somut olayda, hükmüne uyulmasına karar verilen bozma ilamında, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının oluşumuna esas tüm belge ve haritaların dosya arasına getirtilerek yöntemine uygun şekilde mahalline uygulanması gerektiği belirtildiği halde Mahkemece iskan yoluyla oluşan bu tapu kaydının oluşumuna ilişkin belge ve haritalar dosya arasına getirtilmemiştir. Diğer taraftan bozma ilamında, ziraatçi bilirkişi eliyle ve yerel bilirkişilerin yardımıyla tapunun tesis tarihinden önceki tarihlerde dikildiği belirlenecek zeytin ağaçlarının durumu ve dağılımı ile bir zeytin ağacının o yörede kaç metrekare alanı işgal edeceğinin yöredeki kabul de dikkate alınmak suretiyle belirlenmesi gerektiği belirtilmesine rağmen, Mahkemece bu şekilde bir inceleme yapılmamış, keşif sırasında zeminde mevcut olan zeytin ağaçlarından hangilerinin tapunun oluşum tarihinde mevcut olduğu ve bunların taşınmaz üzerindeki konumları belirlenmemiş, herhangi bir ayırım yapılmaksızın zeminde mevcut bulunan tüm zeytin ağaçları dikkate alınarak tapu kaydının kapsamı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca doğru sonuca varılabilmesi için mahkemece öncelikle, davacı tarafın tutunduğu ve iskanen oluştuğu anlaşılan 14.03.1933 tarih ve 82 numaralı tapu kaydının oluşumuna esas tüm belge ve haritalar ilgili kurumlardan getirtilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile uzman fen ve ziraat bilirkişilerinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte öncelikle, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydının varsa iskan haritası yöntemince mahalline uygulanarak kapsamı 3402 sayılı Yasa’nın 20/son maddesi uyarınca haritasına göre belirlenmeli, haritasının bulunmaması veya uygulanma kabiliyetinin olmaması halinde ise tapu kaydının eşcar niteliğinde olduğu ve miktar ile sınırının yazılı bulunmadığı dikkate alınarak kapsamı tespit edilmeye çalışılmalı, bu maksatla taşınmaz üzerinde halihazırda bulunan ve yaşları itibariyle tapu kaydının tesis tarihinde de mevcut olduğu anlaşılan zeytin ağaçlarının ortalama kapsadıkları alanlar göz önünde bulundurulmalı, uzman ziraat mühendisi bilirkişi eliyle ve yerel bilirkişilerin yardımıyla çekişmeli taşınmazlar üzerinde bulunan zeytin ağaçlarından tapu kaydının oluştuğu tarihten önce dikildikleri belirlenecek zeytin ağaçlarının durumu, dağılımları ve bir zeytin ağacının ortalama kaç metrekare alanı işgal edeceği yöredeki yaygın uygulama da dikkate alınarak tespit edilmeli, sözkonusu zeytin ağaçlarının taşınmaz üzerindeki konumları fen bilirkişisi tarafından kroki üzerinde tek tek işaretlenerek tapu kaydının kapsadığı alan belirlenmeli, yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, kullanım şekli ve süresi hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, komşu parsellerin kadastro tespitlerine esas tapu ve vergi kayıtları yerel bilirkişi ve tanıklar yardımıyla mahalline uygulanarak çekişmeli taşınmazların bulunduğu yönü ne şekilde okudukları belirlenmeli, toplanacak tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda da tapu kaydının kapsamında kalan bölümler yönünden davanın kabulüne, fazlaya ilişkin talebin ise reddine karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu, gibi, kabule göre de, davanın kabulüne karar verildiği halde bakiye karar harcının davacılardan tahsiline karar verilmesi de isabetsiz olup, davacılar vekili ile davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.