Mahkemesi :Ankara 5. İş Mahkemesi
Tarihi :15.07.2013
No :2012/803-2013/994

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılardan SGK Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı A. E. Çıraklık Eğitim Merkezi Müdürlüğü, dava dışı işveren İ.K. ve 25.03.1972 doğumlu davacının velisi arasında 24.09.1987 günü Aday Çıraklık Sözleşmesi düzenlendiği, davacının anılan tarihte çalışmaya başladığı yönünde söz konusu Müdürlük tarafından hazırlanan işe giriş bildirgesinin 09.12.1987 günü davalı Kuruma verildiği, 24.09.1987 – 30.09.1991 döneminde Müdürlükte çıraklık kaydı bulunan davacı hakkında yalnızca iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasının uygulandığı anlaşılmakta olup 24.09.1987 – 04.06.1990 tarihleri arasında adı geçen Müdürlükte çırak öğrenci olarak çalışıldığının tespitine ilişkin davada mahkemece yapılan yargılamada istem aynen hüküm altına alınmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 26. maddesinde, hakimin, tarafların istem sonuçlarıyla bağlı olduğu, ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği, duruma göre istem sonucundan daha azına karar verebileceği, 31. maddesinde, hakimin, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği, kanıt gösterilmesini isteyebileceği, 50. maddesinde, medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın, davada taraf ehliyetine de sahip olduğu belirtilmiş, 114. maddesinde, taraf ehliyetine sahip olma ve davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması, dava koşulları arasında sayılmış, 115. maddesinde, dava koşullarının var olup olmadığının mahkemece davanın her aşamasında kendiliğinden araştırılacağı, tarafların da dava koşulu eksikliğini her zaman ileri sürebileceği, dava koşulu eksikliğini belirleyen mahkemenin davanın usulden reddine karar vereceği, ancak, giderilmesi olanaklı eksikliğin tamamlanması için mahkemece kesin süre verileceği, bu süre içinde eksiklik giderilmediği takdirde dava koşulu yokluğu nedeniyle davanın usulden reddedileceği hüküm altına alınmıştır.
Taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneği olup medeni (maddi) hukuktaki medeni haklardan yararlanma (hak) ehliyetinin medeni usûl hukukunda büründüğü şekildir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 48. maddesi gereğince tüzel kişiler hak ehliyetine sahiptirler ve dolayısıyla davada taraf olabilme ehliyeti de ancak, tüzel kişiliği bulunan yapılanmalar için geçerlidir.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında öncelikle, kendisine husumet yöneltilen ve bağlı olduğu M.. B..’ndan ayrı, bağımsız bir tüzel kişiliği bulunmayan A. E. Ç. Eğitim Merkezi Müdürlüğü taraf ehliyetine sahip olmadığından davanın anılan Bakanlık yerine söz konusu Müdürlüğe karşı açılması olgusu temsilcide yanılgı olarak kabul edilerek dava dilekçesi Bakanlığa yöntemince tebliğ edilip göstereceği kanıtlar toplanmalı, sonrasında, davacı vekilinden sorulmak suretiyle hüküm altına alınması istenilen talep açıklıkla belirlenmeli, özellikle hukuki yarara ilişkin dava koşulu kapsamında bu davayla davacının elde etmek istediği hukuki yarar ortaya konularak netleştirilmeli ve yapılacak değerlendirmeyle elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmadan, mahkemece söz konusu gereklilikler yerine getirilmeksizin karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.