MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak, itirazın iptali, sözleşmenin iptali, tapu iptali ve tescil davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı birleşen 2011/187 E. sayılı davanın reddine, diğer davaların kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün taraf vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde asıl davada davacı-karşı davada davalı ... ve vekili Av. ... ile asıl davada davalı-karşı davada davacı kooperatif yönetim kurulu başkanı ... ve vekili Av. ..."nın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Asıl davada davacı vekili, taraflar arasında 09.05.1996 tarihinde imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, inşaatın en geç 09.02.1999 tarihinde anahtar teslimi olarak teslim edileceğinin ve bu tarihte teslim edilmez ise, arsa sahibi müvekkiline ait A Blok’ta bulunan daire ve dükkanlar için rayiç kira bedeli ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davalının süresinde işi teslim etmediğini, delil tespiti üzerine hazırlanan raporda 06.08.2003 tarihi itibariyle, müvekkilinin 24 daire ve 2 dükkan için toplam 185.880,00 TL kira alacağı bulunduğunun tespit edildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 09.02.1999 tarihi ile 06.08.2003 tarihi arası için toplam 185.880,00 TL’nin davalıdan tahsilini; birleşen 2004/604 E. sayılı davada, 07.08.2003 ile 22.07.2004 tarihleri arasına ilişkin olarak, 50.000,00 TL asıl kira alacağı, 58.500,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 108.500,00 TL’nin tahsili amacıyla davalı hakkında icra takibi başlatıldığını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptal ile %40 icra inkâr tazminatının tahsilini; birleşen 2007/434 E. sayılı davada, daha önce açılan davalarda müvekkiline ait iki dairenin gözden kaçırıldığını, oysaki 26 dairesi olması gerektiğini, 09.02.2000 ile 31.05.2006 tarihleri arası için bu iki daire yönünden 22.600,00 TL ve önceki davalarda bilirkişi raporu ile tespit edilen bakiye 22.797,40 TL kira bedeli alacakları bulunduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 40.797,00 TL’nin davalıdan tahsilini; birleşen 2011/187 E. sayılı davada ise, aradan geçen zaman içerisinde davalı yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek, 09.05.1996 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini talep ve dava etmiştir.
Birleşen 2007/434 E. sayılı davaya karşı açtığı karşı davasında, davacı kooperatif vekili, taraflar arasındaki sözleşmede, davacı arsa sahibine ait A bloğun kabası bitip çatısı kapatıldığında, müvekkili yükleniciye ait tapularının ferağının verileceğinin kararlaştırıldığını, davalıya ait dairelerin tamamlandığını, buna rağmen tapu ferağlarının verilmediğini, kooperatifin üye sayısının bu nedenle düştüğünü ve zarara uğradığını ileri sürerek, davacı kooperatifin zararının tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100.000,00 TL’nin davalıdan tahsilini istemiş; birleşen 2012/7 E. sayılı davada, davalının tapu ferağlarını halen vermediğini, üye kayıpları nedeniyle zararın arttığını, müvekkiline kooperatife düşen daireler yönünden kira kaybı oluştuğunu, ruhsat yenilenmemesi nedeniyle malzeme ve işçilik fiyatlarındaki artışlar nedeniyle de zarara uğradığını ileri sürerek, davalı adına olan tapu kayıtlarının iptali ile müvekkili adına tescilini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL’nin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 22.11.2007 tarih ve 239 E. 7413 K. sayılı bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, asıl davanın kısmen kabulü ile 162.480,00 TL’nin davalıdan tahsiline; birleşen 2004/604 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile itirazın kısmen iptaline ve 44.779,00 TL asıl alacak yönünden takibin devamına, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, icra inkâr tazminatı talebinin reddine; birleşen 2007/434 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile 17.147,00 TL’nin davalı-karşı davacıdan tahsiline, karşı davanın reddine; birleşen 2011/187 E. sayılı davanın reddine; birleşen 2012/7 E. sayılı davanın kısmen kabulü ile davalı arsa sahibi adına kayıtlı %62 hissesinin tapu kaydının iptali ile davacı kooperatif adına tesciline, eksik işler yönünden arsa sahibinin haklarının teminatı olmak üzere, bu hissenin tapu kaydına 86.632,00 TL tutarında arsa sahibi lehine ipotek tesisine, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl ve birleşen 2004/604 E., 2007/434 E., 2001/187 E., 2012/7 E. sayılı davalarda taraf vekilleri, karşı davada davacı yüklenici kooperatif vekili temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl ve birleşen 2004/604 E., 2007/434 E., 2001/187 E. sayılı davalarda taraf vekillerinin ve birleşen 2012/7 E. sayılı dava ile karşı davada davacı yüklenici kooperatif vekilinin tüm, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı arsa sahibi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı arsa sahibi vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Birleşen 2012/7 E. sayılı dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, davacı yükleniciye ait olduğu ileri sürülen taşınmaz payının tapu kaydının iptali ile yüklenici adına tescili istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacı yüklenicinin, yapının geldiği aşama itibariyle kendisine düşen bağımsız bölümlere hak kazandığı gerekçesiyle, taşınmazın %62 hissenin tapu kaydının iptali ile yüklenici kooperatif adına tesciline, tespit edilen eksik işlerin bedeli (86.632,00 TL) kadar, bu hissenin tapu kaydına davalı arsa sahibi lehine ipotek tesisine karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki 09.05.1996 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin genel hükümlerinde arsanın %62 hissesinin yüklenici kooperatife ait olacağı ve tapu ferağına ilişkin 14. maddesinde ise; arsa sahibine ait A bloğun kaba inşaatı, duvarları ve çatısı tamamlandığında, yüklenici kooperatifin talebi üzerine, kendisine düşen ifrazı yapılmış arsanın tapu ferağının yapılacağı, bu esnada kooperatife devredilen taşınmazların tapu kaydına arsa sahibi lehine ipotek tesis edileceği, A blok anahtar teslimi (eksiksiz iskânı alınmış vs.) olarak teslim edilince arsa sahibinin ipoteği kaldıracağı düzenlenmiştir.
Yapının geldiği aşama itibariyle, sözleşmenin ilgili hükmü uyarınca, yüklenicinin kendisine düşen taşınmaz hissesine hak kazandığı tespit edildiğinden, taşınmazın %62 hissesinin yüklenici kooperatif adına tesciline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Sözleşmenin 6. maddesinde; yapı ile ilgili vergi, resim, harç ve diğer tüm ödemelerin yüklenici kooperatife ait olacağı, arsa sahibinin hiç bir şekilde ödeme yükümlülüğü bulunmadığı, anahtar tesliminden sonra, önceki dönemlere ait bir ödemenin ortaya çıkması halinde bile bunun sorumluluğunun yükleniciye ait olduğu hükme bağlanmıştır. İnşaatın yapı ruhsatı 06.08.1996 tarihinde alınmış olup, yasal süre içerisinde iskânı alınmadığından, 06.08.2001 tarihi itibariyle yapı ruhsatı geçerliliğini yitirmiştir. Hali hazırda yapının ruhsatsız olduğu, ancak, değişen deprem yönetmeliklerine göre bir kısım tadilat ve güçlendirmelerin yapılması halinde yeni yapı ruhsatı alınabileceğine dair dosyada bir takım iddia ve tespitlerin yer aldığı anlaşılmıştır. Sözleşmenin özellikle anılan 6. maddesi ve diğer hükümleri gözetildiğinde, bu hususta gerekirse, mahkemeden yetki ve izin almak suretiyle, gerekli tadilat ve güçlendirmeleri yaptırma, yapı ruhsatı yenileme ve iskân ruhsatı alma gibi iş ve işlemler ile bunlara ilişkin tüm masrafları karşılama yükümlülüğünün, yüklenici kooperatife ait olduğunun kabulü gerekir.
Mahkemece, sadece yapıdaki eksik işlerin giderilmesi için gerekli olduğu tespit edilen bedel kadar, arsa sahibi lehine ipotek tesisine hükmedilmiş ise de, az yukarıda açıklandığı üzere, yapı ruhsatının yenilenmesi, iskân ruhsatının alınması ve bu arada lazım geliyorsa tadilat ve güçlendirme yapılmasına ilişkin tüm giderler, mahallinde yapılacak keşif üzerine, uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor ile tespit edilerek, tespit edilen bu bedeller ile birlikte birleşen davalarda hesap edilen gecikme tazminatı miktarlarının da ipotek bedeline eklenmesi gerekirken, açıklanan bu hususlar dikkate alınmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı arsa sahibi yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen 2004/604 E., 2007/434 E, 2001/187 E. sayılı davalarda taraf vekillerinin ve birleşen 2012/7 E. sayılı dava ile karşı davada davacı yüklenici kooperatif vekilinin tüm, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı arsa sahibi vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı arsa sahibi vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden asıl davada davalı-karşı davada davacı kooperatiften alınmasına, davacı-karşı davalı ..."ten fazla alınan peşin harcın istek halinde iadesine, 1.350,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin, birleşen 2012/7 E. sayılı davada davacı kooperatiften tahsili ile davalıya ödenmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.06.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.