Mahkemesi : Samsun 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 30.04.2014
No : 2008/623-2014/255

Dava, yersiz ödenen aylıkların tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı vekili, 19.09.1995 tarihli iş kazası sonucu % 25 oranında sürekli iş göremez hale gelmesi nedeniyle davalıya 19.02.1996 tarihinden itibaren gelir bağlandığını, Yüksek Sağlık Kurulunun 20.05.2008 tarihli kararına istinaden, düzeltme kaydıyla gelire girdiği tarih itibariyle % 23,2 oranında sürekli iş göremezlik kaydı ve iyleşme neticesinde 13.02.2008 tarihinden itibarende % 9 oranında sürekli iş göremezlik durumu nedeniyle, 01.03.2008 tarihi itibariyle bağlanan gelirin kesildiğini, 19.02.1996 -17.08.2008 tarihleri arasında fuzulen ödenen 34.028,68-TL"nin tahsilini talep etmiştir.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 96. maddesindeki, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır…” düzenlemesi üzerinde durma gereği de bulunmaktadır.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir özel düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 sayılı Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin iyi niyetle veya kötü niyetle gerçekleşmesine bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Kurumun istirdadını isteyeceği yersiz ödemenin kapsamını belirlemedeki irade serbestisi de, 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gereğini doğurmaktadır.
İade borcunun kapsamı davalının aylığın bağlanmasında iyi niyetli olup olmadığına göre değişmektedir. Davalı, kötü niyetli ise iktisap ettiği aylıkları ister elinden çıkarsın isterse çıkarmasın faizi ile birlikte iade etmesi gerekir.
Somut olayda; 19.09.1995 tarihli iş kazası sonucu % 25 oranında sürekli iş göremez hale gelen davalı sigortalıya, 19.02.1996 tarihinden itibaren gelir bağlandığı, Yüksek Sağlık Kurulunun 20.05.2008 tarihli kararına istinaden gelire girdiği tarih itibariyle % 23,2 oranında sürekli iş göremezlik düzeltme kaydı nedeniyle, fuzulen ödenen aylıkların tahsili istemine ilişkin davada; sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesinde davalının kasıtlı veya kusurlu davranışından bahsedilemeyeceğinden, 5510 sayılı yasanın 96. maddesinin (b) bendi dikkate alınarak irdeleme yapılmalı, 01.03.2008 tarihi itibariyle davalıya bağlanan gelirin kesildiğinin belirtilmesine rağmen, Kurumun, 17.08.2008 tarihine kadar ödenen gelirin istirdatını istemesi de dikkate alınarak, tarih çelişkisi giderilmek suretiyle, hesap bilirkişisinden rapor alınmalı ve davalının iade ile yükümlü olduğu miktar belirlenmeli, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 30.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.