Danıştay 13. Daire 2021/2964 Esas 2021/4020 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2964
Karar No:2021/4020


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Taşımacılık Sınır Ticareti İthalat İhracat
Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü'nce 16/11/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "2021 Yılı Yakıt Dahil Malzeme, Araç-Gereç ve Personel Nakli Servis Aracı ile Yakıt Hariç Şoförlü ve Şoförsüz Muhtelif Cinste Taşıt Kiralama Hizmeti Alımı İşi" ihalesine yönelik olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin 13/01/2021 tarih ve 2021/UH.I-70 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlığın dava konusu Kurul kararında belirtilen 1.1. iddia yönünden incelenmesinden, hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük teklif sorgulama yazılarında yer verilen önemli teklif bileşenlerinin idarece yaklaşık maliyeti hesabında yer alan maliyet bileşenleri üzerinden önemli teklif bileşenleri belirlenmek suretiyle tespit edildiği, incelemeye konu ihale için idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşenlerine açıkça yer verildiği, ayrıca aşırı düşük sorgu yazısında hangi teklif bileşenlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirleneceğinin idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu,
1.2. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında kullanılacak araçlar için fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı, kendi malı olmayan araçlar için amortisman hesabı yapılmasına gerek bulunmadığı, fiyat teklifi ekinde hangi belgelerin sunulması gerektiğinin aşırı düşük teklif sorgulama yazısında belirtildiği ve fiyat teklifine konu araçların fiyat teklifi veren şirketin envanterinde kayıtlı olduğuna dair belgelerin istenilmediği gibi Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1. maddesinde de fiyat teklifi ekinde hangi belgelerin sunulması gerektiğinin belirtildiği ve yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu;
… Otomotiv'den alınmış olan 19/11/2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, belgenin mevzuat gereğince bulunması gerekli ibareyi taşıdığı ve SMMM’nin iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek imzalandığı, fiyat teklifinin ilk satırında “… (17 kişilik taşıma kapasiteli) (2016 model) (20.000 kilometrelik) periyodik bakım onarım (yağ ve filtre değişimleri) bedeli” araç sayısı 1, miktarı 6 ve birim fiyatı 1.000,00 TL, fiyat teklifinin ikinci satırında “… (30 kişilik taşıma kapasiteli) (2015 model) (20.000 kilometrelik) periyodik bakım onarım (yağ ve filtre değişimleri) bedeli” araç sayısı 1, miktarı 4 ve birim fiyatı 1.250,00-TL olarak, aynı fiyat teklifinin üçüncü satırında “… (30 kişilik taşıma kapasiteli) (2015 model) (20.000 kilometrelik) periyodik bakım onarım (yağ ve filtre değişimleri) bedeli” araç sayısı 1, miktarı 10 ve birim fiyatı 1.250,00-TL olarak belirtildiği, söz konusu fiyat teklifi ekinde 19/11/2020 tarihli satış tutarı tespit tutanağının yer aldığı ve söz konusu tutanağın geçici vergi beyanname döneminin 2020 yılı 2. dönemi olduğu, fiyat teklifinde yer alan günlük birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı ve fatura bilgileri tablosunun da standart forma uygun şekilde doldurulduğu, aynı fiyat teklifi devamında 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu gereğince meslek mensubu ile yapılmış olan sözleşmenin ve fiyat teklifi veren gerçek kişiye ait imza beyannamesinin yer aldığı, her iki fiyat teklifinin de aynı SMMM tarafından onaylandığı ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin de sunulduğu, ayrıca fiyat teklifi veren firmanın faaliyet alanının fiyat teklifine konu girdileri kapsadığı, diğer taraftan, bakım onarıma ilişkin olarak fiyat teklifi alınan … ve … marka araçlar için araçların ortalama yakıt tüketimi ve periyodik bakım onarımı gösteren yetkili servisten alınmış belgelerin sunulduğu, periyodik bakım onarım malzemelerinin ise ayrı ayrı belirtilmesine gerek bulunmadığı, aşırı düşük teklif sorgulama yazısında belirtilen şekilde fiyat teklifi alınmış olmasının yeterli olacağı;
Lastik giderine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından araç lastikleri için ihale konusu iş süresinin 12 ay olduğu, 12 ay için çalıştırılacak her bir araç için yazlık ve kışlık olmak üzere 2 farklı lastik üzerinden hesaplama yapıldığı, söz konusu lastikler için 18/11/2020 tarihinde DMO sitesinden 17 kişilik araç için yazlık ve kışlık, 30 kişilik araçlar için yazlık ve kışlık şeklinde fiyat alındığı, araç lastik maliyetlerinin DMO fiyat listeleri üzerinden hesaplandığı, söz konusu fiyat çıktıları üzerinde ürünün 19/07/2019-19/07/2021 tarihleri arasında satışa sunulduğunun belirtildiği;
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1. maddesi uyarınca üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekle birlikte bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olmasının zorunluluk arz etmediği, dolayısıyla fiyat teklifleri ile ilgili tutanaklarının ihale tarihinden sonra ve aynı tarihte düzenlenmiş olmasının mevzuata aykırı olmadığı, ayrıca tutanağın o tarihte hazırlanmış olmasının tutanağa konu girdinin o tarihte satıldığı anlamına gelmeyeceği ve bahse konu tutanak üzerinde hangi geçici vergi beyanname dönemine ait bilgiler esas alınmak suretiyle hazırlandığının da açıkça belirtildiği; bir önceki beyanname döneminde belirtilmeyen ve dolayısıyla beyanı bulunmayan faturaların standart formda aranılan şartları sağlamak için gerçeğe uygun olmayan faturaların kesildiği, söz konusu faturaların sadece şekli sağlamak üzere ve yanıltıcı olarak kesildiği iddiasına ilişkin olarak ise, 3568 sayılı Kanun ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlandığı, düzenlenen belgelerdeki bilgilerin doğruluğundan meslek mensubunun sorumlu olduğu;
Fiyat teklifinde araçların Teknik Şartname kriterlerini karşıladığı, araçlara ilişkin ruhsat bilgilerinin fiyat teklifi ekinde sunulmasının gerekmediği, ayrıca bahse konu araçların Teknik Şartname’ye uygunluğuna ilişkin değerlendirmenin sözleşmenin imzalanması aşamasında yapılacağı hususları bir arada değerlendirildiğinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından fiyat teklifine konu araçların ruhsatlarının fiyat teklifi ekinde sunulmasına gerek bulunmadığı;
1.3. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından … Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti tarafından düzenlenmiş ve … Sigorta A.Ş. bölge müdürlüğü imza ve kaşesini taşıyan 17/11/2020 tarihli sigorta fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu sigortanın başlangıç tarihinin 01/01/2021 ve bitiş tarihi 31/12/2021 olduğu, sigorta fiyat teklifinin 2 tane … … (30 kişi taşıma kapasiteli) araç ve … (17 kişi taşıma kapasiteli) araçlar için her bir araç için ayrı satırlarda gösterilmiş olan zorunlu trafik sigortası ve koltuk ferdi kaza sigortasını içerdiği, sigorta fiyat teklifinin ihale konusu iş süresi olan işe başlama tarihi 01/01/2021 ve işi bitirme tarihi 31/12/2021 tarihlerini kapsadığı, ihale konusu iş süresinin 12 ay olduğu, sigorta fiyat teklifinin de aynı şekilde ihale konusu iş süresini kapsadığı için 2021 yılı için sigorta fiyat teklifinde güncelleme yapılmasını gerektirecek bir hususun olmadığı;
1.4. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında kullanılacak olan … marka araç için … Oto Motorlu Araçlar Tic. A.Ş. onaylı yakıt tüketimini gösteren kataloglar ile söz konusu şirketin yetkili servis olduğunu gösterir yetkili servis belgesine yer verildiği, … araçlar için ise Isuzu yetkili servisten alınmış belge ile 100 km ortalama yakıt tüketiminin tevsik edildiği, akaryakıt bedeli için ise ihale ilan tarihi (15/10/2020) ihale tarihi arasında (16/11/2020) yer alan Kayseri iline ait 14/11/2020 tarihli akaryakıt bayi fiyat raporunun sunulduğu, toplam akaryakıt maliyetinin de söz konusu fiyattan KDV düşülmek suretiyle 6,49-TL/1,18=5,50-TL üzerinden toplam akaryakıt maliyetinin hesaplandığı, akaryakıt giderleri analizinde de her bir araç için yıllık yapacağı km üzerinden ayrı ayrı hesaplama yapıldığı;
1.5. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sürücü giderleri kısmında Sözleşme Tasarısı’nın 14.2. maddesi gereğince söz konusu iş için fiyat farkı hesaplanacağı için 2021 yılı için sürücü maliyetlerinde herhangi bir artış öngörülmediğinin belirtildiği, İdari Şartname’de 3. kısım için belirlenen asgari ücret fazlası ve brüt yemek bedeli dahil edilerek KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden bir işçi için hesaplanan asgari işçilik maliyeti (4.908,51-TL) üzerinden toplam işçilik maliyetinin hesaplandığı, İdari Şartname’nin 25. maddesi, birim fiyat teklif cetveli ile Teknik Şartname’nin 4. maddesinde ihalenin 3. kısmında ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacağına dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediği, dolayısıyla istekliler tarafından da ihale dokümanı düzenlemelerine göre tekliflerinin hazırlanması gerektiği;
Öte yandan davacı tarafından dava dilekçesinde, sözleşmede 365 gün çalışma yapılacak düzenlemesi ile bütün bir yıl boyunca kesintisiz hizmet almak istediğini ortaya koyduğu, aşırı düşük teklif açıklamasında 2021 yılı içerisindeki 15,5 gün ulusal bayram ve resmi tatil günlerinde sunulacak hizmet karşılığı çalışacak sürücülere ödenecek bedelin de dahil edilmesi gerektiği ileri sürülmekte ise de, işin süresi boyunca aynı personelin çalıştırılma zorunluluğunun bulunmadığı, İdari Şartname ve Teknik Şartname'de ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılacağına dair herhangi bir düzenlemeye yer verilmediğinden davacının bu iddiasının geçerli görülmediği;
Kıdem tazminatı maliyetinin idarece öngörülebilecek bir maliyet olmadığı, yaklaşık maliyet cetvelinde de kıdem tazminatına yer verilmediği, ihbar tazminatının da belirsiz süreli sözleşmeler için geçerli olabileceği, dolayısıyla belirli süreli sözleşmeli işlerde ihbar tazminatından bahsedilemeyeceği, ayrıca istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının önemli teklif bileşenleri ile sınırlı olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde istekliler tarafından kıdem ve ihbar tazminatlarının personel maliyetleri kapsamında açıklanmasına gerek bulunmadığı;
1.6. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif bedeli üzerinden karar pulu (%0,569), sözleşme pulu (%0,948), ödeme esnasında damga vergisi (%0,948) ve KİK payı (%0,05) oranında sözleşme giderlerinin hesaplandığı;
2. iddia yönünden incelenmesinden, İdari Şartname’nin 2. maddesinde belirtilen ihale konusu iş ile iş deneyim belgesine konu her iki işin de sürücülü ve sürücüsüz araç kiralama hizmeti alımı işi olduğu, ihale konusu iş ile iş deneyime konu işin esas itibarıyla aynı olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından kamu kurum ve kuruluşuna yapılmış işe ait iş deneyim belgesinin sunulduğu;
3. iddia yönünden incelenmesinden, elektronik ihale ile gerçekleştirilen ihalelerde teklif mektupları ve eklerinin EKAP üzerinden doldurulduğu, dolayısıyla teklif mektubunun EKAP üzerindeki standart form üzerinden doldurulması hâlinde teklif mektubu ve eklerinin standart forma uygun olmadığından bahsedilemeyeceği, birim fiyat teklif cetvelinde de aritmetik hata olma ihtimalinin de ortadan kalktığı ve birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve yuvarlama işleminin EKAP sistemi tarafından mevzuata uygun olarak yapıldığı, yapılan incelemede söz konusu kısma teklif veren isteklilerin yeterlik bilgileri tablosu sunulan ihalelerde kullanılacak birim fiyat teklif mektubunun standart forma uygun olduğu ve itirazen şikâyete konu kısma ait birim fiyat teklif cetvelinde de aritmetik hata olmadığı, ayrıca elektronik ihale kapsamında tekliflerin e-imza ile imzalanacağı dolayısıyla tekliflerin imzalanıp kaşelenmesinin mümkün olmadığı;
4. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından geçici teminat mektubunun beyan edildiği, idare tarafından gönderilen geçici teminat mektubu kontrol tablosu ve idarenin talebi üzerine fiziki olarak sunulan geçici teminat mektubundan geçerlilik süresinin 30/04/2021 tarihi olduğu ve İdari Şartname’nin 26.3. maddesinde belirtilen asgari geçerlilik süresini (14/04/2021) karşıladığı, fiziki olarak sunulan geçici teminat mektubunun ise standart forma uygun olduğu;
5. iddia yönünden incelenmesinden, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından beyan edilen 2019 yılı bilançosundaki cari oranın, öz kaynak oranının ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının İdari Şartname’de istenen oranları karşıladığı, ayrıca anılan istekli tarafından 2019 yılına ait cironun beyan edildiği, anılan istekli tarafından beyan edilen bilgilerin İdari Şartname’de istenen kriterleri karşıladığı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale konusu işin gerçekleştirileceği zaman dilimi içerisinde 15,5 gün ulusal bayram ve resmi tatil bulunduğu halde 365 gün tam zamanlı çalışma yapılacakmış gibi açıklama yapıldığı, işçilik maliyetinin resmi tatiller dikkate alınmadan hesaplandığı ve kıdem tazminatına yer verilmediği, araçların bakım, onarım ve lastik giderlerinin usulüne uygun olarak açıklanmadığı, dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, aşırı düşük teklif açıklamalarının önemli teklif bileşenleri ile sınırlı olduğu, kıdem tazminatı maliyetinin ihaleyi gerçekleştiren idarece öngörülemeyeceği, yaklaşık maliyet cetvelinde kıdem tazminatına yer verilmediği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında kullanılacak araçlar için fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı, fiyat teklifi ekinde hangi belgelerin sunulması gerektiğinin aşırı düşük teklif sorgulama yazısında belirtildiği, araçların lastik maliyetinin her bir araç için yazlık ve kışlık olmak üzere DMO fiyat listelerine göre hesaplandığı, ihale uhdesinde kalan şirketin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … . İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 25/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.