BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesi 2021/1016 Esas 2022/1595 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 25. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No: 2021/1016 - 2022/1595
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
25. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2021/1016 Esas
KARAR NO : 2022/1595
KARAR TARİHİ : 18/10/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I


İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/07/2019
NUMARASI : 2018/382 Esas, 2019/644 Karar

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVANIN KONUSU : Alacak

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine açılan davanın yapılan yargılaması sonunda, davanın kısmen kabulüne dair hükme karşı, süresi içinde davacı vekili, davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekili, davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi. Gereği görüşülüp düşünüldü:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ... ... Şube Müdürlüğü sorumluluk sahasında bulunan 48" çapındaki Samsun Ankara Doğal Gaz İletim Hattı’nın Çorum İli, Sazdeğirmeni Köyü Mevkii, Kp:217+500 noktasında, 03 Aralık 2017 tarihinde Müvekkili ... görüsü ve izni alınmadan ... yüklenicisi tarafından yürütülen Kırıkkale-Samsun Hızlı Tren Projesi zemin etüdü çalışmaları (sondaj) esnasında, hasar meydana geldiğini ve söz konusu iletim hattında gaz akışının durduğunu, oluşan hasar sonucu, Çorum Pig İstasyonu'nda bulunan ana hat vanası (Kp: 198+948) ile Denizköy Hat Vanası (Kp:229+579)... Merkezi tarafından otomatik olarak kapatıldığını, kuruluşlarının Doğal Gaz İşletme ve Piyasa İşlemleri Bölge Müdürlüğü’nün bilgisi ve koordinasyonu doğrultusunda, Kayseri İşletme Müdürlüğü ile ... Şube Müdürlüğü tarafından hasarın oluştuğu noktada gerekli teknik emniyet tedbirleri alındığını ve Boru Hatları Entegre Müdürlüğü tarafından boru hattının onarım çalışmalarının tamamlanarak 04 Aralık 2017 tarihinde bahse konu iletim hattında gaz arzının yeniden sağlandığını, yapılan müdahaleler sonucunda havaya vent olan doğal gaz ve tamir masrafları toplam bedelinin 1.645.841,26 TL (ÖTV ve KDV dahil) olduğunu, vent edilen doğal gaz miktarının müvekkili ... Genel Müdürlüğünün 29/12/2017 tarih ve 1162 sayılı oluru ile onaylandığını, meydana gelen hasar sebebiyle, müvekkili ... Doğalgaz İşletmeleri ve Piyasa İşlemleri Bölge Müdürlüğü tarafından ... Genel Müdürlüğüne yazı yazılarak Kırıkkale-Samsun Hızlı Tren Projesi zemin etüdü çalışması sebebi ile boru hattımızın hasar görmüş olduğu ve hattın içerisinde bulunan tüm doğal gazın havaya atılmak zorunda kaldığı, ... İşletme Ve Piyasa İşlemleri Bölge Müdürlüğü,... Bankası ... Şubesi ... nolu hesabına 15 gün içerisinde yatırılması gerektiğinin bildirildiğini, ... Genel Müdürlüğü’nün Bölge Müdürlüklerine yazdığı cevabi yazılarında özetle; ... ile Yüklenici Firma arasında yapılan “Delice-Çorum Demiryolu Etüt Proje, Mühendislik ve Danışmanlık Hizmet Alımı İşi" kapsamında sözleşmenin imzalandığı ve bu sözleşmenin ilgili maddeleri doğrultusunda Yüklenici ... Mühendislik Ltd. Şti.’nin altyapı ve üstyapı durumunun belirlenmesinden ve yerlerinin tespitinden ve etüt çalışmaları sırasında doğrudan ya da dolaylı olarak alt yapı ya da üst yapılarda çıkabilecek her türlü zarardan dolayı sorumluluğun sözleşme kapsamında Yüklenici Firmada olduğu”nun belirtildiğini, bu kapsamda müvekkili ... Bölge Müdürlüğü tarafından hasar bedelinin 15 gün içerisinde ödenmesi için davalı ...’nin Yüklenicisi ... Mühendislik Ltd. Şti.’ ne uyarı yazısı yazıldığını, yüklenici Firmanın cevabi yazılarında özetle; “hasarın alt yüklenicisi ... Mühendislik Jeoloji İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nın sondaj çalışması sırasında gerçekleşmiş olduğu, hasarın oluşmaması için de ...’nin dağıtımlı yazısı ile Kuruluşumuzdan boru hattını gösterir tüm bilgi/belge, dijital veriler, as-build projelerinin talep etmiş olduklarını ancak Kuruluşumuzdan cevap alınamadığını, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından gönderilen 1/25.000 lik haritada ise 6 adet kesişme noktasına ilişkin Kuruluşumuzun görüşlerinin belirtildiği, bu haritadan da sondaj yapılan noktadaki boru hattının varlığının bilinmesinin mümkün olmadığı, bu sebeple oluşan hasar bedelinden Firmalarının sorumluluğunda olmadığının belirtildiğini, yüklenici ... firmasının iddialarının aksine ...’nin dağıtımlı yazısına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca cevap verildiğini, yazılarda 1/25000’lik haritada boru hatlarıyla kesişme noktalarının ayrıntılı olarak belirtildiğinin anlaşıldığını, ilave olarak ... tarafından etüt proje mühendislik ve ... Mühendislik Hizmetleri kapsamında görevlendirilen ... Proje Müşavirlik Mühendislik Tic. Ltd. Şirketinin çeşitli tarihlerde Kurumlarına yazdığı yazılarıyla boru hatlarının son durumu ile ilgili olarak bilgi/belge talep ettiğini, Kuruluşlarınca da müşavir firmaya ekteki yazıları ile yapılmakta olan demiryolu güzergâhı ile boru hatlarının son durumunu ve boru hatlarıyla kesişme noktalarına ait sayısal veriler, haritalar ve bilgi/belgelerin firmaya verildiğini, ayrıca yazılarında "BOTAŞ Ham Petrol ve Doğal Gaz Boru Hattı Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesine Dair Teknik Emniyet ve Çevre Yönetmeliği” doğrultusunda “Doğal gaz boru hatları emniyet şeridi içinde; boru hattı aksından itibaren; 30 metre uzaklığa kadar elle kazı dışında hafriyat ve sondaj BOTAŞ’tan izin alınmaksızın yapılamaz” ve 8. maddesinde belirtilen “Zorunlu hallerde boru hattı kamulaştırma şeridi üzerinde yapı niteliği taşımayan yaya, otoyol, devlet ve il yolları geçitleri ve boru ekseni üzerinde yol, su, elektrik gibi teknik altyapı projeleri için her halükarda BOTAŞ’ tan izin alınması şarttır. İzin yazısında alınacak tedbirler ve gerektiğinde bu tedbir kapsamında BOTAŞ tarafından hazırlanacak proje yer alır. Sayılan tedbirler alındıktan sonra yapılacak protokol çerçevesinde bu faaliyetlere izin verilir” hükümleri doğrultusunda her türlü çalışma öncesinde Müvekkili Kuruluşun ... Şube Müdürlüğü ile irtibata geçilerek çalışmalara BOTAŞ’ın kontrol ve nezaretinde gerçekleşmesi gerektiğinin belirtildiğini, ancak her türlü uyarılara ve boru hattının yerinin net olarak taraflarına bildirilmesine rağmen hasar verilen çalışma öncesi ...’nin Yüklenicisi ... Mühendislik Ltd. Şti. ya da alt yüklenicisi ... Mühendislik Jeoloji İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından İşletme/Şube Müdürlüklerinden görüş veya herhangi bir çalışma izin talebinin yapılmadığını ve söz konusu hasarın Müvekkili ... bilgisi, izni ve nezareti olmadan yapılan çalışmalar sebebiyle meydana geldiğini belirterek meydana gelen hasar nedeniyle sarf edilen 1.645.841,26 TL (ÖTV ve KDV Dahil) tutarındaki bedelin ödeme tarihlerinden itibaren avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen zarar ve ziyandan dolayı Müvekkili İdarenin hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, sorumluluk var ise bu sorumluluğun diğer davalı ... Müh. Ltd. Şti‘ne ait olduğunu, müvekkili İdare yönünden haksız ve mesnetsiz açılan davanın reddinin gerektiğini, müvekkili İdare ile ... Mühendislik Ltd. Şti. arasında 18.04.2016 tarihinde sözleşmesi imzalanan, 2015/55309 ihale kayıt no.lu “Delice- Çorum Demiryolu Etüt, Proje, Mühendislik ve Danışmanlık Hizmet Alımı İşi” için 30.06.2016 tarihinde yer teslimi yapıldığını, proje çalışmalarına başlanıldığını, 03.12.2017 tarihinde yapılan sondaj çalışmaları sırasında Samsun-Ankara Doğalgaz boru hattına zarar verildiğini, söz konusu olayın km. 98+921 SK-389 da gerçekleştiğini, olayda ölüm veya yaralanma olmadığını, ... Etüt Proje Daire Başkanlığınca verilen bilgiye göre daireleri sorumluluğunda yürütülen etüt ve proje işlerinde, 1/25000 Ölçekli Koridor ve Güzergah Plan-Profilinin onaylanmasını müteakip ilgili kurum ve ... görüşleri alındıktan sonra rapor halinde yüklenici firma tarafından Dairelerine sunulduğunu, Delice-Çorum Etüt ve Proje işinde de aynı şekilde yüklenici firmanın kurum ve ... görüşlerini toplaması için yetkilendirildiğinin belirtildiğini, 1/25000 Ölçekli Koridor ve Güzergah Plan-Profilinin onaylanmasını müteakip firma tarafından kurum ve ... görüşleri alınmak üzere ... Etüt Proje ve Yatırım Dairesi Başkanlığının 02/08/2016 tarih ve 412591 sayılı yazısı ile yüklenici firmanın yetkilendirildiğini, bu doğrultuda yüklenici firmanın 04/01/2017 tarih ve ...-DCD-001/003 sayılı yazısı ile ilgili kurum ve kuruluşlara görüş alınması için gerekli başvuruyu yaptığını, zöz konusu proje işinde gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması ve bu güvenlik tedbirlerinin alındığına dair bilgi, belge ve saha çalışma fotoğrafları ile beraber çalışacak olan personele ait iş güvenliği eğitim sertifikası vb. belgelerin müvekkili İdareye gönderilmesinin 11/07/2016 tarih ve 366085 sayılı yazı ile istendiğini, Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığının 16/02/2017 tarih ve 5133 sayılı yazısı ile Botaş Genel Müdürlüğü sorumluluğunda olan doğalgaz boru hatlarının 1/25.000 harita üzerine elle çizilmiş şekilde gönderildiğini, Doğalgaz boru hatları ile ilgili sayısal konum verisi gönderilmediğini, plan (zor görülebilecek şekilde ince ve rengi silik bir çizgi ) profiline işlendiğini, lejant olamadığı için ne olduklarının anlaşılamadığını, Kurum ve ... görüşleri tamamlandıktan sonra yüklenici firma tarafından sunum yapılarak anlatıldığını, konuyla ilgili Kurum görüşleri raporunun hazırlandığını ve 21/04/2017 tarih ...-DCD/013/072 sayılı yazı ile müvekkili İdareye sunulduğunu, Sondaj Plan profilinin, teknik olarak her ayakta sondaj yapılacak şekilde büroda hazırlandığını, sondaj plan profilinde belirtilen sondajların mutlaka yapılması veya belirtilen lokasyonda yapılmasının şart olmadığını, Teknik şartnamede “zemin şartlarına ve arazi ulaşım koşullarına bağlı olarak sahada bulunan kontrol mühendisi tarafından gerekçeleri ayrıntıları ile ortaya konulmak suretiyle sondaj aralığı arttırılıp / azaltılabilecek ve yerleri değiştirilebilecektir.” denildiğini ve sondaj noktalarının yerlerinin değiştirileceği ve iptal edilebileceğinin belirtildiğini, sözleşme eki Zemin Etütlerinin Yapılmasına ait Mühendislik Hizmetleri Teknik Şartnamesi Bölüm 10.9 Diğer Hususlar kısmında da “Yüklenici firma sahada olası altyapı ve üstyapı durumunun (doğalgaz, telefon, elektrik, su, kanalizasyon, elektrik, içme suyu, iletim hattı vs.) belirlenmesinden ve yerlerinin tespitinden sorumludur. Etüd çalışmaları sırasında (sondaj kuyusu açma, araştırma çukuru vs.) doğrudan ya da dolaylı olarak altyapı ya da üstyapı ile ilgili çıkabilecek her türlü sorunda sorumluluk yüklenici firmaya aittir. Altyapı ya da üstyapı durumu çalışma alanında yapılacak faaliyetlere engel teşkil ediyorsa (sondaj, araştırma çukuru vs.) sahada bulunan kontrol mühendisinin de onayı alınarak sondaj ve araştırma çukuru vs. lokasyonları değiştirilecektir.” denildiğini, firma tarafından hazırlanan ve onaylanan 1/5.000 ölçekli ön proje güzergah plan profili üzerine kuram altyapı ve üstyapılarının işlenmediğini, plan profil üzerinde lejant bulunmadığını, işlenmiş olanların da lejant olmadığı için ne olduğunun belli olmadığını, Kontrol Jeoloji Mühendisleri tarafından incelenip onaylanan sondaj plan-profilinin, onaylı 1/5.000 ön proje güzergah plan-profiline bakılarak hazırlandığını, Kurum-... altyapı ve üstyapılarının firma tarafından plan- profillere işlenmediğinden dikkate alınmadığını, aynı anda yapılan proje işlerinin çok olması sebebiyle; Kurum altyapı ve üstyapılarının incelenmesi için 02/08/2016 tarih ve 412591 sayılı yazı ile yüklenici firmanın yetkilendirildiğini, ilgili Kurum ve Kuruluşlardan görüşlerin alınması, güzergah proje çalışmalarında görüşlerin dikkate alınması ve kurum-... görüşleri ile ilgili raporun müvekkili İdareye sunulması istendiğini, tüm sorumluluğun yüklenici firmaya ait olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete işbu dava kapsamında husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, davacı tarafından ikame edilen işbu dava kapsamında, söz konusu boru hattına verilen hasarın ... İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Demiryolu Etütü Proje Mühendislik ve Danışmanlık Hizmet Alım İşi Kapsamında etüt çalışması yapan iş makinesi tarafından meydana getirildiğinin iddia edildiğini, bu sebeple, meydana geldiği iddia edilen zarara ilişkin olarak ... Genel Müdürlüğü ile birlikte müvekkili şirketin de hasım olarak gösterildiğini, ancak, işbu dava kapsamında müvekkili şirkete yöneltilen husumetin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkili şirket ile.... Genel Müdürlüğü arasında Ankara 64. Noterliği’nin 18.04.2016 gün ve ... Yevmiye numaralı işlemi ile “Delice Çorum Demiryolu Etüt, Proje, Mühendislik ve Danışmanlık Hizmeti Alımı İşi” sözleşmesinin akdedildiğini, bu sözleşme kapsamında, müvekkili şirket ile ... Mühendislik Jeoloji İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti arasında alt yüklenicilik sözleşmesi imzalandığını ve diğer davalı kuruma alt yüklenici olarak bu şirketin bildirildiğini, müvekkili şirketin, .... Genel Müdürlüğü ile aralarında akdedilen sözleşmenin Yüklenicisi olarak sözleşme ile üzerine düşen yükümlülüklerini bizatihi sözleşmenin işvereni sıfatını haiz.... Genel Müdürlüğü'nün denetim, gözetim, kontrol ve onayı çerçevesinde yürüttüğünü, bu sebeple, müvekkili şirket ile diğer davalı kurum.... Genel Müdürlüğü arasında akdedilen sözleşmenin sadece tarafları bağlamakta olduğu ve konuya ilişkin hukuki değerlendirmenin ardından iç rücu ilişkisini ilgilendirmekte olduğunun açık olduğunu, ancak, her iki madde de davacı tarafın iddialarında yer vermiş olduğu üzere müvekkili şirketin ilgili hasardan sorumlu olduğu gerçeğini hiçbir surette ortaya çıkarmadığını, görüldüğü üzere, müvekkili şirketin, proje başında tüm sayısal verilerle beraber bizatihi davacı kurum da dahil olmak üzere proje ile ilgili tüm kamu kuruluşlarından görüş istediğini, davacı kurumun ise bu hususa ilişkin olarak müvekkili şirkete gerekli hiçbir bildirimde bulunmadığını, aksine, taraflar arasındaki sözleşme ve ekleri detaylıca incelendiği takdirde görüleceği üzere, müvekkili şirketin, yüklenici olarak sözleşme ve eklerine, fen ve bilim kurallarına tamamen uygun şekilde yürüttüğü projede, 02.08.2017 tarihinde Jeolojik - Jeoteknik Araştırma İş Programının.... Genel Müdürlüğü tarafından onaylandığını, taraflarından, ... Genel Müdürlüğü'ne alt yüklenici olarak bildirilen ... Mühendislik Jeoloji İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. çalışanı sondör, onaylı iş programı ve sahası içerisinde 389. sırada yer alan sondajı yaparken BOTAŞ'a ait boru hattının delindiğini, doğalgaz borularına ilişkin sayısal konum verileri ve diğer dijital verileri göndermeyen davacı idarenin, ne müvekkili şirketle herhangi bir bağlantısı olmayan ... Proje Danışmanlık Şirketine ne de ... Şube Müdürlüğü'ne yapıldığı iddia olunan bildirimle sorumluluktan kurtulmaya çalışmasının ve sorumluluğu müvekkili şirketin omuzlarına yüklemeye çalışmasının açıkça hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, davacı şirket tarafından birtakım zarar kalemlerinin ve hesaplamaların işbu davaya konu taleplere esas olarak alındığını, ancak, davacı tarafından tek taraflı olarak bilimsel veri kullanılmadan genel geçer bir şekilde yapılan ve hiçbir şekilde şeffaf ve denetime elverişli olmayan hesaplamalara itibar edilmesi suretiyle zarar tazmininin talep edilmesinin kabul edilebilir olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davalı ... Mühendislik Ltd.Şti'nin, kendisine gerekli uyarı bilgilendirmeler yapılmasına, boru hattıyla çakışma noktalarının gönderilmesine rağmen tedbirsiz ve dikkatsiz bir şekilde kazı yaparak davacıya ait boru hatlarına zarar verdiği, bu itibarla iş bu davalının eyleminin sabit olduğu, aynı bilgilendirmenin iş sahibi ...'ye de yapılmasına rağmen bu davalının da kontrol ve denetim sorumluluğunu yerine getirmeyerek ve müteahhidi uyarmayarak zarara birlikte sebep olduğu, bu davalının diğer davalı ile aralarındaki sözleşme gereği sorumlu olmadığını beyan etse dahi aralarındaki sözleşmenin iç ilişkide hüküm ifade edeceği, bu sözleşmenin zarar gören davacıya karşı ileri sürülemeyeceği, davacının gerekli bilgilendirmeleri yapması nedeniyle zararın meydan gelmesinde kusurunun bulunmadığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, 1.371.488,26TL'nin 17/05/2018 dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda, zararın hesaplanma yönteminin hatalı olduğunu, basınç değerinin tespitinde hasarın meydana geldiği bölgedeki atmosfer basıncının dikkate alınmadığını, hasarlanan bölgeye müdahale öncesi oluşan gaz kaybının da hesaplanması gerektiğini ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın tümden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu olayda müvekkili kurumun hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, ihale ile işi diğer davalıya devrettiğini, sorumluluğun diğer davalıda olduğunu, bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın yetkili mahkemede açılmadığını, keşif yapılmadan bilirkişi raporu alınmasının hatalı olduğunu, raporda kusur durumunun dahi değerlendirilmediğini, bilirkişi raporuna itirazları hususunda ek rapor alınmadığını, müvekkili şirketin dava konusu işi alt yüklenici ... Mühendislik Şirketine devrettiğini, dolayısıyla müvekkili şirkete husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, bilirkişi heyetinde yer alanlardan birisinin davacı kurumun bağlı olduğu bakanlıkta görev yaptığını, hasarın gerçekleştiği yerde bir işaretlemenin sözkonusu olmadığını ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Dava konusu zararın belirlenmesine ilişkin bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olup olmadığı, zararın miktarı, dava konusu zarardan davalıların sorumlu olup olmadıkları hususlarında uyuşmazlık bulunmaktadır.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, doğalgaz boru hattının hasarlanmasından kaynaklanan zararın tazmini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili, davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından yukarıda yazılı sebeplerle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Dairemizce, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen gözetilerek inceleme yapılmıştır.
Dosya kapsamından, davalı ... Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Kırıkkale-Samsun Hızlı Tren Projesi zemin etüdü çalışmaları esnasında yüklenici ... Mühendislik Ltd.Şti. tarafından yapılan sondaj neticesinde davacıya ait Samsun-Ankara Doğalgaz Hattı borusunun hasar meydana geldiği belirtilerek oluşan zararın davalılardan tahsilinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
11/02/1959 günlü ve 17/15 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının I. bendinde açıkça belirtildiği gibi, bir kamu kurumu tarafından verilen kararlar üzerine plan ve projesine göre bir yol yapılması dolayısıyla evinin duvarı yıkılan veya bodrum katını sel basan, bir su tesisi yapılması neticesinde tarlasındaki sular çekilip ağaçları ve mahsulleri kuruyan veya tarlası ekilemez hale gelen yahut tarlasının kenarından geçen derenin kuruması yüzünden tarlası susuz kalan veya su tesisinin bozukluğu yahut bakımındaki ihmal yüzünden tarlasını sular basıp bu suların getirdiği kumlardan dolayı tarlası artık ekilemeyecek duruma düşen kimsenin uğradığı zararlar gibi zararlar idari kararın ve fiilin neticesinde meydana gelen zararlardır. Zira bir kamu kurumunun görevlerinden olan bir işi yapmayı kararlaştırması idari bir karar olduğu gibi, bu kararı yerine getirmek üzere plan ve projeler yapıp o plan ve projeler gereğince işi görmesi de verilen kararın neticesi olan birer idari eylemdir. O halde sözü edilen kararda örnek olarak belirtilen bu eylemlerden doğan zararların ödettirilmesi istekleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesi hükmünce bir tam yargı davasıdır ve bu davalara bakma görevi idari yargı yerine aittir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/b bendinde, “Yargı yolunun caiz olması” (c) bendinde ise “Mahkemenin görevli olması” dava şartı olarak belirlenmiştir. Aynı Kanunun 115. maddesinde dava şartlarının davanın her aşamasında ve resen inceleneceği, dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verileceği belirtilmiştir.
Somut olayda, davalı ... Genel Müdürlüğü’nün kamu hizmeti kapsamındaki hızlı tren projesinin çalışmaları esnasında zarara uğranıldığı iddia edildiğine göre, davalı ... Genel Müdürlüğü yönünden davanın idari yargıda tam yargı davası olarak görülmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesince yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilmesi doğru görülmemiştir (Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2020/2128 Esas 2021/559 Karar sayılı ilamı).
Kabule göre yapılan incelemede ise;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun "Taleple Bağlılık" başlıklı 26.maddesinin 1. fıkrasına göre hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez.
Somut olayda, dava dilekçesinde, hükmedilecek tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesi talep edildiği halde mahkemece (davanın ıslahı sözkonusu olmadığı halde, sadece davacı vekilinin son celse beyanı esas alınarak) talep aşılmak suretiyle belirlenen tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır (Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2020/762 Esas 2020/1798 Karar sayılı ilamı).
Davacı kurumun meydana gelen zararının belirlenmesi bakımından alınan 29/05/2019 tarihli bilirkişi kurulu raporuna karşı davacı kurum vekilinin ve davalılar vekillerinin, teknik/bilimsel bilgi gerektiren hususlarda ayrıntılı ve somut itirazlarda bulundukları halde bilirkişi heyetinden itirazlar hususunda ek rapor alınmadan, itirazların yerinde olup olmadığı aydınlatılmadan, dolayısıyla eksik inceleme sonucu karar verilmesi isabetli olmamıştır.
Davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekilinin, istinaf itirazında, hükme esas alınan bilirkişi raporunu tanzim eden heyette yer alan ...’ün, davacı kurumun bağlı olduğu Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı personeli olduğunu iddia etmiş olup bu husus araştırılmadan, “Bilirkişinin görevini yapmaktan yasaklı olması ve reddi” başlıklı 6100 sayılı HMK’nın 272. maddesi doğrultusunda bir değerlendirme yapılmadan bilirkişi raporunun hükme esas alınması da doğru değildir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekili, davalı ... Mühendislik Ltd.Şti. vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a.6 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1)Tarafların istinaf başvurusunun duruşma yapılmadan KABULÜ ile Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 17/07/2019 gün ve 2018/382 Esas, 2019/644 Karar
sayılı kararının HMK'nın 353.maddesinin 1.fıkrası (a) bendinin 6. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
2)Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine,
3)Taraflarca yatırılan istinaf karar ve ilam harçlarının talep halinde iadesine,
4)Temyizi kabil olmayan bu kararın, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 359/3.maddesi gereğince; ilk derece mahkemesi tarafından tebliğe çıkarılmasına,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. maddenin 1.fıkrasının a bendinin 6. maddesi uyarınca kesin olmak üzere, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 18/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 18/10/2022


Başkan

Üye

Üye

Katip