Danıştay 8. Daire 2018/4778 Esas 2021/5700 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4778
Karar No : 2021/5700

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Çimento ve Beton San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü'ne İzafeten … Bakanlığı/…
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, … Köyü'nde, İR:… ruhsat nolu maden ocağında II (a) grubu kalker madeni ile ilgili faaliyet gösteren davacı şirket tarafından, 27/01/2016 tarihinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nün internet sitesinde yayınlanan 2015 yılı için iller bazında II (a) grubu madenleri ocak başı satış fiyatlarının Kahramanmaraş ili için 7,50 TL/ton olarak belirlenmesine ilişkin kısmının iptali ve bu işleme dayalı olarak haksız yere fazladan ödenen miktarın ödendiği tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 27/04/2016 tarihinde davacı tarafından ıttıla edildiği anlaşılan düzenleyici işlemin iptali istemiyle, en son 26/06/2016 tarihinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra, 07/09/2016 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasını inceleme olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; Mahkeme kararının kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın süresinde açıldığı, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin belirtilen açıklama ile reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, … Köyü'nde, İR:… ruhsat nolu maden ocağında II (a) grubu kalker madeni ile ilgili faaliyet gösteren davacı şirket tarafından, 27/01/2016 tarihinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nün internet sitesinde yayınlanan 2015 yılı için iller bazında II (a) grubu madenleri ocak başı satış fiyatlarının Kahramanmaraş ili için 7,50 TL/ton olarak belirlenmesine ilişkin kısmının iptali ve bu işleme dayalı olarak haksız yere fazladan ödenen miktarın ödendiği tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte iadesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Dava açma süresi' başlıklı 7. maddesinde; "Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür. Bu süreler; a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı...tarihi izleyen günden başlar...İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmü, 'Sürelerle ilgili genel esaslar' başlıklı 8. maddesinde; "Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar. Tatil günleri sürelere dahildir. Şu kadarki, sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar. Bu Kanunda yazılı sürelerin bitmesi çalışmaya ara verme zamanına rastlarsa bu süreler, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır." hükmü, dava konusu uyuşmazlık tarihi itibariyle 'Üst makamlara başvurma' başlıklı 11. maddesinde ise; "İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, 27/01/2016 tarihinde davalı idarenin internet sitesinde Devlet hakkı hesaplamalarına esas olmak üzere 2015 yılı II (a) grubu madenlerin ocak başı satış fiyatlarının ilan edildiği, bu kapsamda Kahramanmaraş ili, II (a) grubu bazalt ve kalsit dışındaki madenler için fiyatın 7,50-TL/ton olarak belirlendiği; davacı şirket tarafından 27/04/2016 tarihli yazı ile davalı idareye ihtirazi kayıtla belirlenen ocak başı birim satış fiyatları üzerinden hazırlanan satış bilgi formlarının verildiği, 30/06/2016 tarihli yazıyla da ihtirazi kayıtla yatırılan bedelin iadesinin talep edildiği görülmektedir.
2577 sayılı Kanun'un 7. maddesi uyarınca, ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayan dava açma süresi içerisinde idari davaya konu edilmeyen düzenleyici işlemlerin, bu tarihten sonra davaya konu edilebilmeleri için, ilgili hakkında uygulama işlemi yapılmış olması gerekmektedir.
Öğretide, uygulama işlemi kavramı kural koyucu nitelikteki düzenleyici işlemlere dayanılarak ilgililer hakkında tesis edilen ve onların menfaatlerinin ihlal edilmesi sonucunu doğuran, hukuksal durumlarında değişiklik yapan bireysel nitelikteki işlemleri ifade etmektedir.
Uyuşmazlıkta; 27/01/2016 tarihinde davalı idarenin internet sitesinde 2015 yılı II (a) grubu madenlerin ocak başı satış fiyatlarının ilan edildiği, ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayan altmış günlük dava açma süresi içerisinde davacı şirket tarafından herhangi bir başvuru yapılmadığı, satış bilgi formlarının davalı idareye sunulmasının ise uygulama işlemi niteliği taşımadığı anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında, düzenleyici işlemin iptali istemiyle en son 26/06/2016 tarihinde dava açılması gerektiği gerekçesine yer verilmiş ise de; 26/06/2016 gününün Pazar gününe denk geldiği, 2577 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca işlemeye başlayan sürelere tatil günlerinin de dahil olduğu ve sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde bu sürenin tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzayacağı açıktır.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen açıklamayla ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 25/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.