Danıştay 8. Daire 2019/4748 Esas 2021/5697 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/4748
Karar No : 2021/5697


Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …

Davalı Yanında Davaya Katılanlar : 1- …
2- …
3- …
4- …
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : Av. ….

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi'nce, gereği görüşüldü:
Dava; davacının, 27.07.1978-06.03.1981 tarihleri arasında … plaka sayılı araç ile Kozlu-Zonguldak arasında yolcu taşıma faaliyetinde bulunduğunu, taşıma hattındaki araçlarla ilgili Zonguldak İl Trafik Komisyonunun plaka tahdidi ve M plaka tahsisi konusunda almış olduğu karar hakkında bilgilendirilmediğini belirterek, Kozlu-Zonguldak yolcu taşıma hattında faaliyette bulunmak üzere M plaka tahsis edilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Zonguldak Valiliği İl Trafik Komisyonu Başkanlığının … günlü ve … karar sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen bozma kararına uyularak davacının … plaka sayılı araçla yolcu taşımacılığı yaptığı ve Kozlu-Zonguldak arasında çalıştığı iddialarını Mahkemeye 06/02/2019 tarihli dilekçenin ekinde sunulan davacının söz konusu faaliyetine ilişkin Zonguldak Vergi Dairesinin 27.09.2012 tanzim tarihli yoklama fişi ve Kozlu Esnaf ve Sanatkarlar Odasından aldığı belgelerle ispatlamış olduğundan, ayrıca aracın satışına ilişkin noter sözleşmesinde durak hakkının satılmış olduğuna ilişkin bir ibarenin bulunmaması karşısında, davacının Kozlu-Zonguldak hattında yolcu taşımacılığı faaliyetini sürdürdüğü hususunun 03.08.2012 tarihli mesleki faaliyet belgesiyle sabit olduğu dikkate alındığında, M plaka verilmesi talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
2918 sayılı Karayolu Trafik Kanunu'nun 12. maddesinde, il ve ilçe trafik komisyonlarının kuruluş ve görevleri belirlenmiş; bu kapsamda, karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekil ve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek söz konusu komisyonların görevleri arasında sayılmıştır.
Bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan 02.04.1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1. maddesinde; bu Kararın amacının, toplu taşımacılığın geliştirilmesi ve disiplin altına alınması, korsan taşımacılığın önlenmesi ve fiilen çalışan şoför esnafının haklarının korunması amacıyla taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına verilecek ticari plakaların sayısı, verilme usul ve esaslarını belirlemek olduğu, 2. maddesinde; bu Kararın 2918 sayılı Yasanın 12. maddesi uyarınca, plaka tahdidi kararı alınan illerde uygulanacağı, 3. maddesinde; ticari plaka verilebilmesi için, (a) Şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olduğunu ve sürekli olarak icra ettiğini beyan etmiş olmak, (b) En az iki yıldan beri o ilde ikamet etmek, (c) Şoförler derneğine üye olmanın zorunlu olduğu, ticari plaka sahiplerinin bu plakaları taşıtla birlikte veya ayrı olarak yalnız birinci fıkradaki şartlara haiz kişilere satabilecekleri, 4. maddesinde ise; trafik komisyonlarınca verilen kararla ticari plaka tahdidi uygulanan illerdeki plakaların dağıtımının, İçişleri Bakanı onayına tabi olduğu belirtilmiştir.
Zonguldak İl Trafik Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla merkez ilçe, bağlı bulunan yerleşim birimleri içerisinde ve arasında çalışan, yolcu taşımacılığı yapan araçlara plaka tahdidi getirilmiş ve bu kararın 10 uncu maddesiyle Plaka Tahdit Kararının yürürlüğe girdiği tarihten önce noter satış senediyle duraklı araç veya durak edinen, çeşitli nedenlerle işlemleri yapılamayan şahısların müracaat etmeleri halinde hiçbir şart aranmaksızın işlemlerin yapılmasına, duraklarda hakkı bulunduğunu ve düzenlenen listeye dahil edilmediği iddiasında bulunanların durumlarının Vergi Dairesi, Belediye, Şoför Odası, ve Trafik Tescil Denetleme Şube Müdürlüğü kayıtlarından araştırılarak, iddiası doğru bulunanların İl Trafik Komisyonu Kararıyla listeye dahil edilmelerine karar verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacıya ait … plakalı araç ile 27.07.1978-06.03.1981 tarihleri arasında Kozlu-Zonguldak arasında yolcu taşımacılığı yapıldığı, aracın Zonguldak 1. Noterliğince hazırlanan … tarih ve … yevmiye numaralı noter satış sözleşmesi ile başka bir şahsa satıldığı, Zonguldak İl Trafik Komisyonunun … tarih ve … sayılı merkez ilçe, bağlı bulunan yerleşim birimleri içerisinde ve arasında çalışan, yolcu taşımacılığı yapan araçlara plaka tahdidi getirilerek “M” plaka verildiğinin öğrenilmesi üzerine davacı tarafından Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınan 27.07.1978-06.03.1981 tarihleri arasında nakliye işi yapıldığını gösterir belge, davacının çalışma karnesinin fotokopisi ve Kozlu-Zonguldak arasında yolcu taşımacılığı yapıldığını gösterir çeşitli belgeler eklenmek suretiyle “M” plaka verilmesi talebinde bulunulduğu, bu talebin Zonguldak Valiliği İl Trafik Komisyonunun … günlü ve … sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
02.04.1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında ticari plaka verilebilmesi için kişinin şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olması ve sürekli olarak bu mesleği icra etmesi şartı aranmıştır.
Her ne kadar Mahkemece, 06/02/2019 tarihli dilekçenin ekinde sunulan davacının söz konusu faaliyetine ilişkin Zonguldak Vergi Dairesinin 27.09.2012 tanzim tarihli yoklama fişi ve Kozlu Esnaf ve Sanatkarlar Odasından aldığı belgelerle ispatlamış olduğundan, ayrıca aracın satışına ilişkin noter sözleşmesinde durak hakkının satılmış olduğuna ilişkin bir ibarenin bulunmaması karşısında, davacının Kozlu-Zonguldak hattında yolcu taşımacılığı faaliyetini sürdürdüğü hususunun 03.08.2012 tarihli mesleki faaliyet belgesiyle sabit olduğu gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş ise de; davacı tarafından sunulan söz konusu belgelerin, dava konusu işlemin tesisine sebep olan davacının 14/12/2010 tarihli başvurusundan sonrasına ait olduğu, ayrıca … tarih ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararında ticari plaka verilebilmesi için kişinin şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olması ve sürekli olarak bu mesleği icra etmesi şartı arandığı, davacının adına kayıtlı … sayılı plakanın takılı olduğu aracın 06.03.1981 tarihinde devredildiği, Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğünden almış olduğu … tarih ve … sayılı yazıda 06.03.1981 tarihi itibari ile faaliyetini nakliyeci olarak tamamladığı ve davacının aracın devri ve başvuru tarihine kadar geçen sürede gerek söz konusu … sayılı ticari plakasıyla gerekse de başka bir ticari plakayla kesintisiz olarak faaliyette bulunduğunu kanıtlayamadığı anlaşılmaktadır.
Davacının, yukarıda aktarılan Zonguldak İl Trafik Komisyonu'nun 1997/46 sayılı İl Trafik Komisyonu'nun 10. maddesinin, kararın tesis edildiği tarihte yapılan araştırmalar sırasında gözden kaçan ve halihazırda faaliyet gösteren ve durak hakkı olan taşımacıların hak kaybına uğramaması açısından düzenlenmesi ve davacının da faaliyetine son verme iradesini plakasının takılı olduğu aracı devrettikten sonra başvuru tarihine kadar bilfiil taşımacılık yapmamak suretiyle ortaya koyması karşısında, aradan uzunca bir süre geçtikten sonra M plaka verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, kaldı ki Zonguldak Valiliği İl Trafik Komisyonunun … günlü ve … sayılı kararıyla, Zonguldak İl Trafik Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı kararının 10 uncu maddesinin tümüyle yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Nitekim 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında, ticari plaka verilebilmesi için kişinin şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçmiş olması ve sürekli olarak bu mesleği icra etmesi şartı aranmış, yine bu plakaların satılabilmesi için satın alan kişinin de aynı vasıflara sahip olması gerektiği belirlenmiş olup, davacının uzun süredir geçim kaynağını ticari taksi şoförlük mesleğiyle temin etmediği de görülmektedir.
Bu durumda; davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemi iptal eden temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 25/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.