Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2011/3462 Esas 2012/2044 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :... 4. (İş) Mahkemesi
Davacı, davalı işveren yanında hizmet akdine dayalı bildirimsiz geçen çalışma sürelerinin tespiti ile asgari ücretten bildirilen çalışma süreleri ve bildirilmeyen çalışma sürelerindeki prime esas kazancının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile asgari ücret üzerinden hizmet tespiti talebinin kabulüne, prime esas kazancın daha fazla olduğu talebinin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... Başkanlığı vekili tarafından temyizi üzerine, temyizin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
Dava, 5510 sayılı Kanun geçici m.7/1 uyarınca uygulama alanı bulan, mülga 506 sayılı Kanun m.79/10 uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Bu tür sigortalılık hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olmaları nedeniyle, özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri gereklidir. Hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların resen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece, davacının 24.02.2003-21.11.2003 arası davalı işveren yanında hizmet akdine dayalı bildirimsiz çalıştığının tespitine karar verilmiştir. Ancak dosyadaki belgelerden davalı işveren şirketin, dava konusu hizmetin başladığı tarihten çok sonra 22.07.2003 tarihinde, 506 sayılı Kanun kapsamında ...’na tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Davalı işyerinin ... kapsamına alınmasından önce de faaliyette bulunması ve bildirimsiz işçi çalıştırması mümkündür. Ancak bu durumda şirketin faaliyete başlama tarihinin hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde resen araştırılması gereklidir. Bu amaçla Mahkemece yapılacak iş; ilgili ticaret sicil memurluğundan ... davalı işveren şirketin ticaret sicil dosyası sureti istenmeli, şirketin ne zaman kurulduğu ve faaliyete başladığı araştırılmalıdır. Keza vergi dairesinden, şirketin vergiye kayıt tarihi sorularak faaliyet tarihi araştırılmalıdır. Şayet şirket kuruluşu ve vergi kayıt tarihi de talep edilen sürelerden sonraki tarihe aitse, bu durumda işyerine ait kira sözleşmesi veya ilgili kurumlarından telefon-elektrik-su-doğal gaz abonelik sözleşmeleri gibi yazılı deliller araştırılmalıdır. Bu şekilde tespite konu tarihlerde şirketin faaliyette olup olmadığı belirlenmelidir.
Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile davalı şirketin 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı tarihten önceyi kapsayacak şekilde, davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.