Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/6 Esas 2022/559 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.04.2008 tarihinden iş sözleşmesinin işin sona ermesi sebebiyle feshedildiği 14.03.2011 tarihine kadar asgari ücret ile garson olarak çalıştığını, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını, fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmediğini, çalıştığı süre içerisinde servis hizmeti sağlanmadığı gibi servis ücretinin de ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile servis ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin taraf sıfatı bulunmadığından davanın reddi gerektiğini, müvekkili ile diğer davalı şirket arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığını ve alacakların zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Yemek Hiz Tem. Sağ. Oto. İnş. Tic. Ltd. Şti vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacı ile belirli süreli sözleşme imzaladığını ayrıca yeni alt işveren nezdinde çalışmasının devam ettiğini, iş sözleşmesinin sona ermediğini, işyerinde iki vardiya hâlinde çalışıldığını, işe giriş-çıkış kayıtları, mesai devam çizelgeleri ile imzalı puantaj listelerinden anlaşılacağı üzere fazla çalışma yapılmadığını ve davacının alacağı bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği ve iş sözleşmesi feshedilmediğinden kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti talebinin yerinde olmadığı, servis ücretine hak kazandığı ve fazla çalışma yaptığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Yargıtay Bozma Kararının Özeti :
Mahkeme kararı, taraflar vekillerince temyiz edilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 16.03.2015 tarihli kararıyla, tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, servis ücreti talebinin reddi gerektiği ve fazla çalışma alacağı yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 31. maddesinde düzenlenen “hakimin davayı aydınlatma görevi” de dikkate alınarak tüm puantaj kayıtları (devam çizelgeleri) getirtilip özellikle ... 2. İş Mahkemesine sunulan bilirkişi raporları ile arasındaki çelişkiler giderilerek sonuca gidilmesi gerektiğine yönelik gerekçelerle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Direnme Kararının Özeti :
Mahkemece, emsal onama kararları da göz önüne alınarak; servis ücretinin ihalede belirtildiği, işveren tarafından servis hizmetinin verildiği ve 4857 sayılı Kanun’un 22. maddesinde belirtilen şekilde işçinin yazılı onayı olmadan kaldırıldığı, bunun karşılığında işçiye servis ücreti ödenmediği; fazla çalışmanın ise işverenin sunduğu puantajlara ve tanık beyanlarına göre hesaplandığı, çalışmanın farklı çıktığı diğer dosyalarda davalı alt işveren tarafından dosyaya puantaj sunulmadığı, fazla çalışmanın tanık beyanlarıyla gün ışığına çıkarıldığı, puantajlar incelendiğinde işçilerin farklı çalışma düzenine sahip oldukları ve bu düzenin işveren belgelerince ispat edildiği gerekçeleriyle bozma kararına karşı direnilmesine karar verilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu Kararının Özeti :
Direnme kararı, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02.10.2021 tarihli kararıyla, davacının işe başladığı tarih itibariyle işyerinde servis hizmetinin mevcut olduğu ve 4 veya 6 ay süre ile servis hizmeti verildiği gözetildiğinde; işçilere servis hizmetinin sağlanmasının davalılar arasında yapılan hizmet alım sözleşmesi ile işçiler yararına üçüncü kişi lehine şart olarak kararlaştırıldığı ve işyeri uygulaması hâline geldiğinin kabulü gerektiği, bu itibarla işyeri uygulaması olan servis hizmetinin kaldırılmasının iş şartlarında işçi aleyhine esaslı değişiklik niteliğinde olduğu ve değişikliğin hüküm ifade etmesinin işçinin yazılı rızasının alınmasına bağlı olduğu, somut uyuşmazlıkta, davacı işçinin yazılı rızası mevcut olmadığından işverence yapılan tek taraflı değişikliğin davacıyı bağlamasına imkan bulunmadığı, hâl böyle olunca, servis ücreti alacağı yönünden direnme kararının yerinde olduğu; fazla çalışma alacağı bakımından ise taraflarca delil listelerinin ibraz edildiği, bildirilmiş olan tanıkların dinlendiği ve davacının çalıştığı süreleri gösterir 2009 yılı Haziran ilâ Aralık, 2010 yılı Ocak ilâ Aralık ayları ile 2011 yılı Ocak ve Şubat aylarına ilişkin puantaj kayıtlarının sunulduğu, Mahkemece toplanılan deliller değerlendirilerek hüküm kurulduğu, bozma kararında belirtilen ve davalı tarafça ibraz edilmeyen belge ve kayıtların mahkemece re’sen getirtilmesinin uyuşmazlık konusu alacakların tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği nitelikte olması nedeniyle HMK'nin 25. maddesinde ifade edilen "taraflarca hazırlama ilkesine" aykırılık teşkil edeceği, hâl böyle olunca, fazla çalışma alacağı yönünden de direnme kararının yerinde olduğu belirtilerek hüküm altına alınan alacakların miktarlarına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 02.10.2021 tarihli kararıyla, dava dosyasının Dairemize gönderilmesi üzerine, Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı ... vekilinin yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, davalı Bakanlık haçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 19.01.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.