16. Hukuk Dairesi 2018/4306 E. , 2019/1520 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 140 ada 68 parsel sayılı 4.711,27 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ... adına, 140 ada 69 parsel sayılı 28.906,46 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ... adına, 140 ada 71 parsel sayılı taşınmaz ... adına, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tespit ve tescil edilmiş, 140 ada 72 parsel sayılı 301.520,15 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz kadastro tutanağında vergi kaydının ... adına kayıtlı olduğu, toprak tevzi komisyon haritasında 1008 nolu taşınmaz olarak zilyedi ... adına dağıtım listesine yazıldığı ancak kütüğe tescil edilmediği belirtildikten sonra satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle eşit paylarla ..., ... ve ... adına tespit ve tescil edilmiş, 140 ada 65 ve 67 parsel sayılı sırasıyla 56897 metrekare ve 82389 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar ise kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilmiştir. Davacı Tasfiye Halinde ... Ehli Hayvan Yetiştirme İstihsal Kooperatifi, tapu kaydına dayanarak tapu iptal ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Tasfiye Halinde SS. Kavakçılık, Arıcılık ve Küçükbaş Ehli Hayvan Yetiştirme İstihsal Kooperatifi vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 26 ve 27. maddesi hükümlerine göre, tutanağı kesinleşmeyen taşınmazlara ilişkin mülkiyet uyuşmazlıklarına bakma görevi Kadastro Mahkemesine aittir. Görev hususu kamu düzeniyle ilgili olup, taraflarca ileri sürülmese bile hakim tarafından kendiliğinden göz önünde tutulur. Somut olayda, çekişmeli 140 ada 65 ve 67 parsel sayılı taşınmazlar kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilmiş ancak ... Kadastro Mahkemesi"nin 2013/99 Esas sayılı dava dosyasında itirazlı olmaları sebiyle tutanakları kesinleşmemiştir. Dava konusu taşınmazlar hakkında kadastro tutanağı düzenlendiği ve kesinleşmediği belirlendiğine göre eldeki davanın Kadastro Mahkemesinde görülen davaya katılma niteliğinde olduğundan uyuşmazlık hakkında görevsizlik kararı verilmek suretiyle dava dosyasının görevli Kadastro Mahkemesine devrine karar verilmesi gerekirken, işin esası hakkında hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin çekişmeli 140 ada 65 ve 67 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
2- Çekişmeli 140 ada 69, 71 ve 72 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; mahkemece; davacının dayanağı tapu kaydının çekişmeli taşınmazlara uymadığı ve davacının davasını ispat edemediği gerekçe gösterilerek karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme hükme yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece çekişmeli 140 ada 72 parsel sayılı taşınmaza ait kadastro tutanağının edinme bölümünde toprak komisyonunca çalışma yapıldığı belirtildiği halde bu çalışmalar sırasında çekişmeli taşınmazlarla ilgili olarak ne gibi bir işlem yapıldığı belirlenmemiş, belirtmelik tutanakları ve belirtmelik haritaları, dağıtım cetvelleri getirtilmemiş, kadastro paftası ile toprak tevzi haritaları çakıştırılmamış, yine davacı tarafın tutunduğu 02.09.1964 tarih ve 2 sayılı tapu kaydının geldisi Temmuz 1958 tarih ve 36 sıra sayılı tapu kaydının oluşumuna esas mesaha tahsisi davasına ilişkin ilam ve haritası dosya içerisine getirtilmesine rağmen kadastro paftası ile mesaha tahsisi haritası çakıştırılmamış, davacı tarafın tutunduğu tapu kaydı kapsamı yöntemince belirlenmemiştir. Ayrıca daha kapsamlı olan mevkii, dere, yol isimlerini ayrıntılı olarak gösteren askeri haritalar ile memleket haritası getirtilmek suretiyle gösterilen sınırların bu haritalar üzerinde çakıştırma yapılmak suretiyle denetlenmesi düşünülmemiştir. Doğru sonuca ulaşmak için; toprak komisyon çalışması sonucu oluşturan belirtmelik tutanak ve haritaları, dağıtım cetvelleri, belirtmelik tutanaklarında uygulanan kayıt varsa kayıtlar da tesisinden itibaren getirtilmeli, taşınmazlara komşu tüm parsellerin kadastro tespit tutanakları ve uygulanan kayıtlar ile taşınmazların bulunduğu mevkiiyi ayrıntılı şekilde gösteren eski tarihli memleket ve askeri haritalar bulunduğu yerden istenilmeli bu şekilde eksiklikler tamamlandıktan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları ve uzman harita mühendisi bilirkişisi huzuruyla keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında tapu kaydı ilk tesisinden itibaren okunup, sınırları mahalli bilirkişilerce zeminde tek tek göstertilmeli, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, gösterilen hudutlar teknik bilirkişiye haritasında işaret ettirilmeli, dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan davaya konu edilen taşınmazların niteliği, intikali, tasarrufu, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, süresi, ayrıntılı biçimde sorulup, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, davacı tarafın dayandığı tapu kaydı, ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1956/187 Esas, 1956/290 Karar sayılı ilamı ve dayanağı olan haritada geçen sınırlar yöntemine uygun şekilde okunup sorulmak suretiyle sınırlar tereddütsüz belirlenmeli, bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkiler usulüne göre giderilmeli; uygulamada komşu parsellerin tutanak ve dayanaklarından yararlanılmalı, keşfe katılacak teknik bilirkişiden çekişmeli taşınmazları ve çevresini kapsayan geniş çaplı kadastro paftası, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1956/187 Esas sayılı mesaha tahsisi ilamının dayanağı olan harita, toprak tevzi haritası ölçekleri eşitlenerek çakıştırılmak ve davacı tarafın dayandığı tapu kaydındaki sınırlar harita üzerinde gösterilmek suretiyle tapu kaydının kapsamı tayin edilmeli, çekişmeli taşınmazlara ait olmadığı takdirde tapu kaydının nereye ait olduğu belirlenmeli, ayrıca mevkileri, yolları, dereleri isimleriyle ve ayrıntılı olarak gösteren askeri haritadan yararlanılarak bu sınırlar harita üzerine işaretlettirilmeli, kayıt uygulaması yanında, keşfi izlemeye, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye olanak veren geniş kapsamlı kroki ve rapor alınmalı, ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1956/187 Esas sayılı mesaha tahsisi davasının, taraf olanlar yönünden kesin hüküm niteliğinde olduğu göz önünde bulundurulmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.