MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2.Hukuk Dairesince ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı tarafından davalıya ait taşınmazlar için ihtiyati haciz şerhi verilmesi talepli tanıma ve tenfiz istemine ilişkin olarak 24/05/2018 tarihinde İstanbul 8.Aile Mahkemesinde dava açılmış ve mahkemece 08/06/2018 tarihli ara kararı ile ihtiyati haciz verilmesi talebinin reddine karar verilmiş, ilgili kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesine gönderildiği ,dairece yapılan istinaf incelemesi sonucunda 18/10/2018 tarih, 2018/1760 E., 2018/1059 K. karar sayılı kararı ile istinaf edilen ara kararının hiçbir gerekçe içermediği, mahkemece yapılacak işin , davacının ihtiyati haciz isteğini değerlendirmek ve sonucuna göre tarafları doyurucu, hukuki denetimi mümkün ve özellikle Anayasa"nın 141/3. maddesi ve ona koşut düzenleme içeren 6100 sayılı HMK"nin 297. ve 27.maddeleri de gözetilerek gerekçelerini açıkça kaleme aldığı anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte bir karar vermesi gerektiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabulüne, İstanbul 8. Aile Mahkemesinin 2018/375 Esas sayılı derdest dosyasında 08/06/2018 tarihli ara kararının HMK"nın 353/1-a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
Yapılan yargılama neticesinde mahkemesince, tanıma ve tenfiz davalarında yetkili mahkemenin kendisine karşı tanıma ve tenfiz istenenin Türkiye"deki ikametgahı yer mahkemesinin olması, kendisine karşı tanıma ve tenfiz istenen kişinin Türkiye"deki ikametgahının Gebze olması bu yerin de Gebze ilçesi sınırları içinde olması nazara alınarak davalı vekilinin yetki itirazı yerinde görülmekle yetkisizlik kararı verilmiş, hüküm 27/09/2019 tarihinde kesinleşmiştir.
Gebze 5. Aile Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2.Hukuk Dairesince ve İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gelmiştir.
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2.Hukuk Dairesince , davanın ilk açıldığı İstanbul 8.Aile Mahkemesinin 2018/375 E. sayılı dosyasında, dava görülürken, ilk derece mahkemesinin 08/06/2018 tarihli ara kararının istinafı üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi"ne istinaf başvurusunda bulunulduğu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 18/10/2018 gün ve 2018/1760 E. - 2018/1059 K. sayılı kararı ile başvurunun esastan incelendiği ve kararın kaldırılmasına karar verildiği gerekçesiyle 5235 Sayılı Kanunun Ek 1. maddesinin 1.fıkrası uyarınca yerel mahkeme kararının İstinaf incelemesi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunduğundan, dosyanın ilgili İstinaf Dairesine gönderilmek üzere ilk derece mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, somut olayda "yeni bir Bölge Adliye Mahkemesi kurulmuş olmakla daha önce istinaf incelemesi yapan Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinin değişmesine ilişkin" durum söz konusu olmadığı, dosyanın yerel mahkemenin (İstanbul Aile Mahkemesi"nin) yetkisizlik kararıyla Gebze Aile Mahkemesince karara bağlandığına göre, istinaf incelemesinin de Sakarya Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nin 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna ek 1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamından; davacı tarafından davalıya ait taşınmazlar için ihtiyati haciz şerhi verilmesi talepli tanıma ve tenfiz istemine ilişkin olarak 24/05/2018 tarihinde İstanbul 8.Aile Mahkemesinde dava açıldığı, mahkemece 08/06/2018 tarihli ara kararı ile ihtiyati haciz verilmesi talebinin reddine karar verildiği, ilgili kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesine gönderildiği ,dairece yapılan istinaf incelemesi sonucunda 18/10/2018 tarih, 2018/1760 E., 2018/1059 K. karar sayılı kararı ile istinaf edilen ara kararının hiçbir gerekçe içermediği, mahkemece yapılacak işin , davacının ihtiyati haciz isteğini değerlendirmek ve sonucuna göre tarafları doyurucu, hukuki denetimi mümkün ve özellikle Anayasa"nın 141/3. maddesi ve ona koşut düzenleme içeren 6100 sayılı HMK"nın 297. ve 27.maddeleri de gözetilerek gerekçelerini açıkça kaleme aldığı anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte bir karar vermesi gerektiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin kabulüne, İstanbul 8. Aile Mahkemesinin 2018/375 Esas sayılı derdest dosyasında 08/06/2018 tarihli ara kararının HMK.nun 353/1-a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar verildiği, bu karar sonrasında mahkemece, tanıma ve tenfiz davalarında yetkili mahkemenin kendisine karşı tanıma ve tenfiz istenenin Türkiye"deki ikametgahı yer mahkemesinin olması, kendisine karşı tanıma ve tenfiz istenen kişinin Türkiye"deki ikametgahının Gebze olması bu yerin de Gebze ilçesi sınırları içinde olması nazara alınarak davalı vekilinin yetki itirazı yerinde görülmekle yetkisizlik kararı verildiği, hüküm 27/09/2019 tarihinde kesinleştiği ve dosyanın Gebze Aile Mahkemsine gönderildiği,Gebze 5. Aile Mahkemesince, davanın kabulüne karar verildiği, bu kararın istinaf edilmesi üzerine Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2.Hukuk Dairesi ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi arasında yargı yerinin belirlenmesi açısından uyuşmazlığın ortaya çıktığı anlaşılmaktadır.
Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır ise de, söz konusu durumda Gebze 5. Aile Mahkemesince 15/10/2020 tarihli karar ile davanın kabulüne karar verildiği, karar tarihi itibariyle Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyette olduğu, Gebze 5. Aile Mahkemesinin bağlı bulunduğu Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde herhangi bir değişiklik olmadığı, şayet Gebze 5. Aile Mahkemesi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine bağlı iken Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyete geçmesi ile Sakarya Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresine dahil edilmiş ve daha önce Gebze 5. Aile Mahkemesince verilen karar İstanbul Bölge Adliye Mahkemesince istinaf incelemesine konu olmuş olsa idi artık yargı çevresinin değiştiğinden bahisle yetkisizlik kararı verilemezdi. Bu durumda uyuşmazlığın Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.