5. Hukuk Dairesi 2021/10093 E. , 2021/14009 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Mirasin paylaştırılması istemine ilişkin olarak açılan davada Marmara Sulh Hukuk ile Tekirdağ 2. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, Türk Medeni Kanununun 642. maddesinde düzenlenen tereke mallarının paylaştırılması istemine ilişkindir.
Marmara Sulh Hukuk Mahkemesince,davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine, belirtilen taşınmazların; aynen taksimi mümkün olmadığından varsa üzerinde bulunan tüm yükümlülükleri ile birlikte tapu kaydında mevcut ipotek ve haciz şerhleriyle birlikte satılarak ortaklığın giderilmesine, satış işlemlerinin tapu kaydında bulunan ipotek ve hacizlerle yükümlü olarak İcra İflas Kanununu hükümlerine göre ve açık artırma suretiyle yapılmasına, dava dilekçesinde bulunan diğer kalemler yönünden ise murise ait olduğuna dair belgeyi verilen süre içerisinde sunmadığı ve murise ait olduğuna dair tespit davası açılmadığı gerekçesiyle bu taşınır mallar yönünden davanın reddine karar verilmiş, taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuş Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 02/07/2018 tarih, 2018/870 E., 2018/859 K. sayılı kararıyla dava dilekçesinde murisin tüm mirasının paylaştırılması istendiği ve mahkemenin davayı ortaklığın giderilmesinden ziyade tüm terekenin paylaştırılması olarak görüp buna göre bahsedilen tüm menkul, gayrimenkul, şirket ve araçlarda dahil olmak üzere değerlendirmesi gerekli iken sadece taşınmazlar için satışa karar verip diğer kalemler için red kararı vermesi usul ve yasaya aykırı olduğu ve davada yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, Marmara Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2016/79 Esas, 2018/3 Karar sayılı dava dosyasında verilen 12/01/2018 tarihli kararın HMK 353/1-a-4 maddesi uyarınca kaldırılmasına,gerekçede belirtilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Marmara Sulh Hukuk Mahkemesince, istinaf bozma ilamında davanın hukuki niteliği, 4721 sayılı TMK’nın 642. maddesinde düzenlenen mirasın paylaşılması olarak tespit edilmiş olup, esasen dava dilekçesinin tetkikinden davacıların da hukuki neden olarak bu hükme dayandığı ve talep sonucunda açıkça murisin mirasın paylaştırılmasına karar verilmesini talep ettikleri, 6100 sayılı HMK’nın 11. maddesi uyarınca terekenin paylaşılmasına ilişkin davalarda ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili olduğu yine TMK’nın 576. maddesi gereğince de miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılacağı ve mirasın paylaştırılması davaları bu yerleşim yeri mahkemesinde görüleceği anlaşılmakatdır. Dolayısıyla murisin nüfus kaydının tetkikinden son yerleşim yeri adresinin ... Tekirdağ olduğu, ayrıca ... İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün 29/05/2019 tarihli cevabı yazısı ekinde aynı mümzilerce imzalanmış 27/05 ve 16/05 tarihli iki farklı tutanak bulunduğu, bunlardan birinde son yerleşim yerinin Marmara ilçesi, diğerinde ise ... Tekirdağ olarak tespit edildiği, bunlardan sonraki tarihli olması, davacılardan biri dahil daha fazla kişiyle yapılan görüşmelerin dayanak gösterilmesi ve mernis adresinin ... Tekirdağ olması karşısında ilk tarihli tutanaktaki mernis adresine de dayandırılan bilginin yanlış olduğunun anlaşılması sebebiyle 27/05/2019 tarihli tutanağa itibar edilmiştir. Yine Marmara İlçe Seçim Kurulu’na yazılan müzekkereye verilen 05/07/2019 tarihli cevapta murisin en son 10/08/2014 tarihindeki seçimlerde Tekirdağ’da oy kullandığı, vefatından 3 hafta önceki 07/06/2015 tarihli oy kullanmadığı seçimde de aynı adreste seçmen listesine kayıtlı olduğu ,ayrıca dosya kapsamındaki İstanbul Bezmialem Vakıf Üniversitesi Hastanesi’nce düzenlenmiş ölüm belgesi, 12/01/2016 tarihli vergi mükellefiyet kaydı gibi belgelerde de murisin adresi olarak ... Tekirdağ olduğu buna karşılık davacı vekilince her ne kadar murisin son yerleşim yerini Marmara İlçesi olarak beyan etse de bu hususta talep edilen somut verileri sunamadığı, bu nedenle 08/05/2019 tarihli beyanları hükme esas alınmadığı gerekçeleriyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Tekirdağ 2. Sulh Hukuk Mahkemesi"nce, her ne kadar yetkisizlik kararı veren mahkemece davanın hukuki nitelemesinin TMK"nın 642. maddesinde düzenlenen mirasın paylaşımı davası olarak kabul edilmiş ve HMK"nın 11. maddesi gereğince terekenin paylaştırılmasına ilişkin davanın murisin son yerleşim yerinde görülmesi gerektiği yönünde karar verilmiş ise de; 19.06.2016 tarihinde Tekirdağ 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nde muris adına Tekirdağ İlindeki taşınmazlar ve taşınır mallar için ortaklığın giderilmesi davası açıldığı, Tekirdağ 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2016/840E. 2017/488 K. sayılı kararı ile ilgili taşınmazın ortaklığının açık artırma usulü genel ihale yoluyla satış suretiyle giderilmesine karar verildiği, hükmün 04/07/2017 tarihinde kesinleştiği ve satış işlemleri için dosyanın Tekirdağ 1. Sulh Hukuk Mahkemesi Satış Memurluğuna tevdii edildiği tespit edilmiş olmakla davacı tarafın bu davayı açarken amacının TMK"nın 642. maddesinde düzenlenen miras paylaşım davası değil, muris adına Balıkesir İli, Marmara İlçesindeki taşınmazlar ve taşınır mallar için ortaklığın giderilmesi davası olduğu ve yetkili mahkemenin ise HMK"nın m. 12 gereğince taşınmazların bulunduğu yer mahkemesi olan kesin yetkili Marmara Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda davacılar vekili dava dilekçesinde, muris ...’in 28/06/2015 tarihinde vefat ettiği ve mirasının davacılar ile davalılara kaldığı, davalıların olumsuz ve kötüniyetli davranışları nedeniyle miras paylaşımında sorunlar ortaya çıktığı ve taraflar arasında ihtilaflar yaşandığı belirtilerek Balıkesir İli Marmara İlçesine bağlı menkul, gayrimenkul, şirket ve araçlarda dahil olmak üzere murisin mirasın paylaştırılmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
4721 sayılı TMK"nın 640/1-2"de “Birden çok mirasçı bulunması halinde mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir. Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan doğan temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler.”, m. 642/1-2"de “Mirasçılardan her biri sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilirler. Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh hakiminden isteyebilir.” düzenlemeleri mevcuttur.
Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır (TMK. md. 575). Miras, malvarlığının tamamı için mirasbırakanın yerleşim yerinde açılır. Mirasbırakanın tasarruflarının iptali veya tenkisi, mirasın paylaştırılması ve miras sebebiyle istihkak davaları bu yerleşim yeri mahkemesinde görülür. (TMK. md. 576) Bu nedenle paylaşma davasında yetkili mahkeme murisin yerleşim yeri mahkemesidir.
Dosya kapsamında, murisin, yerleşim yeri hakkında yapılan araştırmalara göre ".../Tekirdağ" adresinde ikamet ettiği anlaşılmakla, uyuşmazlığın Tekirdağ 2. Sulh Mahkemesinde çözümlenmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Tekirdağ 2. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.