Danıştay 10. Daire 2016/3663 Esas 2021/5939 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/3663
Karar No : 2021/5939

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Köyü Muhtarlığı / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği / …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı köy tüzel kişiliği tarafından, Kastamonu Merkez İlçesine bağlı … köyü ile olan sınırlarının yeniden belirlenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı köy tüzel kişiliği tarafından, … ve … bağlılarının idari yönden köylerine bağlı olmasına karşın haritada … köyü sınırları içerisinde gösterildiğinden, söz konusu yanlışlığın giderilerek bu yerlerin … köyü sınırları içerisinde gösterilmesi yönündeki başvurularının … tarih ve … sayılı İl İdare Kurulu kararıyla reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada Mahkemelerince davanın süre yönünden reddedildiği, İçişleri Bakanlığı'nın … ve … bağlılarının … köyünün bağlıları olduklarına dair … tarih ve … sayılı işleminin sınır değişikliğini gerektirecek bir işlem olmadığı, … ve … bağlılarının halihazırda ve başlangıçtan beri Hatipli köyünün bağlıları olduğunun … köyünce bilindiği, dolayısıyla bu işlem esas alınmak suretiyle sınır değişikliği istemiyle yapılan başvurunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, uyuşmazlığın herkesçe bilinen mevcut sınırların uygulanabilirliğinden kaynaklandığı, … ve …'in idari yönden köylerine bağlı olmasına karşın haritada … köyü sınırları içerisinde gösterilmesi şeklindeki yanlışlığın sınır tespiti yapılarak giderilebileceği, Mahkeme kararının sorunu çözümsüz bıraktığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı köy tüzel kişiliği tarafından yapılan başvurunun … tarih ve … sayılı İl İdare Kurulu kararıyla reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada Mahkeme tarafından davanın süre yönünden reddine karar verildiği, İçişleri Bakanlığının … ve … bağlılarının … köyünün bağlıları olduklarına dair … tarih ve … sayılı işleminin sınır değişikliğini gerektirecek işlem olmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; Kastamonu ili, Merkez ilçesi … bucağı … köyü, … ve … bağlılarının yapılan halkoylaması sonucu Hatipli Köyüne bağlanmasına dair … tarih ve … sayılı Kastamonu İl Genel Meclisi kararının alındığı, bu karara ilişkin olarak idari bağlılık değişikliğinin yapılması için işlem dosyasının düzenlenerek İçişleri Bakanlığına gönderildiği, İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan incelemede Hüseyinli köyünün "…" ve "…" adında bağlılarının bulunmadığı, … köyünün "Demirci" adında bir bağlısının bulunduğu, idari bağlılık değişikliği yerine köy fişinin düzenlenerek bu yerlerin Hatipli köyü bağlıları olarak tescilinin sağlanması gerektiğine dair 15/10/2008 tarih ve 6580 sayılı işlemin tesis edildiği, bunun üzerine Kastamonu Valiliği tarafından … tarih ve … sayılı işlemle "…"in tescilinin talep edildiği, İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı işlemiyle "…"in tescilinin sağlanamadığının Kastamonu Valiliği'ne bildirildiği, davacı … Köyü Muhtarı tarafından İçişleri Bakanlığına yapılan 02/04/2009 tarihli başvuruda, tescil taleplerinin bulunmadığının, "…" ve "…"in köylerine bağlanması yönünde taleplerinin bulunduğunun belirtildiği, İçişleri Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemiyle, bu başvuruya, konuyla ilgili çalışmaların devam ettiği yönünde cevap verildiği, davacı köyün muhtarı tarafından 16/04/2009 tarihinde yapılan başvuru ile 2008 yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucunda … köyü ile …, …, … ve … köyleri arasındaki sınırların hatalı şekilde değiştirildiği belirtilerek, sınırların önceki haline getirilmesi konusunda gereğinin yapılmasının istenildiği, Kastamonu Valiliği İl İdare Kurulu Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemiyle, bu başvuruya, "Müdürlüğümüzdeki Köy Sınırları Kayıt Defterindeki kayıtların incelenmesi sonucu mevcut köy sınırlarında çakışan noktaların bulunduğu görülmüştür. Bu durumda, yeniden sınır çizimi yapılıncaya kadar mevcut fiili durumun ve kullanım haklarının devam etmesinin uygun olduğu değerlendirilmektedir..." şeklinde cevap verildiği, davacı köyün muhtarınca 02/07/2009 tarihinde yapılan başvuruda, mevcut belirsizliğin devam ettiği belirtilerek bilgi ve cevap verilmesinin talep edilmesi üzerine Kastamonu Valiliği İl İdare Kurulu Müdürlüğünce … tarih ve … sayılı işlemle, Hatipli köyüne bağlı … ve … bağlılarının tescil koşullarını taşımadığının İçişleri Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile bildirildiğinin belirtilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla "yeni sınır çizilmesi için hukuki ve idari sebeplerin açıklığa kavuşturulması noktasında gerekli çalışmalar yapılarak yeniden sınır çizimi yapılması gerektiğinin tespiti halinde yeni sınırın çizilmesi yoluna gidilmesi gerekirken, söz konusu ihtilafın sınır uyuşmazlığından değil de mülki bağlılık isteminden kaynaklandığı değerlendirilerek bu yönde çalışma yapılmak suretiyle (halkoylaması vb.) İçişleri Bakanlığı'na gönderilen dosyanın mülki bağlılık için gerekli koşulların taşınmaması nedeniyle kabul edilmediği gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı" gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi üzerine davalı idare tarafından mahkeme kararının uygulanması amacıyla mahallinde yapılan incelemede … ve … köylerinin ortak sınır mevkilerinde bir sorun olmadığı yönünde 13/09/2010 tarihli raporun düzenlendiği, bunun üzerine Kastamonu Valiliği İl İdare Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararıyla davacı … köyü ile … köyü arasındaki köy sınırının değiştirilmesini gerektirecek yeterli gerekçelerin oluşmadığından bahisle köy sınırının değiştirilmemesine karar verildiği, bu işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın süre yönünden reddine karar verildiği ve bu kararın onanarak kesinleştiği, diğer taraftan 2014 yılında Kastamonu Valiliğince yapılan inceleme neticesinde … (…) isminde yerleşim yerinin bulunduğunun tespit edilmesinin ardından İçişleri Bakanlığınca "… ve …" bağlılarının Hatipli köyünün bağlısı olduğuna dair … tarih ve … sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine davacı köy tüzel kişiliği tarafından iki köy arasındaki sınır çakışmasının giderilmesi istemiyle 16/06/2015 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvuruda bulunulduğu, söz konusu başvurunun dava konusu … tarih ve … sayılı işlemle, sınır değişikliği istemiyle açılan davanın süre yönünden reddedildiği ve kesinleşen yargı kararı üzerine yeniden işlem tesis edilmesinin mümkün olmadığından bahisle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
07/04/1924 tarih ve 442 sayılı Köy Kanunu'nun 3.maddesinde; "Bu kanunun hükmü başlar başlamaz her köyün sınırı ihtiyar meclisi tarafından bir kağıda yazılır. Sınır için komşu köyler ile aralarında uzlaşamadıkları yerler varsa bu da gösterilir ve yazılan sınır kağıdı ihtiyar meclisince mühürlenerek nahiye müdürüne gönderilir. Nahiye müdürü de bu sınır kağıdını kaza veya vilayete gönderir. Oralarda idare meclisince sınır kağıdı tetkik ve tasdik olunduktan sonra tasdikli bir örneği tekrar köy ihtiyar meclisine verilmek üzere nahiye müdürüne yollandığı gibi asıl sınır kağıdı da tasdikli olarak tapu idaresine verilir. İki köy arasında uzlaşılamıyan sınırlar için idare meclisleri tahkikat ve tetkikat yaparak sınırı beşinci maddeye göre çizip her iki köye de tasdikli birer örneğini gönderir ve bu katidir. Kazadaki bütün köylerin tasdikli sınır kağıtları tapuca bir deftere yazılıp defterin altı idare meclisine tasdik ettirilir. Ayrıca bu tasdikli defterin bir sureti de tapuca çıkarılıp idare meclisinde saklanmak üzere verilir. Köy sınırlarına ait işlerde Devlet daireleri ve mahkemelerce bu tasdikli defterler esastır." hükmü; 5.maddesinde, " İki köy arasında nizalı sınırların çizilmesi için Hükümetin emriyle iki köy heyeti ihtiyariyesi bir araya toplanarak işin kendi aralarında düzeltilmesi için çalışılır. Gene uzlaşamadıkları halde idare meclisi tetkikat ve tahkikat yaparak altı ay içinde doğrudan doğruya sınırı çizer ve bu kati olur. Beş sene müddetle değiştirilemez.
Bir köy sınırı; bu kanun mucibince çizildikten beş sene sonra hasıl olacak lüzum ve ihtiyaç üzerine ihtiyar meclisi sınırın büyültülüp küçültülmesi için müracaatta bulunabilir. Şayet bu sınırın büyütülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunmuyorsa vilayet veya kaza idare meclisleri karariyle sınır tashih olunur ve tasdikli deftere yazılır.
Sınırın büyültülmesi veya küçültülmesi başka bir köye dokunuyorsa bu maddenin birinci fıkrasına göre mesele halledilir." hükümleri düzenleme altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, … köyü sınırları içinde bulunan … ve … bağlılarının idari yönden davacı … köyüne bağlanmaları konusunda yapılan halkoylaması sonucunda … Köyüne bağlanma kararı aldıkları ancak bu karara ilişkin olarak idari bağlılığın değişiminin "… (…)" isminde bir yerleşim yerinin bulunmadığı gerekçesiyle yapılamadığı, Kastamonu Valiliği tarafından yapılan incelemede … (…) isminde yerleşim yerinin bulunduğunun tespit edilmesinin ardından İçişleri Bakanlığınca "… ve …" bağlılarının … köyünün bağlısı olduğuna dair … tarih ve … sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine davacı köy tüzel kişiliği tarafından iki köy arasındaki sınır uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle 16/06/2015 tarihinde yeni bir başvuru yapıldığı görülmektedir.
Mahkemece, her ne kadar İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminin sınır değişikliğini gerektiren bir işlem olmadığı ve daha önce köy sınırının değiştirilmemesine dair Kastamonu İl İdare Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada Mahkemelerinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın süre yönünden reddine karar verildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; iki köy arasındaki uyuşmazlığın konusunu oluşturan ve daha önce tescilli olmadığı yönünde bilgi verilen … (…)'in … Köyünün bağlısı olduğunun … tarih ve … sayılı işlemle ortaya konulduğu, kesinleşmiş mahkeme kararının ise bu husus ortaya çıkmadan önce köy sınırının değiştirilmemesi yönünde alınmış olan Kastamonu İl İdare Kurulunun … tarih ve … sayılı kararına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davalı idarece, davacı köy tüzel kişiliği tarafından yaşanan bu gelişme üzerine iki köy arasındaki sınırın yeniden belirlenmesi talebinde bulunulduğu ve İçişleri Bakanlığınca tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemin davacı köy tüzel kişiliğinin "…" ve "… (…)" bağlılarının idari yönden köylerine bağlı oldukları yönündeki iddiasını doğrular nitelikte olduğu göz önünde bulundurularak, iki köy arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi amacıyla sınırın yeniden belirlenmesi gerekirken, bu husus ortaya çıkmadan önce köy sınırının değiştirilmemesi yönünde alınmış olan Kastamonu İl İdare Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemi hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunduğundan bahisle davacı köy tüzel kişiliğinin başvurusunun reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/11/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.