MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Ankara 19. Asliye Hukuk ile İstanbul Anadolu 30. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, sözleşmenin haklı nedenlerle feshedildiğinin tespiti, haklı nedenlerle davalı tarafından tekrar feshedilmesinin mümkün olmadığının tespiti, davalı idarenin yasaklılık işlemi ve bu işlem nedeniyle kesin teminat mektubunu paraya çevirme işleminin hukuka aykırı olduğunun tespiti, yapılacak tespitin ardından teminatın ve hakedişten yapılan kesintinin iadesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesince, davaya dayanak teşkil eden 16/01/2019 tarihli Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hizmet Alımı Sözleşmesinin 37. maddesinin "bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü anlaşmazlığın çözümünde İstanbul Anadolu mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir" şeklinde düzenlendiği; davalı tarafın da cevap dilekçesiyle yasal süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğu, tarafların sıfatı ve yetki sözleşmesinde yetkili mahkeme olarak sadece İstanbul Anadolu Mahkemelerini belirledikleri dikkate alındığında davanın kesin yetkili mahkeme olan İstanbul Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. İstanbul Anadolu 30. Asliye Hukuk Mahkemelerince, somut davaya konu edilen sözleşmede her ne kadar taraflar arasında yetki sözleşmesi de akdedilmiş ise de yetki sözleşmesinde belirtilen yetki şartının, kesin yetki niteliğinde olmadığı, cevap dilekçesinde ilk itiraz olarak ileri sürülmesi gerektiği, davalı tarafça sunulan cevap dilekçesinin süresinde sunulmamış olduğu anlaşılmakla, somut davada, davanın ilk olarak ikame edildiği Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 17. maddesinde "Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır." düzenlemesi yer almaktadır.
Yetki sözleşmesi tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapıldığı takdirde HMK"nın 17. maddesi uyarınca geçerlidir. Yalnızca tacirler ve kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlık hakkında bir veya birden fazla mahkemeyi yetkili kılabilir. Bu yeni düzenleme, 01.10.2011 tarihinden sonra açılacak davalar bakımından uygulanmakla birlikte, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 19. maddesinin 2. bendi “Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.” hükmünü içermektedir.
Mahkemece re"sen yetkisizlik kararı verilebilecek haller, dava şartı olan, kesin yetki halleridir. HMK"nın 18. maddesi kesin yetkinin olduğu hallerde tarafların yetki sözleşmesi yapamayacaklarını açıkca düzenlemiştir. Bu nedenle yetki sözleşmesi kesin yetkinin olduğu hallerde yapılamaz. Yetki sözleşmesinin yapılmış olması da resen yetkisizlik kararı verilebilecek hallerden değildir.
Somut olayda, davacı vekili tarafından Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmış olup, dava dilekçesi davalıya 14.10.2019 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı tarafça 19.11.2019 tarihinde yetki itirazında bulunduğu anlaşılmıştır.
6100 sayılı HMK"nın 19. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı hallerde yetki itirazı cevap dilekçesinde ileri sürülmelidir. Davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir hükmü karşısında davalı tarafça süresinde yetki itirazda bulunulmadığı ve kesin yetki kuralının bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu durumda, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı yer olan Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.