MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Davacı tarafından Tatvan 1.Asliye Hukuk Mahkemesinde (İş Mahkemesi sıfatıyla), iş akdinin haksız olarak feshedildiği iddiasına dayanılarak işe iade istemli olarak 06.03.2017 tarihinde dava açıldığı, mahkemece 11.10.2017 tarih, 2017/92 Esas, 2017/371 Karar sayılı kararıyla davacının iş akdinin davalı işverence 08/02/2017 tarihinde feshedildiği, davacının iş akdinin fesih şekil ve sebebi değerlendirildiğinde, işverence 667 sayılı KHK’dan alınan yetki ile yapıldığı ve 685 sayılı KHK"nın geçici 1. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenleme karşısında davanın esası hakkında karar verilemeyeceği gerekçesiyle 29 Nisan 2017 tarihli Resmi Gazetenin mükerrer sayısında yayınlarak yürürlüğe giren 690 Sayılı KHK. "nın 56. maddesi ile değişik 23 Ocak 2017 tarihli 685 sayılı KHK"nın geçici 1. maddesinin 3 fıkrası gereğince; dava konusu talep hakkında yargı mercilerince karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu talep hakkında inceleme yapılarak karar vermek üzere dava dosyasının Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna gönderilmesine karar verilmiştir. Bunun üzerine Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonunca 28.02.2018 tarih, 188181 evrak ve karar sayısı ile, işveren ... Gıda İnşaat Nakliye Medikal ve Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından iş akdinin 08.02.2017 tarihinde feshedilerek sona erdirildiği, olağanüstü hal kapsamında doğrudan kanun hükmünde kararname ile tesis edilen bir tedbirin uygulanmadığı anlaşıldığından komisyonun görevleri arasında yer almayan dosyanın incelenmek üzere kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesiyle dosyanın Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiş ve dosya Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nde (İş mahkemesi sıfatıyla) 2018/425 Esas numarası ile kaydı yapılmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 13/09/2019 tarih ve 2019/3123 Esas, 2019/2324Karar sayılı ilamı ile”.. alt işverene verilen bilginin niteliği, alt işverenin kamu işverenine ait işyerinde hizmet veriyor olması karşısında taraflar arasındaki güven ilişkisinin zedelendiği ve işverenden iş akdinin devamının beklenemeyecek derecede şüphe meydana geldiğinin kabulü gerekeceği, bu haliyle somut olayda işveren feshinin işe iade davası bakımından en azından geçerli nedene dayandığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş olup karar 13.09.2019 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı vekili tarafından 2019/38034 başvuru numarası ile yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının; güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayalı olarak iş akdine son verilmesi üzerine açılan işe iade davasının esası incelenmeden reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine başvurulduğu, mahkemece 04.11.2020 tarihli kararı ile makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın ve mahkeme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna ve makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilerek mahkeme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosya Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde (İş mahkemesi sıfatıyla) 2020/595 Esas numarası alarak yapılan yargılama neticesinde; davanın kabulüne,davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiş, davalı vekili tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi"nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gönderilmiştir.
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nce, Hakimler ve Savcılar Kurulu"nun Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine ilişkin 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı kararı uyarınca 02/09/2019 tarihinden itibaren Bitlis ili Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinden çıkarılarak Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine eklenmiş olup dava da her ne kadar Anayasa Mahkemesi"nin yeniden yargılama yapılmasına ilişkin kararı ile ikame edilmiş ise de yeniden yargılama sonrası yerel mahkemece verilen karar hakkında dairece esastan inceleme yapılmamış olduğu gözetildiğinde dosyanın ilk kez görevli ve yetkili Bölge Adliye Mahkemesince istinaf kanun yolu kapsamında incelenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, gerekçeli karar tarihi (16/03/2021) itibariyle istinaf incelemesinin Van Bölge Adliye Mahkemesi görevli dairesi tarafından yapılması gerektiği gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince, 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna eklenen 1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılması gerektiği” düzenlenmiştir.
Somut olayda taraflar arasında daha önceden görülen yargılama sonrasında daha önceden ilk derece mahkemesince verilen kararın Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nin 13/09/2019 tarih, 2019/3123 Esas, 2019/2324 Karar sayılı kararı ile incelenip davacının istinaf başvurusunun HMK"nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan red kararı verilerek incelendiğinden anılan yasal düzenleme uyarınca istinaf inceleme yetki ve görevinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nce görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle Dairenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna Ek-1. maddenin 1. fıkrasında: "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi sıfatıyla) tarafından 11/04/2019 tarihinde, davanın reddine karar verildiği, kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 13/09/2019 tarih ve 2019/3123 Esas, 2019/2324 Karar sayılı ilamı ile”.. alt işverene verilen bilginin niteliği, alt işverenin kamu işverenine ait işyerinde hizmet veriyor olması karşısında taraflar arasındaki güven ilişkisinin zedelendiği ve işverenden iş akdinin devamının beklenemeyecek derecede şüphe meydana geldiğinin kabulü gerekeceği, bu haliyle somut olayda işveren feshinin işe iade davası bakımından en azından geçerli nedene dayandığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verildiği ve kararın 13.09.2019 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Bunun üzerine davacı vekili tarafından 2019/38034 başvuru numarası ile yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının; güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesine dayalı olarak iş akdine son verilmesi üzerine açılan işe iade davasının esası incelenmeden reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesine başvurulduğu ve Anayasa Mahkemesi 04.11.2020 tarihli kararı ile tespit edilen hak ihlallerinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verildiği Tatvan 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde (İş mahkemesi sıfatıyla) 16.03.2021 tarih, 2020/595 Esas, 2021/121Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verildiği, davalı vekili tarafından bu kararın istinaf edildiği, 02/09/2019 tarihinden itibaren Bitlis İli Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinden çıkarılarak Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine eklendiği ve istinaf incelemesi yapılacak kararın karar tarihi itibari ile Van Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde olduğu anlaşılmakla uyuşmazlığın Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Van Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.