Danıştay 7. Daire 2019/179 Esas 2021/5255 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/179
Karar No : 2021/5255

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Otomobil Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Motorlu araç alım satımıyla uğraşan davacı hakkında, ithal ettiği araçlar için beyan edilen özel tüketim vergisi matrahının, ithalat beyannamesinde yer alan katma değer vergisi matrahının altında olduğunun tespit edildiğinden bahisle 2010 yılının Mayıs, Haziran, Eylül ve Ekim dönemleri ile 2011 yılının Ocak, Şubat, Mart ve Aralık dönemleri için takdir komisyonu kararına istinaden re'sen tarh edilen özel tüketim vergileri ile kesilen vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 31. maddesinin 8. fıkrası gereğince takdir komisyonu kararlarında takdirin müstenidatı ve takdir hakkında izahat bulunması gerektiği, olayda, dava konusu işlemin dayanağı olan takdir komisyonu kararlarında, özel tüketim vergisi matrahlarına nasıl ulaşıldığına dair bir bilginin yer almadığı, herhangi bir vergi inceleme raporuna atıf yapılmadığı, soyut ifadelerle matrah takdir edildiğinin anlaşılması karşısında cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Takdir komisyonu kararlarının, re'sen tarhiyatın nedenini, takdir edilen matrahın dayanakları ve doneleri ile matrahın bulunuş yöntemini somut verilere dayalı şekilde açıklayacak ve ortaya koyacak nitelikte düzenlenmesinin yasal bir zorunluluk olduğu, davalı idare savunması ve eki belgelerden, dava konusu cezalı tarhiyatların dayanağı takdir komisyonu kararlarının, soyut gerekçeye değil, yapılan araştırma ve inceleme sonucunda elde edilen bir takım donelere dayalı olarak alındığının anlaşıldığı, ancak, takdir edilen matrahlara ne şekilde ulaşıldığına dair açıklamalara kararda yer verilmediği gibi, bu hususlara done teşkil eden bilgi ve belgelerin davacıya tebliğ edilmediği, yaptığı idari işlem ve tasarruflarla kişilerin hukukunda haricen değişiklik yapma yetki ve imtiyazına sahip olan idarenin, bu yetkisini kullanırken öncelikle yetkinin kullanılmasına ilişkin şekil ve koşulların belirlendiği usul kanunlarının kendi üzerine yüklediği sorumlulukları yerine getirmesi gerektiği, Anayasa'da yer alan hukuk devleti ilkesinin doğal bir sonucu olarak, idarenin kamu hizmetini yürütürken, hukuk kuralları çerçevesinde ve yine bu kuralların yüklediği görev ve yetki kapsamında işlem tesis etmesi, özellikle re'sen tesis edilen idari işlemlerin açık ve anlaşılır olması, işlemin muhatabının, kendisini savunmasını mümkün kılarak, adil bir yargılama yapılmasına imkan sağlaması gerektiğinden, re'sen tarh nedenine, matrahın bulunuş şekli ve hesaplanmasına ve dayanaklarına ilişkin tüm bilgilerin takdir komisyonu kararlarında yer almasının icap ettiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Motorlu araç alım satımıyla uğraşan davacı hakkında, ithal ettiği araçlar için beyan edilen özel tüketim vergisi matrahının, ithalat beyannamesinde yer alan katma değer vergisi matrahının altında olduğunun tespit edildiğinden bahisle 2010 yılının Mayıs, Haziran, Eylül ve Ekim dönemleri ile 2011 yılının Ocak, Şubat, Mart ve Aralık dönemleri için takdir komisyonu kararına istinaden re'sen tarh edilen özel tüketim vergileri ile kesilen vergi ziyaı cezalarının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3. maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu; 30. maddesinin 1. fıkrasında, re'sen vergi tarhının, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesi olduğu; 2. fıkrasında ise, sayılan hallerden herhangi birinin bulunması durumunda vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığının kabul edileceği; 31. maddesinin 1. fıkrasında, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmının takdir kararına bağlanacağı; 74. maddesinde, takdir komisyonlarının görevlerinin neler olduğu; 75. maddesinin 1. fıkrasında, takdir komisyonunun 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanun'da yazılı inceleme yetkisini haiz olduğu; 134. maddesinin 1. fıkrasında da, vergi incelemesinde amacın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırarak, tespit etmek ve sağlamak olduğu hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu edilen vergi ve cezaların dayanağı olan takdir komisyonu kararlarında, karara ekli listede yer alan şasi numaralarına sahip araçlar için tespit edilen gümrük kıymet farkı üzerinden 87.03 gümrük tarife istatistik pozisyonunda "diğerleri" grubunda ekli listede yer alan özel tüketim vergisi oranları üzerinden vergi hesaplandığının belirtildiği, söz konusu gümrük kıymet tespitine ilişkin listede ise araçların şasi numaraları, marka ve model bilgileri, yurt içi ile yurt dışı fatura tutarları, beyan edilen özel tüketim vergisi matrahları, kıymet farklarına ilişkin tüm tutarların yer aldığı anlaşılmış olup, takdir komisyonu kararlarının somut tespite dayandığı açık olduğundan uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmek üzere temyize konu kararın bozulması gerekmiştir.
Öte yandan, yeniden verilecek kararda davacının zamanaşımına ilişkin iddialarının da değerlendirilmesi gerektiği tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 01/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.