Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/249 Esas 2021/2706 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/249
Karar No : 2021/2706

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Bakanlığı
VEKİLİ: Av. ...

2- ...Birliği
VEKİLİ: Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 11/06/2020 tarih ve E:2017/4261, K:2020/2421 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: .... Noteri olarak görev yapan davacının, uyarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ...tarih ve E:..., K:...sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Türkiye Noterler Birliğinin 18/04/2016 tarih ve 2016/5 sayılı Genelgesinin (3.10) maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 11/06/2020 tarih ve E:2017/4261, K:2020/2421 sayılı kararıyla;
Dava Konusu Türkiye Noterler Birliğinin 18/04/2016 tarih ve 2016/5 sayılı Genelgesinin (3.10) maddesinin incelenmesi:
Dava konusu Türkiye Noterler Birliğinin 18/04/2016 tarih ve 2016/5 sayılı Genelgesinin "Araç alım/satım vekaletnamelerinde sadece plakanın yazılmış olması halinde de alım/satım işleminin yapılabileceği" başlıklı (3.10) maddesinde; "Yönetim Kurulunun 14.07.2014 tarihli toplantısında; araç alım/satımı için ibraz edilen vekaletnamelerde, araç tescil belgesinde yazılı bilgilerin tamamının bulunması zorunlu olmadığından, aracın tescil belgesinde yer alan bilgilerle örtüşmesi kaydıyla sadece plaka numarasına veya plaka numarasıyla birlikte aracın motor şasi, marka veya model gibi bazı bilgilerine yer verilen vekaletnamelerle de araç alım/satım işlemlerinin yapılmasının mümkün bulunduğuna karar verilmiştir." düzenlemesinin yer aldığı,
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 5942 sayılı Kanun'un 1. maddesiyle değişik (d) bendi uyarınca, tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirlerinin 01/05/2010 tarihinden itibaren noterler tarafından elektronik ortamda yapılmaya başlandığı; dava konusu Genelge'nin "Emniyet Genel Müdürlüğünün, Noterlerin Yapacağı İşlemlerle İlgili Açıklamaları" başlıklı (1) numaralı maddesiyle de Emniyet Genel Müdürlüğü'nün ...tarih ve ...sayılı yazısı ile bu satışlarda noterlerin hangi hususlara dikkat ederek işlem yapacaklarının ayrıntılı olarak açıklandığının görüldüğü,
Buna göre, 01/05/2010 tarihinde yürürlüğe giren yasal değişiklik gereği, Emniyet Genel Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı, Sigorta Bilgi Merkezi (TRAMER) ile Türkiye Noterler Birliği arasında araçların satış, devir ve tescil işlemlerinin güvenli bir ortamda gerçekleştirilebilmesi için ortak bir veri tabanının oluşturulduğunun görüldüğü, bu kapsamda, noterlerin devir ve tescili yapılacak araçlarla ilgili olarak her türlü sorguyu EGM bilgisayar sistemi aracılığıyla yapabildiği, satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kaydın bulunup bulunmadığının (haciz, rehin, ihtiyati tedbir gibi) görüntülenebildiği, bilgisayar kayıtlarında yer alan araç bilgilerinde eksiklik veya yanlışlık bulunması halinde ise satış ve devir işleminin engellenerek işlem güvenliğinin sağlandığının anlaşıldığı,
Şu halde, satış işlemine konu aracın sadece plaka bilgilerine yer verilen vekaletnamede vekili vasıtasıyla işlem yapmak isteyen araç sahibinin bilgileri de yer aldığından, Noterlik Kanunu'nun 72. maddesinin 3. fıkrası gereği iş yaptıracak kimselerin kimlik, adres ve yeteneği ile gerçek isteklerini tamamen öğrenmekle yükümlü olan noterlerin EGM bilgisayar sistemi üzerinden yaptığı araştırmada, satışa konu aracın vekaletnamede araç sahibi olarak görünen kişiye ait olup olmadığının tespiti yapılarak, söz konusu araçla ilgili tescil bilgilerinin de yer aldığı bilgisayar sisteminden kayıtların doğrulanması şartıyla satış işlemini yapabileceği açık olduğundan dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmediği,
Davacının uyarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu Başkanlığının ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının incelenmesi:
Türkiye Noterler Birliğinin uyulması zorunlu meslek kurallarını tespit etme ve noterlik mesleğinin düzen ve geleneklerini korumak görevleri kapsamında, uygulamada birliğin ve işlem güvenliğinin sağlanması amaçlanarak işlemlerin daha hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasını sağlamaya yönelik dava konusu Genelge hükmüne aykırı davranışı sebebiyle davacı hakkında tesis edilen uyarma cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Dairece dava dilekçesinde anlatmak istediği konunun anlaşılmadığı, marka ve modeli aynı olan iki araç şasisinin türlü ekonomik çıkarlar doğrultusunda yer değiştirebildiği, ibraz edilen sadece plaka nosunu içeren vekaletname, tescil belgesinde yazılı bilgiler ve ARTES sisteminde ekrana gelen bilgileri örtüşse bile bilgileri yazılı olan araç ile alım satım işlemine konu aracın aynı araç olmayabileceği, dolayısıyla noterleri bu şekilde bir işlemi yapmaya zorlamanın, noterleri cezai ve hukuki sorumluluğa itmekle eş anlamlı olduğu belirtilerek Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 11/06/2020 tarih ve E:2017/4261, K:2020/2421 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 01/12/2021 tarihinde, düzenleyici işlem yönünden oybirliği, bireysel işlem yönünden oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- .... Noteri olarak görev yapan davacının, uyarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin ...tarih ve E:..., K:...sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olan Türkiye Noterler Birliğinin 18/04/2016 tarih ve 2016/5 sayılı Genelgesinin (3.10) maddesinin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
Anayasa'nın 25. maddesinde; "(1) Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. (2) Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz." hükmü, 26. maddesinin 1. fıkrasında; "Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak yada vermek serbestliğini de kapsar." hükmü yer almıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, motorlu araç satışına konu sadece plaka numarasını ihtiva eden Çankırı 2. Noterliğinin ...tarih ve ...yevmiye numaralı vekaletnamesiyle araç satış işlemi yaptırmak üzere vekil vasıtasıyla Bornova 6. Noterliğine yapılan başvurunun, noter olarak görev yapan davacı tarafından, vekaletnamede satışa konu araca ait sadece plaka bilgisine yer verilmesi nedeniyle satış işleminin gerçekleştirilemeyeceğinin bildirilmesi üzerine, ilgilinin 29/03/2016 tarihli şikayet dilekçesiyle Türkiye Noterler Birliğinin ...tarih ve ...sayılı ve 23/02/2015 tarih ve 25 sayılı Genel Yazılarına aykırı davranan davacıdan şikayetçi olduğu, Türkiye Noterler Birliğinin ...tarih ve ...sayılı yazısıyla, davacı notere hitaben, Yönetim Kurulunun 12/04/2016 tarihli kararıyla şikayet dilekçesinde belirtilen hususlarda genelgelere uyulması konusunda personelin uyarılmasının istenilmesine karar verildiğinin bildirildiği, bunun üzerine davacı tarafından 16/05/2016 tarihli Türkiye Noterler Birliğine hitaben yazılan yazıyla, ilgili genel yazılara atfen her iki türde vekaletname ile işlem yapılabileceği kabul edildiğinden belirtilen Genel Yazıların bir bölümüne uyma zorunluluğunun bulunmadığı yönünde yapmış olduğu açıklama nedeniyle hakkında açılan disiplin kovuşturması sonucu davaya konu disiplin cezasının tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından 16/05/2016 tarihli Türkiye Noterler Birliğine hitaben yazılan yazının içeriği incelendiğinde; davacı tarafından, söz konusu yazıyla Genel Yazıların hukuka aykırı olduğu belirtilerek Yazıların kaldırılmasının talep edildiği, her ne kadar yazının içeriğinde ağır eleştiri niteliğinde ifadeler yer alsa da, bunun Anayasa ile korunan ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı, bu nedenle davacının fiili, 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 125. maddesi kapsamında uyarma cezasıyla cezalandırılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bireysel işleme yönelik kısmının bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk görüşüne katılmıyorum.